DSC�43

Chris Shilling

KULTURA, „ROLA CHOREGO” I KONSUMPCJA ZDROWIA¹

WPROWADZENIE

Analizy Talcotta Parsonsa poświęcone wartościom kulturowym leżącym u podłoża cywilizacji zachodniej, a także te dotyczące praw i zobowiązań zinstytucjonalizowanych w ramach „roli chorego” stanowią wzajemnie ze sobą powiązany, poważny wkład w dziedzinę socjologii (Parsons, 1951, 1957, 1963, 1969, 1974, 1978a, 1991; Parsons, Fox 1952). Owe analizy są ze sobą ściśle powiązane, ponieważ teksty Parsonsa na temat wartości kulturowych stanowią kontekst dla jego modelu roli chorego - kontekst zwykle nieuwzględniany przez jego krytyków — i wyznaczają zakres, a także ograniczenia jego stosowalności w rzeczywistości. Mają zaś one istotne znaczenie dla socjologii, ponieważ Parsons (1978a) zakładał, iż owe — zakorzenione w tradycji chrześcijańskiej i nastawione na maksymalizację instrumentalnej efektywności - wartości będą w przyszłości nadal „sterować” konstrukcją, dekonstrukcją i rekonstrukcją ról społecznych związanych ze zdrowiem i chorobą. Pojawia się w związku z tym taka oto interesująca możliwość, że

0    ile uwzorowane składniki roli chorego mogą zdezaktualizować się jako model zachowania niedysponujących specjalistyczną wiedzą medyczną laików, o tyle wartości kulturowe warunkujące powstanie tej roli wciąż wpływają na kształt owego zachowania i mogą objaśniać współczesne trendy w zakresie konsumpcji zdrowia.

1

   Chris Shilling (2002), Culture, the Stek Role and the Consumption ofHealth, „The British Journal of Sociology”, t. 53, nr 4, s. 621—638; przekład Marcin Korzewski.