DSCN6733 (Kopiowanie)

_ł82 _Biologia - npttylorium dla maturzystów i kandydat** na ucum" -ĘĘĘĘ

Struktura płciowa dotyczy jedynie populacji charakteryzujących się dymorfizmem płciowym i oznacza stosunek liczebności samic do samców.

93.4. Opór środowiska

Liczebność populacji zależy od tego, ile osobników jest w stanie się utrzymać w danym środowisku. Wszystkie czynniki biotyczne i abiotyczne, które nie pozwalają populacji uzyskać maksymalnej liczebności nazywają się oporem środowiska. Gdyby jakaś populacja chciała bez ograniczeń zwiększać swoją liczebność, to w krótkim czasie zabrakłoby dla niej miejsca i pożywienia, a wówczas siłą rzeczy liczba osobników zaczęłaby się zmniejszać choćby ze względu na brak pokarmu. Oczywiście dołączyłyby do tego również inne czynniki.

Największa liczba osobników danego gatunku, jaką środowisko jest w stanie utrzymać, nazywa się pojemnością środowiska.

Przekładając zmiany zachodzące w liczebności populacji na czas uzyskujemy tempo wzrostu populacji. Oznacza ono liczbę osobników, o którą zwiększyła się populacja w jednostce czasu. Możemy je wyrazić za pomocą krzywych dwojakiego rodzaju (ryc. 9-2):

-    krzywa J. określa populację w której wzrost liczebności następuje bez żadnych ograniczeń (ryc. 9-2A). Wzrost taki nie może w warunkach naturalnych trwać w nieskończoność;

-    krzywa S. charakteryzuje populację w której w miarę zbliżania się do skrajnego punktu pojemności środowiska, wzrost liczebności staje się coraz wolniejszy (ryc. 9-2B). Taki wzrost występuje w sytuacji istnienia czynników ograniczających zarówno biotycznych jak i abiotycznych.

liczba osobników

pojemność środowiska

A “as

B czas

Ryc. 9-2. Krzywe wzrostu populacji: A - krzywa J, B - krzywa S

9.3.5. Zmiany liczebności

Wahania liczebności populacji nazywane sa fluktuacjami. Mogą mieć na nie wpływ zarówno czynniki biotyczne, jak i abiotyczne. Do czynników abiotycznych z pewnością należeć będą zmiany klimatyczne. Można to zaobserwować np. na podstawie pory suchej i deszczowej, lub w okresie opadów na pustyni. W przypadku czynników biotycznych zmiany związane są z liczebnością drapieżcy i jego ofiary, przy czym zawsze liczebność tego pierwszego zmienia się z przesunięciem w stosunku do liczebności ofiary. Doskonałym przykładem jest zależność ilości osobników rysia do zająca. Największa liczebność drapieżcy będzie przypadać tuż po okresie największej liczebności ofiar - ze względu na ogromną ilość pożywienia. Zwiększenie liczby osobników rysia spowoduje natomiast zmniejszenie się populacji zająca na skutek wzmożonej eksploatacji. Zmniejszenie liczby osobników ofiar będzie z kolei powodować ograniczenie populacji drapieżnika na skutek głodu W len sposób dokładnie widać, że zmiany liczebności rysia i zająca są przesunięte w czasie I są od siebie całkowicie uzależnione.