Temat: 6
Cezary Walała
Samodzielna Pracownia Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Katedry Diagnostyki
Laboratoryjnej
Cytometria przepływowa jest nowoczesną metodą służącą do określania liczebności subpopulacji komórek. Metoda ta służyć może do określania różnych cech morfologicznych i fizjologicznych badanych obiektów. Zasada działania cytometru przepływowego jest podobna do działania mikroskopu fluorescencyjnego wyposażonego w układ spektrofotometryczny i system ilościowej analizy danych. Urządzenie to umożliwia pomiar fluorescencji oraz cech morfologicznych obiektów z prędkością ok. 100 komórek/sek, co pozwala osiągnąć wysoką dokładność i zminimalizować rozrzut wyników. Zasadą działania cytometru przepływowego jest ugięcie i rozproszenie światła laserowego na przepływających obiektach (komórkach) oraz pomiar fluorescencji pochodzącej od odczynników reagujących z badanymi obiektami w komórkach {przeciwciał znakowanych znacznikami fluorescencyjnymi). Komórki rozpraszają światło lasera, które jednocześnie wzbudza fluorescencję znaczników fluorescencyjnych, którymi wyznakowane są przeciwciała rozpoznające antygeny powierzchniowe na błonie komórek. Źródłem światła w cytometrach przepływowych są z reguły lasery argonowe (emitujące światło o długości 488 nm), kryptonowe lub helowo-neonowe, stosuje się także wysokociśnieniowe lampy rtęciowe. Dodatkowym wyposażeniem cytometru może być sorter komórkowy działający w oparciu o ładowanie elektrostatyczne i odchylanie w polu elektromagnetycznym lub rozdzielający zawiesinę komórkową na frakcje w zależności od natężenia fluorescencji. Przy użyciu cytometrii jazepływowej można m.in. rejestrować:
- cechy morfometryczne (wielkość) badanych obiektów na podstawie ugięcia światła na brzegach komórek (Forward Scatter, FSC),
- cechy morfologiczne struktur wewnątrzkomórkowych (ziarnistość) na podstawie rozproszenia światła na organellach wewnątrzkomórkowych i Monie komórkowej (Side Scatter, SSC),
- ekspresję i zagęszczenie rozmieszczenia receptorów błon komórkowych
{fluorescencja w odpowiednich kanałach);
- zachodzenie procesów cytofizjologicznych (fagocytoza, pinocytoza)',
- ploidię komórek i zawartość kwasów nukleinowych.
59