88
6. TECHNIKI PSYCHOTERAPEUTY GRUPOWEGO
1. Identyfikując i nazywając opór grupy: konkretnie wskazuje zbiorowy proces grupowy, który chroni uczestników przed zajmowaniem się realnymi sprawami, jakie mają do załatwienia (mówi, na przykład, jak smutek z powodu śmierci dziadków może symbolizować smutek z powodu utraty terapeutki w grupie studentek biznesu).
2. Ujawniając skutki oporu: wskazuje, że dany, aktualny proces grupowy może wywierać szkodliwy wpływ na poszczególnych uczestników lub na grupę jako całość („Sądzę, że Anna i Lynn powinny się lepiej przyjrzeć temu, co wygląda na faktyczną różnicę zdań między nimi, ale reszta ciągle zmienia temat. Udało nam się jakoś zbudować grupę, w której nie da się konstruktywnie rozmawiać o różnicach").
Interpretowanie procesu grupowego to jedynie drobny aspekt terapeutycznej roli prowadzącego. W istocie z niektórych badań wynika, że terapeuci, którzy swoje interwencje ograniczają do komentowania procesu grupowego, są nieskuteczni. Interwencje kierowane do konkretnej osoby albo do pary znacznie bardziej zachęcają do samoobserwacji i do interakcji z innymi niż interwencje kierowane do grupy jako całości (7, 8).
Przeniesienie, które u wielu uczestników grupy rozwija się w relacji z prowadzącym, ma wielką moc i znaczny potencjał terapeutyczny: wszyscy inni członkowie grupy mogą badać i oceniać stereotypowe i nierealistyczne reakcje na prowadzącego. Ponadto terapeuta, odpowiadając uczestnikom, może się posłużyć przejrzystością - własnymi reakcjami, otwartością i szczerością - by ukazać nierealistyczny charakter oczekiwań i reakcji w grupie.
Uczestnicy grupy, explicite bądź intuicyjnie, są świadomi wielkiej władzy, jaką dzierży prowadzący. W tej świadomości tkwi realistyczne źródło silnych uczuć wobec niego. Stała obecność terapeuty i jego bezstronność mają zasadnicze znaczenia dla przetrwania oraz stabilności grupy. Terapeuty nie można zdetronizować. Terapeuta może wprowadzić nowych uczestników, usunąć starych, a także sprawić, że grupa wywrze ogromny nacisk w jakiejś wskazanej przez niego sprawie.