larsen0290

290 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne

-    płytek krwi,

-    układu fibrynolitycznego,

-    śródbłonka ścian naczyń.

Zatrzymanie krwawienia lub hemostaza (ryc.14.1) obejmują wszystkie te procesy, które chronią organizm przed utratą krwi. Zwykle wyróżnia się trzy fazy:

-    tworzenie pierwotnego czopu płytkowego,

-    stabilizacja tego czopu,

-    fibrynoliza.

Te trzy fazy właściwie przebiegają równolegle. Po uszkodzeniu ściany naczynia, w pierwszej kolejności kurczą się mięśnie ściany naczyniowej. Ze względu na to, że naczynia włosowate nie posiadają komórek mięśniowych, faza obkurczania się naczynia ma znaczenie w hemostazie tylko w naczyniach tętniczych. W kapilarach procesy zatrzymywania krwawienia są wywoływane przez bezpośredni kontakt krwi z uszkodzonym śródbłonkiem wyścielającym ścianę naczynia: w miejscu uszkodzenia następuje kontakt między płytkami krwi a kolagenem, osoczowymi czynnikami krzepnięcia, tromboplastyną tkankową i prokoagulacyjny-mi fosfolipidami. Pod wpływem tego kontaktu, w ciągu kilku sekund rozpoczynają się reakcje, w których biorą udział trombocyty i układ krzepnięcia. Jednocześnie zostają aktywowane działające przeciwnie mechanizmy regulacyjne, które ma-

Ryc.14.1 Schemat zatrzymywania krwawienia (Deutsch i Bruhn, 1994, zmodyfikowano). ADP = adenozyno-difosforan, PAI (plasminogen activator inhibitor), inhibitor aktywatora plazminogenu, *czynnik płytkowy 3 z trombocytów i erytrocytyna z erytrocytów.