DSCN6721 (Kopiowanie)

170 Biologia - repetytorium dla maturzystów i kandydatów na tu czelnie medyczne

w każdym cyklu u kobiety rozwojowi ulega tylko jeden pęcherzyk. Około 14 dnia cyklu płciowego następuje jajeczkowanie czy li owulacja. Pęcherzyk jajnikowy pęka, uwalniając komórkę płciową (owocyt II rzędu zatrzymany na etapie metafazy 11 podziału mejotycznego), komórki wieńca promienistego. ciałko kierunkowe oraz część płynu pęcherzykowego. Prawdopodobnie najważniejszą rolę w procesie owulacji odgrywają hormony przysadki: FSH i LH.

Komórka jajowa zostaje wychwycona przez jajowód, natomiast pozostałe w jajniku elementy pęcherzyka (część komórek pęcherzykowych i osłonka pęcherzyka) przekształcają się w ciałko żółte. Jest to gruczoł dokrewny, produkujący przede wszystkim progesteron. Los ciałka żółtego zależy od tego, czy komórka jajowa (owocyt II rzędu) zostanie, czy też nie zostanie zapłodniona. W wypadku zapłodnienia ciałko żółte znacznie się rozwinie, przekształcając w ciałko żółte ciążowe. Jeżeli owocyt nie będzie zapłodniony, powstanie ciałko żółte menstruacyjne. Każde z tych ciałek produkuje hormony-przede wszystkim progesteron, a także niewielkie ilości estrogenów. Ciałko żółte menstruacyjne istnieje tylko 14 dni, po czym zanika. Zbudowane jest ono z dwóch rodzajów komórek: dużych, jasnychkomórek luteinowych (powstają one z komórek ziarnistych i wytwarzają progesteron oraz relaksynę) oraz z mniejszych komórek paraluteinowych (pochodzących z warstwy wewnętrznej osłonki pęcherzyka i wytwarzających estrogeny). Ciałko żółte menstruacyjne zanika, przekształcając się w tzw. ciałko białawe.

Ciałko żółte ciążowe rozwija się w przypadku zapłodnienia komórki jajowej i implantacji (zagnieżdżenia) zarodka w błonę śluzową macicy. Rośnie ono do końca pierwszego trymestru ciąży (tzn. do końca trzeciego miesiąca), osiągając średnicę do 5 cm i przez cały czas wydziela progesteron i estrogeny.

Bezpośrednio przed urodzeniem, po urodzeniu oraz w okresie przed pokwitaniem następuje intensywne zanikanie - tzw. atrezja - pęcherzyków jajnikowych. Również w okresie dojrzałości płciowej jednocześnie kilka pęcherzyków rozpoczyna wzrost, lecz zwykle tytko jeden z nich dojrzewa, a pozostałe ulegają atrezji. W komórce jajowej i w innych elementach pęcherzyka dochodzi do degeneracji i zaniku, a ich miejsce zajmuje tkanka łączna.

Rdzeń jajnika zbudowany jest przede wszystkim z tkanki łącznej. Występują tu także komórki wnękowe, wytwarzające męski hormon płciowy (testosteron).

W okresie przekwi tania stwierdza się w jajniku znaczne zmniejszenie liczby pęcherzyków i ograniczenie wydzielania estrogenów i progesteronu (mimo zwiększonego wydzielania FSH i LH).

Jak już podałem, uwolniona w procesie owulacji komórka jajowa (wraz z osłonką przejrzystą i wieńcem promienistym, złożonym z komórek ziarnistych) wychwytywana jest przez strzępki jajowodu.

Jajowód (łac.: tuba uterina)}csl parzystym, długim (12-15 cm) i wąskim (1 cm średnicy) przewodem, biegnącym w krezce jajowodu (ryc. 8-111). Oba jajowody (prawy i lewy) rozpoczynają się lejkami (których ujście brzuszne zaopatrzone jest w strzępki, przylegające w czasie owulacji do jajnika) i uchodzą do macicy. W każdym jajowodzie wyróżnić możemy (licząc od strony światła) trzy warstwy: błonę śluzową, błonę mięśniową i błonę surowiczą (przydankę). Błona śluzowa tworzy liczne fałdy, skierowane Jo światła narządu. Pokryte są one nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym, zbudowanym z kilku rodzajów komórek, wśród których dwa rodzaje są najważniejsze. Są to: komórki migawkowe (ruch ich migawek współdziała ze skurczami mięśniówki, przesuwając komórkę jajową) i bczmigawkowe. Wśród komórek bezmigawkowych najliczniejsze są komórki wydzielnicze (ok, 98%); prócz nich występują komórki klinowate (do 1%) i podstawne (do 1%). Zadaniem Komorek bezmigawkowych wydzielniczych jest produkowanie substancji, które są zużytkowywanc przez wędrującą przez jajowód komórkę jajową (lub zarodek). Substancje te wydzielane są głównie tuz przed owulacją oraz. w kilka dni po jajcczkowaniu. Błona mięśniowa jajowodu zbudowanajatfatfctfsó