DSCN6558 (Kopiowanie)

8

Biologia - repetytorium dla maturzystów i kandydatów na uczelnie medyrzoe

wenerologię (postępowanie w chorobach przenoszonych drogą płciową), okulistykę (choroby narządu wzroku), otolaryngologię (choroby nosa, gardła i uszu), stomatologię (choroby jamy ustnej i zębów), neurologię (choroby układu nerwowego), psychiatrię (zajmującą się chorobami psychicznymi), geriatrię (medycyna wieku podeszłego), onkologię (choroby nowotworowe), radiologię i analitykę medyczną. Wielki rozwój medycyny ostatnich lat spowodował wyodrębnienie się nowych specjalności, jak np. endokrynologia (nauka o chorobach gruczołów wydzielania wewnętrznego), urologia (choroby układu moczowego), pastroenlerologia (choroby przewodu pokarmowego), ortopedia (lecząca choroby narządu ruchu) nndrolopia (lecząca choroby mężczyzn), kardiologia (choroby serca), pulmonolópia (choroby płuc) itp.

Pięć podstawowych zakresów działania medycyny to: profilaktyka (zapobieganie chorobom), diagnostyka (rozpoznawanie chorób),

prognostyka (rokowanie czyli przewidywanie dalszego przebiegu choroby), terapia (leczenie),

rehabilitacja (usuwanie skutków choroby, następstw wypadków itp.).

8.1. Ontogeneza człowieka

Istnienie każdego człowieka, czyli jego ontogeneza (byt osobniczy) rozpoczyna się w momencie zapłodnienia (kiedy materiał genetyczny pochodzący od matki łączy się z materiałem ojcowskim), zaś kończy się w momencie śmierci. Zazwyczaj w życiu człowieka wyróżnić możemy następujące okresy:

1.    okres embrionalny (jaja płodowego, zarodkowy i płodowy),

2.    dzieciństwo,

3.    młodość,

4.    wiek dojrzały,

5.    starość.

Trudno jest podać czas trwania poszczególnych okresów, ponieważ mają nań wpływ najróżniejsze czynniki: genetyczne, środowiskowe itp. Stosunkowo najprecyzyjniej możemy określić długość trwania okresu embrionalnego, przebiegającego w łonie matki: przeciętnie 266 dni albo 38 tygodni. Ponieważ 14 dni upływające od ostatniej miesiączki do momentu zapłodnienia zwykle wlicza się do okresu ciąży, długość jej trwania określa się z reguły na 280 dni (9 miesięcy kalendarzowych albo 10 miesięcy księżycowych czyli 40 tygodni); przyjmuje się, że ciąże trwające od 260 do 294 dni są prawidłowe. Okres dzieciństwa trwa od momentu urodzenia do okresu pokwitania, a więc do 8-16 roku życia. Młodość i wiek dojizały są przez znaczną część antropologów i lekarzy ujmowane razem w jeden okres: zdolności reprodukcyjnej; o przejściu do okresu starości decydowałby w tym przypadku zanik możliwości rozmnażania. Przeciętnie w Europie człowiek żyje około 70 lat (mężczyźni średnio około 69 łat, kobiety 73 lata).

Dla celów praktycznych (głównie organizacyjnych i prawnych) w Polsce przyjmuje się. że okres pierwszego roku po narodzinach to okres niemowlęcy, następnie do końca trzeciego roku życia trwankres dziecięcy, wiek 3-6 lat to okres przedszkolny. 6-16 lat okres szkolny. 16-18 lat to wiek młodzieńczy: po ukończeniu 18 lat rozpoczyna się okres dojrzałości.

8.1.1. Rozwój embrionalny

Człowiek powstaje w momencie poczęcia czyi i zapłodnienia, a więc połączeniu komórki jajowęj (gamety żeńskiej) z plemnikiem (gametą męską). Z reguły proces ten ma miejsce w jajowodzie Rycin*

8-1. ilustruje budowę plemnika i dojrzałej komórki jajowej (owocylu II rzędu).