Scan 110328 0026

25

SIŁY MODYFIKUJĄCE CZYNNIKI TERAPEUTYCZNE

otwarcie na interpersonalnym uczeniu się, jednakże interakcje interpersonalne, stwarzające tak wielkie możliwości uczenia się i zmiany, występują zawsze, gdy zbierze się grupa. Dlatego wypadałoby, aby każdy terapeuta grupowy, niezależnie od orientacji, zapoznał się z tymi podstawowymi zasadami.

SIŁY MODYFIKUJĄCE CZYNNIKI TERAPEUTYCZNE

Terapia grupowa jest forum dla zmiany; jej forma, treść i proces są różne w zależności od warunków, w jakich grupa pracuje, jej celów, a także faz pracy. Innymi słowy, w rozmaitych typach grup czyni się użytek z różnych zestawów czynników terapeutycznych, a ponadto, w miarę rozwoju grupy, różne rodzaje czynników zaczynają odgrywać najistotniejszą rolę. W każdej grupie trzy siły wpływają na działanie mechanizmów terapeutycznych: rodzaj grupy, faza terapii! różnice indywidualne między pacjentami.

RODZAJ GRUPY

W rozmaitych rodzajach grup czyni się użytek z różnych czynników terapeutycznych. Gdy badacze pytają członków długoterminowych ambulatoryjnych grup ukierunkowanych na interakcje o najważniejsze dla ich leczenia czynniki terapeutyczne, niezmiennie uzyskują jakąś konstelację następującej triady: uczenie się interpersonalne, katharsis i zrozumienie siebie (14). W odróżnieniu od tego uczestnicy grup prowadzonych w oddziałach szpitalnych identyfikują inne mechanizmy, na przykład wzbudzenie nadziei i czynnik egzystencjalny, jakim jest przyjęcie odpowiedzialności (18, 19).

Skąd te różnice? Po pierwsze, w grupach pracujących na oddziałach pa-qenci zazwyczaj często się zmieniają i są dość heterogeniczni pod względem rozpoznań klinicznych; osoby o różnej sile ego, motywacji, celach i psychopatologii na krócej lub dłużej spotykają się w tej samej grupie. Ponadto pacjenci psy-uatryczni są zwykle przyjmowani do szpitala w stanie rozpaczy, gdy wyczer-ijuż wszystkie inne dostępne zasoby. Dla ludzi w tym stanie ducha wzbudze-nadziei i przyjęcie odpowiedzialności są sprawami najważniejszymi. Stan %ze funkcjonujących uczestników długoterminowych grup ambulatoryjnych 'tnatomiast bardziej stabilny; mają oni silniejszą motywację do pracy nad sub-^!ejszymi i bardziej skomplikowanymi zagadnieniami funkcjonowania inter-:sonalnego i samowiedzy.

Grupy typu samopomocowego, takie jak Anonimowi Alkoholicy i Recove-Inc. czy specjalistyczne grupy wsparcia - jak Współczujący Przyjaciele (dla ziców w żałobie) - mają jasno sformułowany program. W tego rodzaju gru-