Ekonomika turystyki R Łazarek (51)

turystycznych, decyzje przedsiębiorstw turystycznych o tym, co i jak oraz gdzie i kiedy wytwarzać (rozkład w czasie i przestrzeni), jak też decyzje pracowników dotyczące tego, jak wiele i dla kogo pracować, zostają wzajemnie uzgodnione dzięki odpowiedniemu dostosowaniu cen. W polskiej literaturze spotykamy się z różnymi definicjami rynku turystycznego. Na ogół przez pojęcie rynku turystycznego rozumie się ogół stosunków wymiennych, towarowych i pieniężnych podejmowanych przez osoby indywidualne, przedsiębiorstwa, organizacje i instytucje, które reprezentują podaż turystyczną oraz popyt na różne dobra i usługi turystyczne. Jest to sformułowanie abstrakcyjne, ogólne.

Najpełniejszą definicję rynku turystycznego w polskiej literaturze przedstawiła K. Naumowiczjrynek turystyczny jest to ogół stosunków wymiennych między osobami i instytucjami sprzedającymi towary i usługi turystyczne przedstawiającymi podaż a osobami i instytucjami nabywającymi towary i usługi zaspokajające potrzeby turystyczne - przedstawiającymi popyt⁴². Definicja la wyróżnia trzy istotne elementy, tj. podmioty podaży i popytu, przedmioty rynku, czyli produkty turystyczne podlegające wymianie, oraz stosunki rynkowe między podmiotami rynkuj Konkretyzacja następuje w praktyce poprzez wydzielanie się rynków poszczególnych usług, rodzajów turystyki oraz według innych kryteriów.

Mamy zatem do czynienia z wyraźnym rynkiem usług noclegowych, a w tych ramach występuje rynek usług hotelowych, sanatoryjnych, kempingowych, pensjonatowych, kwater pry walnych itd., rynek usług transportowych, rynek touropc-ratorów (wycieczki i pobyty zryczałtowane), rynek pośredników podróży, rynek wyjazdów na targi, wystawy, konferencje itp.

Ze względu na cele i motywy wyjazdów wyraźnie wyodrębniają się m.in. następujące rynki:

• rynek wyjazdów urlopowych letnich;

• rynek wyjazdów urlopowych zimowych;

• rynek wyjazdów biznesowych i handlowych;

• rynek wyjazdów pielgrzymkowych;

• rynek wyjazdów leczniczych;

• rynek wyjazdów poznawczych;

• rynek wyjazdów studyjnych - specjalistycznych;

• rynek turystyki młodzieżowej;

• rynek wyjazdów językowych (nauka i doskonalenie znajomości języków obcych;

• rynek wyjazdów myśliwskich.

Na ogół w literaturze pisze się o następujących cechach specyficznych rynku turystycznego⁴³:

• jest to rynek towarów i usług z przewagą usług;

• występuje tu popyt łączny na towary i usługi, których sprzedaż wzajemnie się uzupełnia;

⁴² K. Naumowiez: Turystyka..., s. 7.

^4ł A. Kornak: Ekonomika turystyki. PWE, Warszawa 1979, s. 190-191.