fakultet 49

NOWE LEKI NA BAZIE CISPLATYNY 537

tioeterowy, charakterystyczny np. dla metioniny, oraz utlenioną formę grupy tiolowej, grupę disiarczkową [14]. Reakcje cisplatyny z donorami siarkowymi mają ogromne znaczenie dla aktywności biologicznej leku. Po pierwsze, wpływają na transport cisplatyny do DNA, po drugie — są główną przyczyną toksyczności leku.

Wysokie powinowactwo platyny do grup tiolowych powoduje m.in. to, że część wprowadzonego związku wiąże się z białkami osocza, po czym jest w znacznym stopniu usuwana z organizmu (do 70% w pierwszych 24 h) [3]. Koordynacja białek krwi do jonu platyny zachodzi w wyniku reakcji grup tiolowych aminokwasów z formami uwodnionymi lub z formą macierzystą leku. Ustalono, że podstawowy składnik osocza, albumina, reaguje z kompleksami platyny, wiążąc się za pomocą grup —SH cysteiny (cys-34), co prowadzi do zmian w strukturze białka oraz w niektórych jego funkcjach fizjologicznych, jak np. zdolności do wiązania hemu i bilirubiny [4]. Wykazano ponadto zdolność cisplatyny do wiązania się z donorem siarkowym metioniny (np. a₂-ma-krogłobuliny), a z moczu pacjentów wyizolowano struktury typu [Pt(L-Met)₂] [15] (rys. 6).

Z wymienionych wcześniej efektów ubocznych stosowania cisplatyny szczególnie groźna wydaje się toksyczność w stosunku do nerek. W leczeniu

^+nh3
H3Nx /SCH2CH/ \ / 'CO->H	h3n
y \ /^nh3 H3^ ^nsch2chC	h3n
^2 \ ^x co2h

[cis-Pt(NH,)₂(Cys-S)₂]

\ / %

Pt

'N

h₂ C0₂h

[Pt(NH₃)₂(Cys-N,S)]

D

C

H,N-

CH,

\³

*\ /^P\

) CHCPUCPUS

\

ch₃

co-

NH^

CO-

[trans—Pt(NH₃XMet-SXMet-N,S)]    [trans-Pt(Mct-N,S)₂]

Rys. 6. Struktury powstające podczas reakcji cisplatyny z cysteiną (A, B) oraz metioniną (C, D)

[15]

5 - Wiadomości Chemiczne 7 8/98