DSCN6729 (Kopiowanie)

178 Biologia - repetytorium dla maturzystów i kandydatów na uczelni* medyczne

178 Biologia - repetytorium dla maturzystów i kandydatów na uczelni* medyczne

kserofity (sucholubnc). np. rozchodnik;

skiofile (cieniolubne). np. paprocie;

Ze względu na zakresy możemy podzielić gatunki na dwa rodzaje:

-    gatunki euryfopowe <purvhlontvl - to te, które posiadają szeroki zakres tolerancji, gdyż ich środowisko życia cechują duże wahania czynników zewnętrznych i duża różnorodność warunków;

-    gatunki stenotonowe (stennhiontyi są bardziej wyspecjalizowane, charakteryzują się małą tolerancją w stosunku do czynników środowiska, występują w określonych warunkach, w których wahania tych czynników są stosunkowo małe. Gatunki te z kolei możemy podzielić na dwie podgrupy:

oolihionty — są to organizmy, których wymagania są wąskie, a jednocześnie wysokie; ich strefa tolerancji mieści się w górnej granicy zmienności czynników środowiska. Na przykład poi i termiczny (ciepłolubny) żółw słoniowy;

• olieobionty — to organizmy, których wymagania są wąskie, a jednocześnie w niskich granicach tolerancji. Do takich gatunków może należeć oligotermiczna (zimnolubna) ryba ark tyczna.

Jak widać na powyższych przykładach, do przedrostków eury (szeroki), steno (wąski), a co za tym idzie także poli (wysoki) i oligo (niski), można dodać odpowiednie przyrostki charakteryzujące określony czynnik. I tak na przykład określenia:

-    eurvtermicznv i stenotermiczny będą się odnosić do temperatury.

-    eurvhalinowv i stenohalinowy - do zasolenia.

-    curyfagiczny i stenofagiczny — do pokarmu.

-    eurvhvdrvcznv i stenohvdrvcznv - do wody.

Gatunki o podobnym zakresie tolerancji możemy podzielić na grupy ekologiczne. Dzieli sięje ze względu na czynnik środowiska, co do którego mają podobny zakres tolerancji. I tak na przykład:

-    ze względu na zapotrzebowanie na wodę dzielimy na: hydrofity (wodolubne). np. strzałka wodna,

), np. skrzyp.

— ze względu na zapotrzebowanie na światło wyróżniamy: }, np. macierzanka piaskowa.

— ze względu na wytrzymałość napH gleby dzielimy na: bazo file (zasadolubng), np- szałwia;

ze względu na zapotrzebowanie na pierwiastki zawarte w glebie wyróżniamy: kalcyfile <wapniolubne). np. babka lancetowata, nitrofile (azotolubnc). np. pokrzywa zwyczajna, halofity fslonorośla). np. piołun.

Niektóre gatunki mogą należeć do kilku z tych grup, to znaczy że są uzależnione od kilku czynników środowiska. Na przykład gatunki żyjące na ksero termicznej murawie, będą zarówno św ia-tłolubnc (heliofile), sucholubne (kserofity) i wapniolubne (kalcyfile). Jednocześnie gatunki o wąskim zakresie tolerancji wobec poszczególnych czynników środowiska nazywa się gatunkami wskaźnikowymi. Na ich podstawie można określić warunki otoczenia, w jakim się znajdują. PrzyiLi: ne jest to w sytuacjach, kiedy na przykład chcemy ocenić stan czystości środowiska. Do tego celu wykorzyśtujemy b’ioipdvkalorv czyli właśnie gatunki wskaźnikowe. Na przykład do oceny czystości powietrza wykorzystuje się porosty, które w środowisku zanieczyszczonym nic są w sianie funkcjonować (patrz rozdz. 7.4.2.3).

i#

W

ef

\p,'

m

i

Z -koi - ale

Dopie

-mu

śnii

Prz Gtj na • mu-dalt

wisi

Prot

kład

«e,

^v,ei

%

u

SI