Scan 110328 0083

6. TECHNIKI PSYCHOTERAPEUTY GRUPOWEGO

sze pytanie albo informacja zwrotna, tym użyteczniejsze i tym większą ma moc. Znacznie więcej pożytku przynoszą życzenia typu: „Chciałabym przyjrzeć się temu, dlaczego ciągle się ścieram z mężczyznami w tej grupie" i informacja zwrotna w rodzaju: „Jestem tobą najbardziej zainteresowany i czuję się z tobą najbliżej wtedy, kiedy dzielisz się ze mną swoim cierpieniem, ale kiedy prezentujesz się jak ktoś, kto świetnie sobie radzi i niewiele od nas chce, mam ochotę się odsunąć".

ROZUMIENIE „TU I TERAZ"

Drugi krok w kierunku koncentracji na „tu i teraz" wymaga od terapeuty zupełnie innego zestawu narzędzi i technik. Jeśli pierwszy etap wiązał się z aktywizowaniem i zanurzaniem grupy w jej bezpośrednim doświadczeniu emocjonalnym, na drugim potrzebna jest refleksja, wyjaśnienie i interpretacja. Tę fazę pracy grupowej nazywa się procesem grupowym. Gdy kilka osób angażuje się w rozmowę, jej treść jest oczywista: składa się z faktycznie wypowiadanych słów oraz konkretnych omawianych spraw. Jednak proces rozmowy to zupełnie inna sprawa. Proces zależy od tego, jak treść ta jest wyrażana i co mówi o naturze relacji między rozmawiającymi osobami.

PRACA Z PROCESEM GRUPOWYM

Terapeuta grupowy musi zawsze zwracać uwagę na proces komunikacji w grupie: musi słuchać grupowej rozmowy uchem wyczulonym na to, co interakcje werbalne mówią o relacjach między uczestnikami. Wyobraźmy sobie, na przykład, pacjentkę, która nagle oświadcza grupie, że jako dziecko była seksualnie wykorzystywana przez ojczyma. Uczestnicy będą prawdopodobnie zachęcać ją od otwartości „pionowej": pytać o szczegóły wykorzystywania, jak długo trwało, jaką rolę odgrywała w tym matka i czy cała sprawa wpłynęła na relacje pacjentki z mężczyznami.

Psychoterapeuta zorientowany na proces troszczy się bardziej o otwartość „poziomą" (to znaczy otwartość dotyczącą otwartości) i w związku z tym będzie zwracał uwagę na relacyjne, występujące tu i teraz aspekty zwierzenia. Zastanowi się nad kwestiami takimi, jak: Dlaczego Betty mówi nam o tym właśnie dzisiaj, a nie jakiegoś innego dnia? Co jej pozwoliło podjąć dziś takie ryzyko? Co ją powstrzymywało przed powiedzeniem nam tego wcześniej? Jakiej reakcji oczekuje od grupy? Czyjej reakcji najbardziej się obawia?

Rozpoznanie procesu należy do sztuki psychoterapii i wymaga długiej praktyki. By rozumieć proces, trzeba stale rejestrować dostępne dane: Kto gdzie sia-