W wielu pozostałych sekcjach również występują działy, grupy, klasy i podkla-sy, które całkowicie (gospodarka bezpośrednia) lub częściowo (gospodarka pośrednia) są związane z turystyką. Tak np. w sekcji K: „Obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesów” mamy grupę „wynajem samochodów osobowych” oraz wynajem pozostałych środków transportu.
W sekcji N: „Ochrona zdrowia i opieka socjalna” mamy turystykę uzdrowiskową: „Sanatoria, prewentoria i centra rehabilitacyjne oraz szpitale uzdrowiskowe”. W sekcji O: „Pozostała działalność usługowa, komunalna, socjalna i indywidualna” mamy elementy pośredniej gospodarki turystycznej, np. m.in. muzea.
Tabela 39
Udział sekcji „Hotele i restauracje” w PKB w Polsce w latach 1992-1994
(ceny bieżące, w min zł)
Rok |
PKB ogółem |
Hotele i restauracje |
Udział w % |
1992 |
144 944,2 |
493,2 |
0,34 |
1993 |
155 790,0 |
815,6 |
0,52 |
1994 |
210 407,3 |
1 194,1 |
0,56 |
Źródło: GUS, Rachunki narodoweobliczenia własne.
Europejska Klasyfikacja Działalności nie daje nam odpowiedzi na temat udziału turystyki w produkcie krajowym brutto, ponieważ odpowiedzi takiej dać nie może. Możemy otrzymać informacje tylko dotyczące niektórych elementów gospodarki turystycznej.
W rocznikach statystycznych OCDE dotyczących turystyki (Politiąue touri-sme et tourisme International dans les pays de I’OCDE) w części opisowej są również publikowane wskaźniki udziału turystyki w produkcie krajowym brutto i chociaż stwierdza się, iż wskaźniki te dotyczą „przemysłu turystycznego”, „sektora turystycznego”, „działalności turystycznej” czy też „turystyki wewnętrznej” (turystyka krajowa i zagraniczna przyjazdowa), to i tak nie wiadomo, jakie elementy gospodarki turystycznej zostały uwzględnione. Faktycznie zatem nie są to wielkości porównywalne między poszczególnymi krajami.
Prezentowane wskaźniki udziału turystyki w PKB nie są wprawdzie porównywalne między poszczególnymi krajami ze względu na różne metody obliczania, ważne jest jednak to, że w poszczególnych krajach pozwalają umieścić turystykę -nawet przy zaniżonym liczeniu - wśród innych branż gospodarczych i umożliwiają dokonanie oceny dynamiki rozwoju w szeregu czasowym.
W tabeli 40 przeprowadzono wymowne porównania udziału w PKB turystyki i budownictwa, które często uważa się za siłę motoryczną rozwoju gospodarki.
146