gebruike bij de akademische lessen
le wiadomości religioznawcze na g tw0 holenderskie
W 1902 roku, roku śmierci Tielego, reng do_
mogło już poszczycić się czterema kate ® podręczni
ka,ym, nieprześcignionym w swym «^uch der Re-kiem Petera Daniela Chantepie de la y .. \ezyk\
ligionsgeschichte 1887—1889, tłumaczonym na wmrp*
a w 1918 roku na język polski. Jak na jedno pokolenie naukowe,
to bardzo duże osiągnięcie. . .
Posiew działalności uczonego z Lejdy był trwa szy, aje zmierzyć wysiłkami paru pokoleń. W porównaniu z dorobkiem religioznawstwa, jaki wypełnia czas pomiędzy Tielem a c wią obecną, tamte początki były jedynie rozwijaniem skrz> e o lotu. Holandia stoi dziś na czołowym miejscu w światowym ruchu religioznawczym. Symboliczną wymowę posiada fakt. powstania Międzynarodowego Stowarzyszenia Historyków Religii (International Association for the History of Religions, w skrócie IAHR) na VII Międzynarodowym Kongresie Religioznawczym w Amsterdamie w 1950 roku. Sekretariat Generalny tej światowej organizacji spoczywa w rękach profesora Ciaasa Jouco Bleekera z Amsterdamu. Kwartalny organ IAHR „Numen ' wychodzi od początku, tj. od 1954 roku, w mieście Tielego, Lejdzie, i ten sam holenderski wydawca Brill wydaje — przy poparciu materialnym UNESCO — International Bibiiography of the History of Religions, rocznik tytułów prac religioznawczych objętości przeszło 200 stron każdy. Zestaw rejestruje całość produkcji religioznawczej świata, począwszy od 1952 roku. Katedry porównawczej historii religii i fenomenologii religii rozwijają ożywioną działalność naukową i dydaktyczną na wydziałach teologicznych uniwersytetów w Lejdzie, Amsterdamie, Utrechcie, Gronindze, na katolickim uniwersytecie w Nimwedze i na kalwińskim uniwersytecie w Amsterdamie. Są one, względnie były do niedawna, obsadzone takimi głośnymi nazwiskami, jak Gerardus van der Leeuw (Groninga), C. Jouco Bleeker, naczelny redaktor „Numenu” (Amsterdam), H. T. Obbink (Utrecht), Hendrik Kraemer, przewodniczący Komitetu Ekumenicznego Światowej Rady Kościołów (Lejda). Z tych ludzi sam van der Leeuw, zmarły w 1950 roku, jako przewodni-6 Sto lat nauki o religiach świata
81