Ekonomika turystyki R Łazarek (83)

poza centrum, cena za dzień pobytu wynosiła 32,10 zł. Z renty położenia korzystają też hotele znajdujące się w pobliżu dworców kolejowych i lotnisk.

Sama nazwa miejscowości może z nadwyżką zrekompensować standard obiektu. Tak np. w Bukowinie Tatrzańskiej w OW „Harnaś” (obiekt stary, nie remontowany, pokoje z łazienkami) dzień pobytu w 1996 r. kosztował 38 zł, podczas gdy w miejscowości Frydman k. Białki Tatrzańskiej, w motelu „Trzy Korony” (również pokoje z łazienkami), za dzień pobytu należało zapłacić zaledwie 27 zł.

W miejscowościach klimatycznych sanatoria zyskują wartość gospodarczą. Napływ turystów nie tylko stwarza użyteczność pewnych dóbr naturalnych, ale także wpływa na wzrost cen innych dóbr i usług, które są poszukiwane bardziej niż poprzednio. Zwiększa się np. wartość działek i gruntów uprawnych. Właściciel ziemi w miejscowości turystycznej bądź w jej pobliżu widzi, że jego dochody stają się wyższe niż w miejscowości, w której nie ma turystów. Nadwyżka wynika też z pewnych korzystnych sytuacji, w których znajdują się sprzedawcy dóbr turystycznych bądź też z monopolu lub ąuasimonopolu (np. Monte Carlo czy San Remo).

Jeśli turyści nie przyjeżdżają, to ceny spadają. Formy nadwyżki, której źródłem jest napływ turystów, nazywa się rentą turystyczną różniczkową lub rentą względną. Na kształtowanie renty turystycznej wpływa wicie czynników, m.in. czynniki naturalne, czy budowa infrastruktury turystycznej. Decydujący jest wpływ człowieka i szczególna psychika konsumenta-turysty; jego zwiększona skłonność do wydatków w miejscowości turystycznej często wyjaśnia różnice między cenami za te same dobra i usługi w poszczególnych regionach.

Typowa renta z tytułu położenia występuje w turystyce na krótsze i większe odległości. Odpowiada ona rencie gruntowej uzyskiwanej z tytułu położenia gruntu w stosunku do rynku zbytu.

W rzeczywistości często mamy do czynienia z kilkoma czynnikami, które oddziałują jako cechy związane - istnieją przynajmniej dwa takie czynniki: odległość i renoma miejscowości. Widać to na przykładzie sanatoriów o podobnym standardzie (pokoje z łazienkami i zabiegi na miejscu) w Ciechocinku, Nałęczowie i Augustowie (tabela 9).

Tabela 9

Cena za jeden dzień pobytu w sanatoriach w Ciechocinku, Nałęczowie i Augustowie w 1996 r.

Miejscowość	Sanatorium	Cena w zł
Ciechocinek	„Pod Tężniami"	50-55
Nałęczów	Sanatorium Zw. Zawodowego Pracowni
	ków Gospodarki Komunalnej	37-42
Augustów	„Budowlani”	30

Najbardziej charakterystyczna jest renta turystyczna z tytułu położenia, co ilustrują również inne lokalizacje, także nad morzem, nad jeziorami i w głębi kraju przy podobnym standardzie w 1996 r. - zob. tab. 10.

85