Scan 110328 0015

15

CZYNNIKI TERAPEUTYCZNE

W grupach zorientowanych bardziej interpersonalnie pacjenci, udzielając sobie nawzajem szczerych informacji zwrotnych, uczą się, które ich zachowania sąnieprzystosowawcze. Pacjent może się na przykład dowiedzieć, że ma denerwujący zwyczaj unikania kontaktu wzrokowego podczas rozmowy, usłyszeć, jak wpływa na innych jego mówienie szeptem czy stałe krzyżowanie ramion bądź inne nawyki, z których powodu mimowolnie szkodzi swoim relacjom społecznym.

ZACHOWANIA NAŚLADOWCZE

Trudno zmierzyć znaczenie zachowań naśladowczych jako czynnika terapeutycznego, jednakże wyniki badań z zakresu psychologii społecznej wskazują, że psychoterapeuci nie doceniają jego wagi (8). Uczestnicy terapii grupowej czerpią pożytek z obserwowania terapii pacjenta, który ma podobne problemy - zjawisko to zwie się uczeniem się z obserwacji modelu.

Nieśmiała, wycofana uczestniczka grupy, obserwując na przykład, jak inna kobieta eksperymentuje z zachowaniem bardziej ekstrawertywnym i atrakcyjniejszym wyglądem, może potem sama podobnie wypróbować odważniejszą fryzurę i nowe metody autoprezentacji. Zahamowany emocjonalnie samotny mężczyzna może zacząć naśladować uczestnika grupy, który otrzymał pozytywne informacje zwrotne od kobiet po tym, jak bardziej otwarcie i uczciwiej wyraził swoje uczucia.

KATHARSIS

Katharsis, lub wentylacja emocji, to złożony czynnik terapeutyczny związany z innymi procesami grupowymi, zwłaszcza z uniwersalnością i spójnością. Sam akt wentylacji, choć przynosi ulgę emocjonalną, rzadko powoduje trwałą zmianę. Decydujące znaczenie ma dzielenie się własnymi emocjami, a później akceptacja, jaką się znajduje u reszty grupy. Fakt, że człowiek mógł się podzielić silnymi i głębokimi przeżyciami, a w dodatku, że po tym wszystkim został zaakceptowany przez innych, podważa przekonanie, iż się jest kimś odrażającym, kogo nie sposób zaakceptować ani pokochać.

Psychoterapia jest doświadczeniem zarazem emocjonalnym i korekcyjnym. Żeby zaszła zmiana, pacjent musi najpierw coś mocno w grupie przeżyć i doświadczyć poczucia katharsis towarzyszącego temu przeżyciu. Potem musi zintegrować to katartyczne wydarzenie, zrozumieć jego znaczenie najpierw w kontekście grupowym, a potem w kontekście własnego życia poza grupą. Za-