Ekonomika turystyki R Łazarek (32)

również walory niematerialne, co jest charakterystyczne dla takich obiektów, jak dzieła sztuki, zabytki historyczne itp.¹⁹.

Za szczególną właściwość dóbr turystycznych należy także uznać okoliczność, że dobra turystyczne w danym kraju (czy regionie) podlegają stałej ilościowej fluktuacji. Dzieje się tak przynajmniej z trzech powodów, a mianowicie:

• z przyczyn samorzutnych, np. wyczerpywanie się źródeł mineralnych w jednych miejscowościach, a pojawienie się w innych miejscowościach;

• z przyczyn wynikających z działalności ludzkiej, która może pozbawić niektóre miejscowości ich atrakcyjności, np. przez wycięcie lasów, regulację rzek, budowę zbiorników wodnych lub zatrucie wód, lub odwrotnie - z działalności, która może podnieść te walory (np. otwarcie muzeum zegarów słonecznych w Jędrzejowie okazało się atrakcją dla turystów krajowych i zagranicznych);

• z przyczyn wynikających zc zmiany gustów lub pojawienia się nowej mody, co może sprawić, że dobrem turystycznym staną się rzeczy lub zjawiska dawniej pozostające w cieniu²⁰.

Można uznać, że ilość dóbr turystycznych jest praktycznie nieograniczona, ale udostępnienie ich turystom, uzyskanie z tych dóbr określonych efektów gospodarczych, zależy od komplementarnych dóbr i usług turystycznych, czyli od stanu zagospodarowania turystycznego kraju, regionu lub miejscowości.

2.3. Klasyfikacja walorów turystycznych i zagospodarowania turystycznego

Pierwszej próby klasyfikacj i walorów turystycznych i zagospodarowania turystycznego w skali międzynarodowej dokonano w 1964 r. na specjalnym seminarium zorganizowanym w Pradze przez Komisję Badań Międzynarodowego Związku Oficjalnych Organizacji Turystycznych (UIOOT). Propozycję klasyfikacji przedstawił Manuel Baud-Bovy²¹.

Walory turystyczne M. Baud-Bovy podzielił na trzy grupy, a mianowicie:

• naturalne walory turystyczne;

• zabytki turystyczne;

• walory turystyczne „ludzkie”.

Do naturalnych walorów turystycznych zaliczył klimat, temperaturę, opady śniegu i deszczu, naturalną rzeźbę terenu, orografię (tj. wysokie szczyty, urwiska itp.), lodowce i tereny skaliste, strefy wulkaniczne, morza, jeziora, stawy i rzeki, lasy i uprawy charakterystyczne, rozległe krajobrazy, malownicze tereny i malow-

¹⁹ P. Bemecker: Les fondements du iourisme, UIOOT, doc. CPC/C2, cz. II, s. 13. Zob. także P. Hałaciński: op. cit., s. 5.

²⁰ P. Hałaciński: op. cit., s. 7.

²¹ M. Baud-Bovy: Definicja zagospodarowania turystycznego, „Ruch Turystyczny - Materiały i Dokumenty” 1966, nr 2.