Określenie niektórych parmetrów krzepnięcia krwi....
Temat : 9
Barabara Jakubowska-Naziembło
Zakład Fizjologii Instytutu Fizjologii i Biochemii
Hamowanie krwawienia po przerwaniu ciągłości ściany naczyń krwionośnych, płynność krążącej krwi oraz szczelność łożyska naczyniowego są możliwe dzięki wielu procesom fizjologicznym określanym jako hemostaza. W utrzymaniu hemostazy uczestniczą: trombocyty, układ krzepnięcia i układ fibrynolizy oraz ściany naczyń krwionośnych. Kiedy proces hemostazy przebiega prawidłowo, to w miejscu uszkodzenia ściany naczynia krwionośnego wytwarza się czop z agregujących trombocytów a następnie skrzep, który zamyka naczynie krwionośne i hamuje wypływ krwi poza łożysko naczyniowe.
Istotę krzepnięcia krwi stanowi przejście fibrynogenu w sieć przestrzenną fi-bryny czyli skrzepu . Następuje to dzięki aktywacji licznych czynników osoczowych (I-XII1) i czynnika tkankowego (TF). Aktywacja ta ma charakter łańcucha reakcji enzymatycznych. Wyróżniono dwa tory krzepnięcia krwi: wewnątrzpochodny przebiegający przy współudziale osoczowych czynników krzepnięcia krwi i płytek krwi oraz zewnątrzpochodny, w którym tromboplastyna tkankowa (TF) wraz z czynnikiem VII aktywuje X cz. osoczowy, który w obu torach krzepnięcia prowadzi do przejścia protrombiny w trombinę. Pojawienie się trombiny w osoczu uruchamia mechanizmy: przejście fibrynogenu w fibrynę oraz uaktywnienie antykoagulacyj-nego układu białek C i S. Układ ten hamuje krzepnięcie blokując działanie niektórych osoczowych czynników krzepnięcia (Va i VIII .,) i pobudza fibrynolizę eliminując działanie inhibitora aktywatora plazminogenu (PAI).
Powstały skrzep ulega obkurczeniu czyli retrakcji i fibrynolizie, która polega na stopniowym proteolitycznym rozkładzie fibryny przez enzym plazminę, który powstaje w wyniku aktywacji plazminogenu przez tkankowy aktywator plazminogenu (t-PA) uwalniany ze śródbłonka naczyń oraz urokinazę (u-PA) powstającą w wielu komórkach.
Określenie czasu rozpoczęcia krzepnięcia, zakończenia krzepnięcia oraz czasu rozpoczęcia fibrynolizy od momentu wynaczynienia krwi pozwala ocenić prawidłowość przebiegu procesu krzepnięcia i fibrynolizy w badanej krwi, jako jednego z elementów hemostazy.