Foto2907

60 Rozdział 1

Kierowanie zasobami ludzkimi (przewodzenie) polega też na tworzeniu partnerskich relacji między poszczególnymi osobami, a także pomiędzy współpracującymi organizacjami. Kształtowanie tych więzi opiera się na określonych zasadach, do których należą⁹⁴:

—    przestrzeganie kryteriów etycznych współpracy, np. słowne przyrzeczenie określonych warunków, trzymanie się wstępnych uzgodnień, wzajemna dbałość o korzyści partnerów, ścisłe realizowanie ustalonych reżimów jakościowych, terminów płatności, warunków dostaw,

—    opłacalność ekonomiczna lub zwiększenie skuteczności organizacyjnej,

—    uwzględnianie norm zwyczajowych opartych na wspólnocie celów i interesów,

—    wzajemny szacunek.

Celem motywowania jest próba kształtowania odpowiednich zachowań innych osób bez wykorzystywania środków przymusu. Polega na wywieraniu wpływu na pojedyncze osoby czy też grupy osób, przez co jest łączone z przewodzeniem. „Przywództwo jest procesem, w którym jednostka wywiera zamierzony wpływ na inne jednostki, w celu wyznaczania, strukturyzowania i ułatwiania działań oraz relacji występujących w grupie bądź organizacji’*⁹⁵. Przywództwo jest instrumentem władzy.

Motywowanie i przewodzenie opiera się na funkcjonujących kanałach komunikacyjnych - systemach łączności, komunikacji elektronicznej, ustanowionych porozumieniach i umowach.

1.7.4.2. Motywowanie w zarządzaniu kryzysowym

Motywowanie w zarządzaniu kryzysowym opiera się na systemie wartości charakteryzującym działania skierowane na osiągnięcie określonego dobra społecznego. Do podstawowych motywatorów w zarządzaniu kryzysowym można zaliczyć:

—    wynagrodzenie i dodatkowe nagrody finansowe,

—    warunki i organizacja pracy,

—    stosunki z przełożonymi i współpracownikami,

—    pochwały i odznaczenia,

—    uznanie, prestiż,

—    poczucie odpowiedzialności,

—    możliwość rozwoju.

Podstawowe znaczenie jak w każdym rodzaju pracy ma tutaj wynagrodzenie, organizacja i warunki pracy. Jednak charakter zadań realizowanych w zakresie zarządzania kryzysowego wymaga zaangażowania emocjonalnego i zwiększenia

** M Strużydd, Stosunki partnerskie w łańcuchu dystrybucji, [w:] Przedsiębiorstwo partnerskie, M_ Romanowska, M. Trocki (red.), Difin, Warszawa 2002, s. 85-86.

^w A. Frączkiewicz-Wronka (red.). Zarządzanie publiczne — elementy teorii i praktykii, Wydawnictwo AE w Katowicach, Katowice 2009, s. 24S.

aspiracji w kierunku działań na rzecz społeczeństwa. Jeżeli podstawowe potrzeby osób biorących udział w zarządzaniu kryzysowym będą zaspokojone w niskim stopniu, będą oni realizować zadania przede wszystkim przez pryzmat wynagrodzenia czy też dodatkowych nagród finansowych. Zaspokojenie podstawowych potrzeb będzie wywoływać chęć samorealizacji, spełnienia, uznania dla swoich osiągnięć. Ponadto świadomość uratowania człowieka jest dla ratownika nagrodą samą w sobie, gdyż podnosi jego wartość jako jednostki i podkreśla rolę, jaką odgrywa on w społeczeństwie.

Ustawa o zarządzaniu kryzysowym nie wprowadza żadnych regulacji w zakresie motywowania do zadań. Bazę stanowią akty prawne odnoszące się do działalności poszczególnych służb, jednostek i straży. Przykładem jest tutaj ustawa o Państwowej Straży Pożarnej, która wprowadza następujące wyróżnienia dla strażaka, który wzorowo wykonuje swoje obowiązki⁹:

-    pochwała,

-    krótkoterminowy, płatny dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze do 10 dni rocznie,

-    przedterminowe nadanie wyższego stopnia,

-    odznaka „Zasłużony dla ochrony przeciwpożarowej”,

-    przedstawienie do orderu lub odznaczenia.

Strażakowi za służbę pełnioną nienagannie w danym roku kalendarzowym przysługuje nagroda roczna w wysokości jednomiesięcznego uposażenia. Ponadto może on otrzymać nagrodę w formie pieniężnej lub rzeczowej za wzorowe wykonywanie Zadań służbowych, szczególne osiągnięcia w służbie oraz realizowanie zadań w szczególnie trudnych warunkach lub wymagających znacznego nakładu pracy. Do uposażenia doliczane są również dodatki motywacyjne. Okresowo strażacy podlegają opiniowaniu służbowemu, którego celem jest^{1 2}:

-    stworzenie podstaw do określenia indywidualnego programu rozwoju zawodowego,

-    motywowanie do rzetelnego i sprawnego wykonywania przez strażaków obowiązków i zadań,

-    ustalenie przydatności do służby, ocenę wywiązywania się z obowiązków służbowych oraz przydatności na zajmowanym stanowisku,

-    wyłanianie kandydatów do mianowania i powołania na wyższe stanowiska służbowe oraz awansowania na wyższe stopnie służbowe.

Działania motywacyjne w zarządzaniu kryzysowym powinny być dostosowywane do indywidualnych potrzeb, a zarazem stymulować do współpracy z innymi jednostkami. Szczególnie duże znaczenie w procesach motywacyjnych

1

Art 73 Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (DzU z 1991 r. Nr 88, poz. 400 z późn. znt).

2

Art 36a Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (DzU z 1991 r. Nr 88 poz. 400 z późn. zm.).