IMAG0058

ŚHK&M U

ŚHK&M U

rasami, z kto:cl. >> rnk* rodzą; i funkcja tekstu, jako nośnika pewnego przestania Rodzaj i cel współpracy i komunikacji obejmuje z idei' czynnościowe i komumkacyjne stany rzeczy, składające się na tektonikę (kompozy cję poszczególnych warstw struktury) tekstu jako nośnika przesłania, z której z kolei wynika tekstura (szata słowna). obejmująca wyrażenia i połączenia konwencjonalne oraz specyficzne dla danego przypadku.

jeśli projektowany tekst jest tłumaczeniem, tłumacz, reprodukuje schemat działania twórcy oryginalnego projektu i wypełnia go W akcie kreatywnym Modele profilów ról w działaniu oraz nośników przesiania umożliwiają analizę gotowych tekstów dla celów poznawczych i praktycznych. Na jej podstawie projektant tekstu może bowiem stworzyć zespół norm, które będzie realizował w produkcji własnych tekstów. Analiza ta obejmuje segmentowanie i ocenę tekstów i musi się posługiwać modelem obiektywnym, jeśli nie ma się sprowadzać do zbioru osobistych dośw iadczeń obserwatora. Wymaga ona ustalenia - w oparciu o modele ogólne — profilu roli w działaniu oraz nośnika przesłania w powiązaniu z całością przekazu, w konkretnym specy ficzny m przypadku.

Szkielet modelu segmentowania, proponowanego przez Holz-Mannin (ib 334 obejmuje pytania: kto i co robi (operator i czynność), kiedy, gdzie, dlaczego i w jakim celu (sytuacja operacji), jak.

przy pomocy czego, z czego i przez co (realizacja) Na podstawie segmentacji tekstu dokonuje się oceny jego funkcjonow aula jako systemu » ołreśJooych warunkach Wymaga to uprzedniej mterpre-

danego segmentu tekstu do sytuacji faktycznej oraz zarazem do celu działania) umożliwia podejmowanie dalszych decyzji.

Filozoficzną przesłanką koncepcji Holz-Manttari stanowi założenie. że wszelkie ziemskie istnienia są tym, czym są,

Jzieki zmaganiom z otaczającym je światem

(JJmgang und Auscinandersctzung mit seitter UmweU hat jedet Wescn ymd ^tne Art auł unscrem Planclcn gcpragi ib 717}

W wyniku tych doświadczeń wszystkie organizmy kierują się w' swym postępowaniu behawiorystyczną zasadą weryfikacji swego postępowania na podstawie doświadczeń z otaczającym go światem Wszelkie działanie człowieka, w tym także działalność twórcy tekstu, w tym tłumacza, stanowi pewną misję wypełnianą w tymże środowisku i na jego rzecz.

Tłumacz to swego rodzaju producent i projektant tekstów. Modele proponowane przez Holz-ManttSri w oparciu o informacje i reklamę przemysłową wydają się być adekwatne do warunków, w jakich faktycznie działa współczesny przekładowca, bez względu na to, czy tłumaczy pisma Heideggera, prozę Grassa, kazania papieskie, Pismo św., czy instrukcję obsługi czajnika elektrycznego. (Tłumacz Heideggera tworzy dla miłośników i znawców filozofii Heideggera. W jego profilu pojęciowym znajdzie się terminologia już w tłumaczeniach przyjęta i znana czytelnikowi. Wydawnictwa kościelne wymagają dostosowania cytatów z Pisma św. i dokumentów kościelnych do brzmienia istniejących już przekładów. Instrukcja obsługi musi mieć brzmienie rzeczowe i fachowe, ale zrozumiałe dla laika |. Jest to w każdym razie praca wykonywana na czyjeś zlecenie. według wyartykułowanych, bądź niewyartykułowanych wymogów tego zleceniodawcy. Wydaje się. że to właśnie umiejętność sprostania tym niewypowiedzianym wymaganiom stanowi w koncepcji Holz-Manttari wyróżnik tłumacza, jako profesjonalisty i eksperta. Przeprowadza on modelowe analizy tekstów faktycznie funkcjonujących w żywym, czyli dynamicznym systemie społecznym i pozy skuje w ten sposób normy dla własnego schematu działania w konkretnym przypadku.

103