Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
 Szkoła Konstruktorów nabiera
rozpędu. Otrzymujemy wiele listów.
Bardzo cieszą nas szczegółowe
Zadanie 7
rozwiązania nadsyłane przez
doświadczonych praktyków - oby ich
było jak najwięcej - a z drugiej
strony, bardzo zależy nam na
ujawnieniu młodych i bardzo
młodych talentów, którzy dopiero
raczkujÄ… w elektronice. Jak wynika z
listów, niektórzy z Was nie bardzo
wierzą we własne siły i są pełni
obaw. Okazujesię, że to właśnie ci
nieśmiali uczestnicy nadsyłają wiele
"DzwoniÄ…ca"
oryginalnych i ciekawych pomysłów.
Nie obawiajcie się więc popełnienia
przystawka do zegara
jakichś błędów, przysyłajcie także
rozwiązania częściowe.
Na treść tego zadania złożyły się propozy- chronizację zegara i przystawki - wystarczy,
cje dwóch Czytelników: Adama Tabaki z Pra- tak jak w wielu zegarach mechanicznych, za-
szki i Pawła Pietrzyckiego z Wałbrzycha. pewnić możliwość ręcznego wyzwalania syg-
Adam tak określa zadanie: Skonstruować nału dz
więkowego, aby niejako dogonić
przystawkę elektroniczną do zegara wska- wskazania zegara - potem każde wyzwolenie
zówkowego, aby sygnalizowała upływ każdej przystawki będzie prawidłowo sterowane
godziny odpowiednią ilością sygnałów dz
wię- przez zegar. Oczywiście warunkiem zacho-
kowych (najlepiej dz
więkiem dzwonu). Mak- wania synchronizacji jest zapewnienie nie-
symalna ilość sygnałów (uderzeń dzwonu) - przerwanego zasilania układu. Dlatego dobrze
12. by było, gdyby przystawka pobierała w spo-
Z kolei Paweł pisze: W obecnym czasie za- czynku znikomy prąd, umożliwi to wykorzys-
lew elektroniki i era miniaturyzacji wyparły tanie baterii.
z użytku codziennego piękne zegary mecha- Sygnalizacja upływu czasu nie musi pole-
niczne. Proponuję udoskonalić produkowane gać na generowaniu odpowiedniej ilości syg-
obecnie zegary elektroniczne o dodatkowe nałów - można wykorzystać znane z zadania
urządzenie, które miłym dz
więkiem oznajmia- nr 2 układy ISD i generować komunikaty
łoby upływ czasu. Urządzenie w zależności od słowne (jak w zegarynce). Można też zastoso-
godziny powinno wydawać inny dz
więk (lub wać jeszcze inne sposoby sygnalizacji - cze-
inną ilość dz
więków). Każdy dz
więk może być kam na oryginalne pomysły.
nawet kilkutonowy. W przypadku stosowania przystawki do
skon-
Treścią zadania numer 7 jest więc skon- zegara elektronicznego również należy zapro-
skon-
skon-
skon-
struowanie elektronicznej przystawki do do- ponować sposób wyzwalania o każdej pełnej
struowanie elektronicznej przystawki do do-
struowanie elektronicznej przystawki do do-
struowanie elektronicznej przystawki do do-
struowanie elektronicznej przystawki do do-
wolnego zegara (elektronicznego lub mecha- godzinie. Należy do tego wykorzystać odpo-
wolnego zegara (elektronicznego lub mecha-
wolnego zegara (elektronicznego lub mecha-
wolnego zegara (elektronicznego lub mecha-
wolnego zegara (elektronicznego lub mecha-
nicznego), która dz
więkiem sygnalizowałaby wiednie segmenty wyświetlacza. W przypad-
nicznego), która dz
więkiem sygnalizowałaby
nicznego), która dz
więkiem sygnalizowałaby
nicznego), która dz
więkiem sygnalizowałaby
nicznego), która dz
więkiem sygnalizowałaby
upływ czasu ku wyświetlacza LED lub fluorescencyjnego
upływ czasu
upływ czasu
upływ czasu
upływ czasu.
Przy wykorzystaniu zegara mechaniczne- (świecący zielony, stosowany powszechnie
Autor lub autorzy najlepszych rozwiązań
go można zaproponować układ, który zastąpi w zegarach radzieckich i rosyjskich) sprawa
zostanÄ… uhonorowani wybranymi przez
tradycyjne bicie miłym sygnałem elektronicz- jest prosta, bowiem można tam wprost moni-
siebie zestawami AVT o łącznej wartości
nym. W takim wypadku można wykorzystać torować napięcie na potrzebnych segmen-
100 zł. Autorzy opublikowanych propo-
oryginalny fragment mechanizmu, który uru- tach wyświetlacza. W przypadku zegarów
zycji zadań będą mogli wybrać zestaw(y)
chomiałby przystawkę o każdej pełnej godzi- z prostym wyświetlaczem ciekłokrystalicz-
AVT o wartości 30 zł. Nie trzeba od razu
nie. nym (tzw. bez multipleksowania), gdzie każdy
określać, jakie zestawy czy podzespoły
Jeżeli zegar mechaniczny nie ma mecha- segment jest sterowany oddzielnie, również
chce się otrzymać w nagrodę - laureaci
nizmu wybijania godzin, należy zapropono- nie ma problemu - do określenia stanu jedne-
otrzymujÄ… pocztÄ… stosownÄ… ankietÄ™ z fir-
wać sposób uruchomiania przystawki o każ- go segmentu wystarczy zastosować dwuwe-
my AVT.
dej pełnej godzinie (a może też co pół godzi- jściową bramkę EX-OR lub EX-NOR (połączo-
Rozwiązanie zadania powinno zawierać
ny, albo też co kwadrans). Rozwiązanie nie ną do tego segmentu i elektrody wspólnej
schemat elektryczny i dokładny opis
powinno szpecić tarczy zegara i prawdopo- zwanej backplane) i monitorować przebieg na
działania; model i schematy montażowe dobnie trzeba będzie umieścić jakieś czujniki jej wyjściu. Zarówno na elektrodzie wspólnej,
nie są wymagane. Na rozwiązania cze- pod tarczą. Nożna tu zaproponować zastoso- jak i na każdym segmencie występują tam
wanie bardzo delikatnego styku mechanicz- przebiegi prostokątne - jeśli mają one tę samą
kamy do końca miesiąca podanego na
nego, albo bariery podczerwieni (uwaga na fazę - segment jest wygaszony, jeśli fazy są
okładce EdW (zadanie 7 - do 30 wrześ-
pobór prądu!). Czekam też na inne pomysły przeciwne segment jest aktywny (ciem-
nia1996).
takiego czujnika wyzwalajÄ…cego). ny).
Ponieważ w naszym konkursie biorą
Rozwiązanie elektroniczne układu odlicza- W przypadku zegarów LCD z nowoczes-
udział uczestnicy zarówno bardzo mło-
nia ilości  uderzeń można wykonać stosun- nym wyświetlaczem multipleksowanym (co
dzi, jak i zdecydowanie starsi, bardzo
kowo prosto z pomocą licznika (ale należy pa- można poznać po liczbie wyprowadzeń - poni-
prosimy, podawajcie w listach swój
miętać, że liczniki liczą od zera, a nie ma go- żej 20) sprawa jest znacznie trudniejsza, bo-
wiek.
dziny zerowej). Nie należy się martwić o syn- wiem występują tam trudne do zinterpretow-
14 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Krzysztof Podgórski
nia przebiegi schodkowe. Tego wariantu nie Natomiast Krzysztof Podgórski
Krzysztof Podgórski z Gorzowa
Krzysztof Podgórski
Krzysztof Podgórski
trzeba brać pod uwagę. Wielkopolskiego przeprowadził próby z czuj-
Rozwiązanie zadania może obejmować je- nikiem zbliżeniowym opartym na generatorze
sze inne, nie wspomniane tu czynniki czy Colpittsa. Oto fragment jego listu:
usprawnienia. Najwyżej oceniane będą roz- Cała rama rowerowa była czujnikiem.
wiązania całościowe, ale jak zwykle szansę Układ działał następująco: po włączeniu ukła-
mają także oryginalne propozycje dotyczące du generator wytwarzał drgania. W momen-
fragmentu zagadnienia. cie zbliżenia ręki do ramy roweru drgania ge-
neratora były zrywane i włączał się alarm.
Rys. 1. Schemat blokowy urzÄ…dzenia
RozwiÄ…zanie zadania 4
Niestety układ nie spełnił oczekiwań. Kie-
alarmowego.
Tematem zadania numer 4 było opracowa- dy postawiłem rower obok innych na stojaku
nie sposobu zabezpieczenia roweru przed i włączałem układ na czuwanie, alarm od razu
kradzieżą. Napłynęło mnóstwo listów z bar- sprawdził praktycznie jego działania. A w pier- się uruchamiał i nie dał się wyregulować.
dziej lub mniej dopracowanymi rozwiązania- wotnej postaci opiera się ono na wykorzysta- Układ ten w stanie czuwania pobierał około
mi. Poświęciłem mnóstwo czasu, żeby przea- niu wszelkiego rodzaju zakłóceń i innych ra- 20mA prądu, a więc o wiele za dużo.
nalizować wszystkie projekty i wyłowić tych diowych śmieci, indukujących się w każdym Nie zniechęcony niepowodzeniem wyko-
kilka najlepszych. przewodniku, także w ciele człowieka. nał potem inny, prosty układ z kontaktronem.
Na początek kilka refleksji natury ogólnej. W praktyce jest to przede wszystkim przy- Choć do tego drugiego układu mam spore za-
Wśród sterty listów znalazłem dwa lub trzy, dz
więk sieci energetycznej 50Hz. Warunkiem strzeżenia, Krzysztof za przeprowadzone pró-
które zupełnie podważają sens stosowania skuteczności takiego urządzenia jest po pier- by i wybór prostego układu otrzymuje upomi-
w rowerze alarmu elektronicznego. Z niektó- wsze występowanie takich zakłóceń, a po nek.
rymi argumentami nie sposób się nie zgodzić, drugie zamknięcie obwodu elektrycznego, że- Przechodzimy do innego często propono-
ale ogólnie biorąc wszyscy są zgodni, że każ- by z palca przez elektrodę czujnikową, rezys- wanego rozwiązania - styku kontaktronowe-
de dodatkowe zabezpieczenie zmniejsza tor R3 (EdW 4/96 str. 45) i szyny zasilające go umieszczonego gdzieś na widełkach
szansę utraty wymarzonego górala. Nie będę mógł popłynąć ten niewielki prąd wywołany i współpracującego z magnesem przymoco-
tu cytował listów i przeprowadzał analizy spo- bądz
przez indukowane zakłócenia bądz
wanym do szprychy koła. Czujnik taki w naj-
sobów kradzieży - nie jest to przecież szkoła ewentualnie przez statyczne ładunki elekt- prostszej postaci może być łatwo unieszkodli-
złodziei, tylko Szkoła Konstruktorów. A Szkoła ryczne. W praktyce takie sensory stosuje się wiony przez przecięcie przewodów, chyba że
Konstruktorów ma zadanie uczyć projektowa- (a właściwie stosowało się) tylko w urządze- w stanie czuwania styki kontaktronu są zwar-
nia układów elektronicznych. Oczywiście, niach zasilanych z sieci. Nie na darmo Autor te przez magnes, albo gdy zastosuje się kon-
wszyscy musimy mieć świadomość, iż żaden artykułu pisze, iż moduł nie jest samodzielną taktron rozwierny (trudny do zdobycia), albo
układ alarmowy nie jest skuteczny w 100%. konstrukcją, tylko jest przeznaczony do też przewód łączący będzie ekranowany
W wielu listach pojawiało się stwierdzenie, że współpracy z innymi urządzeniami, oraz że te- i przy przecinaniu wystąpi na chwilę zwarcie.
proponowany alarm jest tylko uzupełnieniem go typu czujniki są wypierane przez mikro- Kilku Kolegów zaproponowało czujnik
zabezpieczenia mechanicznego. Tym zabez- przełączniki. Wspomniane warunki skutecz- w postaci pętli przewodu (najlepiej umiesz-
pieczeniem mechanicznym powinna być, we- nego działania nie są spełnione w rowerze, czony wewnątrz lub obok mechanicznej linki
dług większości z was, solidna stalowa linka który będzie używany na otwartej przestrzeni zabezpieczającej. To rozwiązanie byłoby jed-
(nie łańcuch) zamknięta na nietypową kłódkę. z dala od z
ródeł zakłóceń, a ponadto jest on nak trochę kłopotliwe w eksploatacji. Jeden
Michał Kamyk
Michał Kamyk
Michał Kamyk
Michał Kamyk
Po takim wstępie przechodzę do omówie- skutecznie oddzielony galwanicznie od ziemi. z najmłodszych uczestników, Michał Kamyk
nia listów i rozwiązań. Sprawa oddzielenia galwanicznego i wystę- z Działoszyna zaproponował nawet żeby spe-
Najpierw chciałbym wyróżnić osoby, które pujących szkodliwych (ale umożliwiających cjalnie wystawić takie kable  na pokusę . In-
przeprowadziły najciekawszą analizę proble- działanie czujnika) pojemności została zasyg- ni proponowali zastosowanie linii paramet-
Janusz Ogrodowczyk
mu. SÄ… to: Janusz Ogrodowczyk
Janusz Ogrodowczyk z Nowej So- nalizowana w Poczcie w EdW 4/96 na stronie rycznej, której zarówno zwarcie, jak i rozwar-
Janusz Ogrodowczyk
Janusz Ogrodowczyk
Krzysztof Zuzia Adam Sień-
li, Krzysztof Zuzia Adam Sień-
Krzysztof Zuzia z Białegostoku, Adam Sień- 59 oraz w EdW 8/96 w artykule  Elektryka cie powoduje alarm.
Krzysztof Zuzia Adam Sień-
Krzysztof Zuzia Adam Sień-
ko z Suwałk, Patryk Sielski z Sopotu (który prąd nie tyka... . Arkadiusz Grochala
ko Patryk Sielski Arkadiusz Grochala
ko Patryk Sielski Arkadiusz Grochala z Sosnowca jako jedy-
ko Patryk Sielski Arkadiusz Grochala
ko Patryk Sielski Arkadiusz Grochala
w ostatniej chwili przesłał rozwiązanie faxem) W zasadzie można wykonać przełącznik ny przysłał ciekawy schemat ideowy takiej li-
Szymon Liszewski rysunek 2
i Szymon Liszewski rysunek 2
Szymon Liszewski z Olsztyna (który dowcip- sensorowy o bardzo dużej czułości, który bę- nii (rysunek 2
Szymon Liszewski rysunek 2), z tym że jest to wersja alarmu
Szymon Liszewski rysunek 2
ną analizę przysłał na dyskietce). dzie działał w przedstawionych warunkach, stacjonarnego. To znaczy, iż w rowerze mon-
Ogromna większość rozwiązań układu ale wysoka czułość oznacza nie tylko ryzyko, towany jest tylko układ A, natomiast właści-
elektronicznego oparta była na schemacie ale wręcz pewność wystąpienia fałszywych wy układ alarmowy B, połączony z częścią
rysunku 1
blokowym pokazanym na rysunku 1 Znów alarmów. A rozłącznym przewodem, umieszczony jest
rysunku 1.
rysunku 1
rysunku 1
zaskoczyliście mnie różnorodnością pomys- Tak więc wszyscy, którzy zaproponowali gdzieś na ścianie piwnicy czy garażu. Intere-
łów i rozwiązań. Omówię poszczególne pro- użycie takiego czujnika, powinni zapisać mi- sująca idea!
pozycje, a każdy z uczestników konkursu nus na swoim koncie. Ogólnie rzecz biorąc, rozwiązanie z kon-
sam oceni w ich świetle poziom swego roz- Jedynym pozytywnym wyjątkiem, ale też taktronem lub pętlą przewodu może być sku-
wiązania. Pozostali mogą skorzystać z przed- nie gwarantującym 100% skuteczności, jest teczne, ale nie w najprostszej postaci, tylko
stawionych pomysłów. propozycja wspomnianego Szymona Liszew- w układzie, gdy w stanie czuwania przez styk
Zacznijmy od czujników, których zadaniem skiego, który proponuje wykonanie czujnika płynie prąd.
jest stwierdzenie, że podjęto próbę kradzieży. dotykowego rezystancyjnego, a nie indukcyj- Pokrewne rozwiązanie to użycie hallotronu
Szymon
no-zbliżeniowego. W plastikowe rączki na kie- - taką propozycję nadesłał 14-letni Szymon
Szymon
Szymon
Szymon
Czujniki
Dolny
rownicy wtopione byłyby kawałki drutu (sreb- Dolny
Dolny z Zabrza.
Dolny
Dolny
Najwięcej osób zaproponowało użycie
Marcin Kicka
rzanki), z których jeden połączony byłby z ma- Natomiast jedynie Marcin Kicka z Pyrzyc
Marcin Kicka
Marcin Kicka
Marcin Kicka
czujnika dotykowego, opisanego w EdW 4/96
są roweru, a drugi z układem czujnika. Alarm proponuje wykonanie prostego czujnika na-
na stronie 45. Jestem pewny, że nikt z propo-
byłby wywołany jednoczesnym chwyceniem ciskowego, zwieranego gdy ktoś usiądzie na
nujących wykorzystanie tego układu nie
obu rączek. siodełko.
Rys. 3. Czujnik wg
Piotra Kozioła.
Rys. 2. Fragment propozycji Arkadiusza Grochali.
15
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Rys. 4. Czujnik wg Marcina WiÄ…zania.
Spora grupa osób zaproponowała użycie
czujnika wstrzÄ…sowego bÄ…dz
przechyłowego.
Piotr Kozioł
Na przykład Piotr Kozioł
Piotr Kozioł z Białej Podlaskiej
Piotr Kozioł
Piotr Kozioł
proponuje między innymi prosty czujnik prze-
rysunek 3
chyłowy (rysunek 3
rysunek 3) dający sygnał, gdy rower
rysunek 3
rysunek 3
jest w pozycji pionowej. Oczywiście warun-
kiem jego skuteczności jest stawianie roweru
Rys. 5. Propozycja Wojciecha Mańki.
na stopce, gdy w stanie spoczynku rower jest
nieco przechylony.
Tomasz
Godne uwagi rozwiązanie pracujące na po- nam już z poprzednich zadań Szkoły Tomasz Różne odmiany czujników wstrząsowych
Tomasz
Tomasz
Tomasz
Frydek Marcin Żyła
dobnej zasadzie - zastosowanie czujnika skrę- Frydek z Opola. Proponuje on zastosowanie zaproponowali też Marcin Żyła
Frydek Marcin Żyła z Trzebiatowa,
Frydek Marcin Żyła
Frydek Marcin Żyła
Juliusz Juzepczuk Marcin WiÄ…zania
tu kierownicy - zaproponowali m.in. wspo- czujnika z wykorzystaniem tensometrów, po- Juliusz Juzepczuk Marcin Wiązania
Juliusz Juzepczuk z Siedlec, Marcin WiÄ…zania
Juliusz Juzepczuk Marcin WiÄ…zania
Juliusz Juzepczuk Marcin WiÄ…zania
Piotr Suszko
mniany Piotr Kozioł oraz Piotr Suszko
Piotr Suszko
Piotr Suszko
Piotr Suszko z Lębor- daje także dwa projekty czujników ruchu - je- z Gacek (schemat jego czujnika pokazany jest
rysunku 4
ka (nadesłał zwięzły list ze starannymi rysun- den przypominający budową głośnik dyna- na rysunku 4
rysunku 4) i Marcin Kicka z Pyrzyc.
rysunku 4
rysunku 4
Piotr Moroz Wojciech Mańka
kami), Piotr Moroz Wojciech Mańka
Piotr Moroz Wojciech Mańka
Piotr Moroz Wojciech Mańka z Sie-
Piotr Moroz ze Zgierza oraz pomysło- miczny, drugi z metalową kulką i rodzajem Z kolei na przykład Wojciech Mańka
Radosław Kierner
dawca niniejszego zadania, Radosław Kierner metalowej klatki. Za te oryginalne pomysły mianowic Śl. proponuje bardzo prosty układ
Radosław Kierner
Radosław Kierner
Radosław Kierner
rysunku 5
z Koluszek. Radek przysłał obszerny list, ale Tomasz otrzymuje upominek, ale nie nagro- alarmu pokazany na rysunku 5
rysunku 5
rysunku 5
rysunku 5. Jeżeli jest to
udało mi się odczytać tylko fragment, reszty dę. W sumie był bliski nagrody, ale przedob- pomysł oryginalny, to Autorowi należą się du-
z uwagi na charakter pisma nie strawiłem. Po- rzył i zaproponował rozwiązania trochę zanad- że brawa za prostotę. W sumie jednak wyko-
dobnie było z kilkoma innymi opracowaniami. to skomplikowane. nanie i wyregulowanie w warunkach domo-
Naprawdę, nie jestem ani grafologiem, ani ap- Dwóch Kolegów zaproponowało użycie wych niezawodnego czujnika pracującego na
tekarzem, dlatego listy napisane doktorskim bariery promieniowania podczerwonego do podanej zasadzie nie jest sprawÄ… prostÄ….
charakterem pisma po próbie odcyfrowania wykrycia ruchu kół (szprych). Nie podaję ich Bardzo interesujące rozwiązanie pokazane
rysunku 6 Jakub Szefler
lądują bez oceny w redakcyjnym archiwum. nazwisk, bowiem takie rozwiązanie nie ma ra- na rysunku 6 zaproponował Jakub Szefler
rysunku 6 Jakub Szefler
rysunku 6 Jakub Szefler
rysunku 6 Jakub Szefler
Pomysł zastosowania magnesu i kontakt- cji bytu ze względu na pobór prądu oraz nie- z A
odzi. W piłce pingpongowej wyposażonej
ronu jako czujnika skrętu kierownicy wydaje uniknione problemy przy silnym oświetleniu w kilka metalowych bolców znajdowałaby się
się być bardzo dobry i godny polecenia słonecznym. pewna ilość rtęci. Jakub pisze: Przelewająca
w praktyce. Znów oczywiście należy rozwa- Niektórzy uczestnicy proponowali wyko- się rtęć będzie zwierała określoną ilość bol-
żyć sprawę przecięcia przewodów. rzystanie fabrycznych czujników wstrząso- ców (które zostaną zalane przez rtęć), a na-
Kilka ciekawych, ale trudnych do zrealizo- wych - rozwiązanie dobre i skuteczne, ale stępnie układ będzie zapamiętywał tę kombi-
wania pomysłów na czujniki przysłał znany dość drogie i często energożerne. nację. jakakolwiek próba poruszenia roweru
CZUJKA
Rys. 6. Propozycja Jakuba Szeflera.
16 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
w cewce niewielki prąd elektryczny, który po
a)
wzmocnieniu wysterowuje wyjście układu
(włącza alarm) oraz zapala diodę świecącą.
Magnes powinien być oddalony o około 4mm
od cewki. Układ ustawiony na maksimum
czułości działa już po dotknięciu roweru, ale
aby alarm prawidłowo sygnalizował zagroże-
b)
nie należy ustawić czułość.
Bardzo ważną zaletą takiego rozwiązania
jest prostota wykonania i Å‚atwa regulacja czu-
łości; pewną wadą - pobór prądu przez
wzmacniacz, który w stanie czuwania musi
stale pracować. Zaproponowane układy elek-
Rys. 8. Czujnik
troniczne nie są najwyższego lotu, ale działa-
piezo.
ją. W każdym razie za twórczą adaptację fab-
rycznych rozwiązań i praktyczne sprawdzenie
swoich koncepcji Maciej otrzymuje nagrodę wanego przebiegu sięga 200mV. (Wcześniej
c)
(czekam też na Twoje opisy samodzielnie wy- próbowałem wykorzystać przetworniki elek-
konanych układów, które nadawałyby się do tromagnetyczne z kulką od łożyska, ale nie
publikacji na łamach Forum Czytelników). było to dobre rozwiązanie.) Do regulacji czu-
Na koniec rozważań pozostawiłem czujniki łości układu służy potencjometr montażowy
wstrząsowe piezo. Jak wiadomo piezoelekt- R1. Wzmacniacz z tranzystorem Q1 zwiększa
ryki pod wpływem naprężeń wytwarzają na- amplitudę do ok. 6V. Wyjście wzmacniacza
pięcie elektryczne. Kilku Kolegów przysłało podłączone jest do bramki z przerzutnikiem
układ wzorowany na pomyśle opublikowa- Schmitta U1A. Uformowany impuls jest poda-
d)
nym bodaj w PE, lojalnie przyznając, że nie wany na wejście zegarowe przerzutnika typu
Rysunek 8
jest to ich własna koncepcja. Rysunek 8 D, który został połączony w układzie uniwibra-
Rysunek 8
Rysunek 8
Rysunek 8 po-
kazuje konstrukcję czujnika. Przetwornik pie- tora. Celowo zrezygnowałem z wykorzystania
zo może być dowolnego typu, na przykład taki układów 74HCT123 (lub podobnych), bo są
jak stosowany w zegarkach czy kartkach gra- trudno dostępne. Uniwibrator ten ma za zada-
jących. nie opóz
nić zadziałanie alarmu podczas wyłą-
Najciekawszy opis w tej grupie rozwiązań czania przez właściciela. Stała czasowa po-
Marka Feszczuka
pochodzi od Marka Feszczuka z Warszawy. winna być dobrana na ok. 5s. Po upływie tego
Marka Feszczuka
Marka Feszczuka
Marka Feszczuka
Schemat ideowy układu proponowanego czasu uniwibrator przełącza się w stan stabil-
rysunku 9
przez Marka pokazany jest na rysunku 9 ny, a narastające zbocze wyjścia Q\ wyzwala
rysunku 9.
rysunku 9
rysunku 9
Rys. 7. Propozycje Macieja
A oto fragmenty listu: (...) Układ charakteryzu- drugi uniwibrator. Ten z kolei poprzez inwer-
Ciechowskiego
je się małym poborem prądu w czasie czuwa- ter U1C uruchamia generator dwutonowy,
nia (rzędu 1mA), dużą głośnością dz
więku zbudowany na bramkach U1B i U1D. Stała
zmieni tę kombinację, co w efekcie doprowa- i odpornością na sabotaż. Może także praco- czasowa drugiego uniwibratora decyduje
dzi do uruchomienia alarmu. wać w dowolnej pozycji. Cena potrzebnych o czasie trwania alarmu. Moja propozycja na
Jakub proponuje umieszczenie czujnika podzespołów nie przekroczy 10 zł. ten czas to 1,5 minuty, aby uniknąć kamieni
i układu z dodatkowym czujnikiem antysabo- Jako czujnik wykorzystałem tani przetwor- itp. lecących w stronę roweru z powodu zbyt
tażowym wewnątrz ramy (w rurze, w której nik piezoelektryczny o średnicy 15mm. Brzeg długiego wycia. Oszczędzamy również w ten
mocowane jest siodełko). przetwornika został wlutowany w płytkę, sposób baterię zasilającą. Stopień końcowy
Choć rozwiązanie jest absolutnie nie do a z drugiej strony doczepiony został kawałek tworzy tranzystor Q4 i cewka L1, służąca do
przyjęcia ze względu na użycie trującej rtęci, drutu mosiężnego. Taki układ jest bardzo czu- podniesienia napięcia zasilającego przetwor-
za pomysł (moim zdaniem najbardziej orygi- ły, może reagować na bardzo drobne drgania nik piezoelektryczny X2. Przetwornik ten jest
nalny ze wszystkich nadesłanych) Autor lub uderzenia (istotne, jeżeli ktoś ma no. do- oczywiście większy od czujnikowego i ma do-
otrzymuje upominek. Krótkie rozwiązanie Ja- czepioną sakwę), a równocześnie niewrażli- datkowo aluminiową membranę. Cewka zo-
kuba zawiera także kilka innych godnych uwa- wy na pozycję działania. Amplituda genero- stała nawinięta na korpusie transformatorka
gi szczegółów, ale nie mogłem mu przydzielić
nagrody, nie tylko ze względu na rtęć - układ
zbudowany na TTL-ach pobierałby w spo-
czynku przerażająco dużo prądu.
Z prawdziwą przyjemnością przeczytałem
Macieja Ciechowskiego
też list Macieja Ciechowskiego
Macieja Ciechowskiego
Macieja Ciechowskiego
Macieja Ciechowskiego z Gdyni, lau-
reata pierwszego zadania, który pisze między
innymi:
Na wstępie pozdrawiam całą redakcję
EdW (...). Zadanie nr 4 jest tematycznie blis-
kie sercu (nie palę, jestem natomiast użyt-
kownikiem roweru górskiego). Jeżeli jeszcze
dodam, że alarmy to moja pasja (od samocho-
dowych... do detekcyjnych np. gazu) to mam
nadzieją tłumaczy moją radość!
Maciej proponuje wykorzystanie idei sto-
rysun-
sowanej w czujnikach fabrycznych. Na rysun-
rysun-
rysun-
rysun-
ku 7
ku 7
ku 7 pokazano trzy przykłady. Rysunek 7a
ku 7
ku 7
przedstawia najprostszy czujnik wstrzÄ…sowy
zbudowany ze sprężystej blaszki, czujnik
z wahadełkiem z rysunku 7b ma tę zaletę, że
może skutecznie pracować odchylony od pio-
nu. Najciekawsze jest rozwiązanie, którego Rys. 9. Propozycja
ideÄ™ przedstawiajÄ… rysunki 7c, 7d. Maciej pi-
Marka Feszczuka.
sze: Magnesik pod wpływem drgań generuje
17
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
z rdzeniem ferrytowym EE. Rozwiązanie z od- układy bateryjne, prąd. Dlatego klasyczne roz- kostka rzeczywiście jest szeroko znana, jed-
czepem (widoczne na schemacie) daje najlep- wiÄ…zanie wzorowane na artykule z EdW 5/96 nak ma pewnÄ… zasadniczÄ… wadÄ™ dyskwalifiku-
sze wyniki. Próbowałem kilku konfiguracji, ale należy odrzucić. Wykorzystanie podczerwieni jącą ją z alarmu rowerowego. Popularna wer-
w tym układzie alarm jest najgłośniejszy. Aby ma rację bytu, ale należałoby zastosować ja- sja układu 555 pobiera w spoczynku kilka mi-
zapobiec włączaniu się alarmu tuż po załącze- kiś prosty układ, który prawie nie pobierałby liamperów prądu. Tylko bodaj dwie osoby
niu, zastosowałem układ opóz
niający, który prądu. Jest to możliwe, ponieważ fotodiodę wspomniały, że należałoby zastosować wers-
stanowią R4, C3 oraz tranzystor Q2. Zamiast odbiorczą można oświetlać z bliska, praktycz- ję CMOS, mającą w spoczynku prąd praktycz-
 ukrytego wyłącznika proponuję zastoso- nie dotykając ją diodą LED nadajnika. Nie trze- nie równy zeru. Inni bezmyślnie pisali po
wać zwykłą stacyjkę na kluczyk, np. od kom- ba też stosować wymyślnego kodu z tysiąc- prostu 555. Kochani, kostka 555 chwile
putera (szansa, że złodziej będzie miał taki ami kombinacji - wystarczy zastosować dwie świetności przeżywała, gdy wielu z Was nie
kluczyk przy sobie, jest znikoma). Jest to roz- częstotliwości modulujące np. 10kHz było jeszcze na świecie. Ja osobiście przy-
wiązanie proste i wygodne. Można oczywiś- i 200Hz. znam się, że tylko jeden raz w życiu splami-
cie rozbudować układ o tor podczerwieni ak- Częstą propozycją było zastosowanie dob- łem się, wykorzystując tę kostkę w jakimś
tywnej lub fal radiowych, jednak ma to pod- rze ukrytego wyłącznika - rzeczywiście jest to układzie. W swojej dość licznej i latami uzu-
stawową wadę: skutecznie zwiększy pobór propozycja godna uwagi. Ale niewątpliwie pełnianej kolekcji układów scalonych nie
prądu, a prąd w rowerze to towar deficytowy. lepszym pomysłem jest zastosowanie stacyj- mam od dawna ani jednego egzemplarza te-
Z tego samego powodu nie ma żadnej diody ki z kluczem - dziś nie ma problemu ze zdoby- go dinozaura. Wcale nie uważam, że jest to
sygnalizującej załączenie. Jako obudowę ciem takiej stacyjki w wersji tak prostej jak zła kostka - jest rzeczywiście bardzo uniwer-
można zastosować dowolne pudełko, najle- klucz stosowany w komputerach, albo precy- salna - ale prosty układ generatora, czy uni-
piej metalowe, mocowane np. do sztycy siod- zyjnej przeznaczonej do alarmów samochodo- wibratora, czy wreszcie układu opóz
niajÄ…cego
ła. W rozwiązaniu modelowym obudowę sta- wych. nieporównanie prościej robi się przy użyciu
nowi szafka zawierająca akumulator do świa- Sposób ze stacyjką uważam za wystarcza- jednej bramki CMOS z układem Schmitta, np.
teł, z
ródło prądowe do jego ładowania, oraz jąco skuteczny i godny polecenia. 40106 czy 4093. I taki prosty układ w spo-
alarm. Układ mieści się na płytce o wymia- Kilku Kolegów zaproponowało klucz w po- czynku wcale nie pobiera prądu. Kostka 555
rach 3x4cm, w wykonaniu techniką SMD, staci kontaktronu (-ów) i magnesu. Jeśli kon- świetnie nadaje się do układów dydaktycz-
i można go jeszcze zmniejszyć. Przy niewiel- taktron byłby sensownie umieszczony, takie nych, ale rzadko do konstrukcji praktycznych.
kich zmianach układu można by wykorzystać rozwiązanie również ma rację bytu. Oczywiś- Tu większość z Was może na swoim kon-
tylko jeden przetwornik piezoelektryczny, ale cie układ elektroniczny musi być przystoso- cie postawić duży minus, bowiem tylko nie-
rozdzielenie funkcji czujnika i głośnika jest wany do sterowania za pomocą zwieranych liczni wspomnieli coś o minimalizacji poboru
moim zdaniem słuszniejsze. Mimo zastoso- na chwilę styków. Można też zastosować prądu, lub zaproponowali energooszczędne
wania alarmu radzę nie rezygnować z trady- przekaz
nik bistabilny sterowany dwoma kon- układy. To nie są jakieś niepozorne szczegóły
cyjnej zapinki. taktronami - żaden z Was tego nie zapropono- - właśnie od wielkości prądu w stanie spo-
Z listu wynika, że układ został zrealizowa- wał. czynku zależy praktyczna przydatność układu.
Artur Moszczyński
ny w praktyce. Schemat ideowy z rysunku Artur Moszczyński
Artur Moszczyński z Wadowic zapropono- Dlatego bardzo nisko trzeba ocenić te propo-
Artur Moszczyński
Artur Moszczyński
9 zawiera jednak kilka błędów. Autor pisze, że wał wykorzystanie znanego z literatury zamka zycje, które były prostym złożeniem kilku zna-
amplituda napięcia z przetwornika X1 sięga szyfrowego z kluczami 4066. lezionych w literaturze układów, najczęściej
200mV. Tymczasem układ z tranzystorem T1 Warto jeszcze wspomnieć o ciekawym, pochodzących z EdW: czujnika dotykowego
pracujący w klasie C zacznie się otwierać do- ale niezbyt praktycznym rozwiązaniu klucza i klucza z UM3750. Inna sytuacja jest w sa-
Tomasza Czarneckiego
piero przy sygnałach o amplitudzie przekra- autorstwa Tomasza Czarneckiego z Toma- mochodzie, gdzie kilka miliamperów prądu
Tomasza Czarneckiego
Tomasza Czarneckiego
Tomasza Czarneckiego
czającej napięcie progowe UBE, czyli około szowa Mazowieckiego. Tomek (który przysłał nie ma absolutnie żadnego znaczenia. Ale
500mV. Trudno tu więc mówić o dużej czu- aż dwa listy - jeden z autopoprawkami) pre- alarm rowerowy w spoczynku powinien po-
łości, czy w ogóle o wzmacnianiu. Drugim zentuje nieporadnie zaprojektowany układ bierać co najwyżej 1mA prądu, albo jeszcze
błędem jest sposób włączenia przetwornika elektroniczny i nierealne, choć ciekawe roz- mniej.
wykonawczego X2. Sposób z tranzystorem wiązanie czujnika, ale ponieważ jest począt-
Układy wykonawcze
i cewką z dzielonym uzwojeniem jest dobry, kującym elektronikiem, można mu to wyba-
Standardowo układem wykonawczym by-
ale dla zwiększenia amplitudy napięcia na czyć. Błysnął natomiast pomysłowością, pro-
Å‚a syrena z przetwornikiem piezo.
cewce, przetwornik włącza się równolegle do ponując klucz zbudowany w oparciu o zużytą
Kilku Kolegów zaproponowało zamiast, al-
całej cewki, a odczep dołącza do masy. Pode- kartę telefoniczną. W wycięciach karty propo-
bo obok syreny - radiopowiadomienie w po-
jrzany jest też sposób dołączania kondensato- nuje umieścić baterię litową, dwie diody LED
staci prostego generatora na pasmo 27MHz.
ra C7 do masy za pomocą tranzystora bipolar- i dwa przyciski. Dla włączenia lub wyłączenia
Ma to głęboki sens, także przy ewentualnych
nego T3. Takiego sposobu sterowania się nie alarmu należy włożyć kartę w szczelinę i na-
próbach póz
niejszego radionamierzenia skra-
stosuje; co innego, gdyby to był tranzystor cisnąć odpowiedni przycisk. Duże brawa za
dzionego roweru za pomocÄ… odbiornika z an-
MOSFET z wewnętrzną diodą. Pomimo tych ten pomysł!
teną kierunkową. Ciekawy pomysł, ale rów-
usterek, które zresztą mogą polegać na błęd-
Centralka
nież należy zastosować kluczowanie i pracę
nym narysowaniu schematu, zaproponowane
System alarmowy powinien zawierać ja- impulsową dla zmniejszenia poboru prądu.
rozwiÄ…zanie jako jedno z niewielu przedsta-
kąś centralkę, czyli układ koordynujący. Więk- Kilku z Was zaproponowało użycie genera-
wia kompletny system, który po wprowadze-
szość z Was nie widzi potrzeby zastosowania tora lub przetwornicy wysokiego napięcia do
niu niewielkich poprawek można zapropono-
opóz
nienia włączania alarmu. Rzeczywiście porażenia ewentualnego złodzieja impulsem
wać do praktycznej realizacji. Ze względów,
najczęściej nie jest ono konieczne. Ale zwykle prądu - propozycja nierealna ze względu na
które przedstawione są w dalszej części arty-
potrzebny jest albo układ czasowy, ogranicza- trudności techniczne (np. wpływ wilgoci) oraz
kułu, Marek jest laureatem nagrody.
jący czas alarmu, albo układ zatrzaskowy za- odpowiedzialność karną (bawiące się dzieci).
Klucz
pamiętujący fakt naruszenia roweru. W tej Wspomniany Juliusz Juzepczuk zapropo-
Alarm musi być włączany i wyłączany dziedzinie wykazaliście się pomysłowością. nował wykorzystanie siłownika mechaniczne-
przez właściciela. Potrzebny jest do tego jakiś Oprócz klasycznego zatrzasku z bramką OR, go do blokowania roweru - nie podał jednak
klucz. przedstawionego w  Klockach elektronicz- żadnych szczegółów.
Większość listów zawierała propozycję nych , zaproponowaliście użycie przerzutni- Spośród propozycji układów syren alarmo-
wykorzystania do tego celu łącza podczerwie- ków RS, D, JK, a jeden z Kolegów wykorzys- wych jedna dotyczyła użycia defendera opisa-
ni z układami UM3750, zaproponowanego tał kostkę 4066 zawierającą cztery klucze ana- nego w EP 10/93, kilka - wykorzystania syren
w cyklu Klocki Elektroniczne. Nie jest to dob- logowe. W jednym rozwiązaniu znalazłem fabrycznych. Te układy rzeczywiście mogą
ry pomysł. Po pierwsze układy UM3750 zo- układ tranzystorowy, działaniem przypomina- wytworzyć dz
więk o natężeniu powyżej
stały już zastąpione nowocześniejszymi jący tyrystor. Było też kilka innych układów 100dB. Natomiast układ z bramką CMOS
UM3758 (były i takie propozycje), po drugie tranzystorowych. i cewką, wzorowany na projekcie EdW 6/96
układ odbiornika z fotodiodą, kostką TBA2800 Gdy stosowany był układ czasowy, naj- jest znacznie cichszy. I to nawet przy zastoso-
w stanie spoczynku pobiera znaczny, jak na więcej propozycji zawierało kostkę 555. Ta waniu dwóch baterii 9V i przetwornika
18 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
Szkoła Konstruktorów
PCA100. Tu niektórzy znów mieli wpadkę, bo- żej kilkadziesiąt mikroamperów prądu (co jest uszkodzony w ćwierć sekundy po otwarciu
wiem zaproponowali, żeby część czujnikowa łatwe do spełnienia z układami CMOS). obudowy. Trzeba raczej zastosować solidną,
układu była zasilana z jednej baterii, a pozo- W kilku listach znalazłem propozycje wy- najlepiej metalową obudowę.
stała - z dwóch. W takim wypadku trzeba sto- korzystania archaicznych 7400 czy innych Tyle byłoby odnośnie błędów.
sować bufor, choćby w postaci tranzystora. kostek TTL w wersji standardowej. Za to Tak ogólnie, jestem zadowolony z pozio-
Pochwalić należy natomiast, którzy wpadli właśnie nie dostał nagrody Jakub z A
odzi. mu prac (no może z wyjątkiem estetyki i cha-
na pomysł wykorzystania "Przetwornicy na- A inny Kolega zasilił kostki TTL napięciem rakteru pisma niektórych autorów). Napraw-
pięcia DC 1,5V/12V" z EdW 3/96 (oczywiście 12V (nie wspomnę nazwiska, bo wstyd). Czy dę, niektórymi pomysłami byłem bardzo mile
bez diod). Napisali o tym Marcin Wiązania nie znacie nowszych wersji? A rodzina CMOS zaskoczony. Czekam na rozwiązania następ-
A
ukasz Wójcicki
i A
ukasz Wójcicki z Radomia. Choć układ 4000? nych zadań i zachęcam do praktycznych prób
A
ukasz Wójcicki
A
ukasz Wójcicki
A
ukasz Wójcicki
w proponowanej postaci nie dostarczy odpo- Ewidentnym błędem jest też użycie i eksperymentów.
wiedniej mocy, pomysł jest interesujący. w energooszczędnym układzie alarmowym
Wasz instruktor
Ponadto wśród układów wykonawczych scalonego stabilizatora z serii 78XX - przecież
Piotr Górecki
Piotr Górecki
Piotr Górecki
Piotr Górecki
Piotr Górecki
należy wymienić, zaproponowane przez Pat- pobiera on kilka miliamperów prądu spoczyn-
PS1. Otrzymałem kilka informacji, że pew-
ryka Sielskiego, wykorzystanie niewielkiego kowego.
ne układy zaprezentowane przez niektórych
głośnika (tubowego), wzmacniacza i kostki Z kolei w projektach zawierających kostki
Czytelników na łamach EdW są żywcem
ISD z nagranym słownym komunikatem. Bra- CMOS dość często wejścia bramek wisiały
ściągnięte z innych z
ródeł i przedstawione ja-
wo! w powietrzu. Nagminnym błędem przy stoso-
ko własne. Do tej pory nie chciałem robić z te-
waniu przerzutników D i JK było wykorzysty-
Uwagi końcowe go problemu, ale od teraz nieuczciwi cwania-
wanie sygnałów zegarowych o długim czasie
cy będą publicznie piętnowani. Jednak żeby
Na zakończenie jeszcze garść refleksji
narastania (a czas ten powinien być krótszy
nie było cienia wątpliwości i żeby nikogo nie
i wniosków.
niż 1µs). Zobaczcie, jak problem ten zostaÅ‚
skrzywdzić, osoby, które wykryją takie plagia-
Mało kto wspomniał o zabezpieczeniu
rozwiązany na płytce wielofunkcyjnej PW-02.
ty, powinny przysłać do redakcji kserokopię
płytki i całego urządzenia przed deszczem.
Czy zapomnieliście też, że kilkadziesiąt lat
materiału z
ródłowego.
Tylko kilka osób analizowało, lub wspo-
temu ktoś wynalazł tranzystor MOSFET? Je-
PS2. Jeśli oprócz rozwiązania zadania ze
mniało o problemie zasilania. A czy wszyscy
Marek Kołodziej
dynie Marek Kołodziej
Marek Kołodziej z Mielca zaprojektował
Marek Kołodziej
Marek Kołodziej
Szkoły jednocześnie przysyłacie list, propozy-
pamiętają, że popularne bateryjki 9V mają
i wykonał prosty układ wykorzystujący kilka
cję zadania lub spostrzeżenia do Erraty, to po-
znaczną rezystancję wewnętrzną i pojem-
tranzystorów, w tym BUZ10. Za ten prosty
winny one być umieszczone na oddzielnych
ność rzędu 100...200mAh, a alkaliczne
układ Markowi należy się szczera pochwała.
kartkach. Mamy kłopot, jeśli wszystko jest na
400...600mAh? Czy nie należało zastosować
Na wzmiankę zasługuje też staranna praca
jednym arkuszu.
akumulatorków CdNi lub małego akumulatora
Bartłomieja Hejduka z Tomaszowa Mazo-
Bartłomieja Hejduka
Bartłomieja Hejduka
Bartłomieja Hejduka
Bartłomieja Hejduka
PS3. Jeśli macie telefon, podawajcie nu-
żelowego 12V?
wieckiego. Pisze, że wykonał on prezentowa-
mer - do kilku z Was zadzwoniłbym z pewny-
Jeśli jestem już przy Waszych wpadkach,
ny układ - rzeczywiście układ elektroniczny
mi pytaniami odnośnie rozwiązań. Podawaj-
to jeszcze siÄ™ trochÄ™ poczepiam.
może działać, ale jest zdecydowanie za bar-
cie też swój wiek.
Niektórzy proponują, aby w stanie czuwa-
dzo rozbudowany. Te same funkcje można
PG
PG
PG
PG
nia zapalać diodę LED lub włączać niezbyt PG
było zrealizować dużo prościej. Jednak Bartek
głośny sygnał akustyczny informujący o czu- Fundusz przeznaczony na nagrody został
jako jedyny zaproponował, żeby układ miał
Marka Feszczuka
Marka Feszczuka
Marka Feszczuka
Marka Feszczuka
wającym alarmie. Dioda LED odpada podzielony pomiędzy: Marka Feszczuka
także funkcję antynapadową, czyli możliwość
Macieja Ciechowskiego
Macieja Ciechowskiego
Macieja Ciechowskiego
Macieja Ciechowskiego z Gdy-
w przedbiegach - kto dostrzeże mruganie dio- z Warszawy i Macieja Ciechowskiego
włączenia syreny także w czasie ewentualne-
dy w pełnym świetle słońca, i ile prądu zeżre ni.
go napadu i próby ściągnięcia z roweru. Bra-
Tomasz Frydek
Tomasz Frydek z
Tomasz Frydek
Tomasz Frydek
taka dioda (nawet użycie  Intrygującej mry- Upominki otrzymują: Tomasz Frydek Opo-
wo!
Krzysztof Podgórski Ja-
Krzysztof Podgórski Ja-
Krzysztof Podgórski Ja-
Krzysztof Podgórski z Gorzowa Wlkp., Ja-
gałki nic nie pomoże). Natomiast krótkie i ci- la, Krzysztof Podgórski Ja-
Natomiast bezsensowne sÄ… propozycje
kub Szefler
kub Szefler z A
odzi.
kub Szefler
kub Szefler
che sygnały akustyczne mogłyby spełnić kub Szefler
niektórych Kolegów, którzy proponują wy-
swoje zadanie, ale również pod warunkiem,
łącznik antysabotażowy, włączający alarm po
że generatorek pobierałby średnio co najwy-
otwarciu obudowy - kochani, układ zostanie
Cd. ze str. 6
Mieczysław Hucał z Legnicy natknął się
na trudności przy próbie wykorzystania
układu kodera/dekodera UM3758-120A.
Stary układ UM3750 pracował zwykle
z częstotliwością oscylatora wynoszącą
około 100kHz. W karcie katalogowej no-
wego układu UM3758 podano typową
częstotliwość oscylatora równą 160kHz,
osiąganą przy wartości elementów RC
oscylatora 100kW i 120pF. Nie podano na-
tomiast, w jakim zakresie można tę częs-
totliwość zmieniać. Trzeba to sprawdzić
eksperymentalnie Å‚Ä…czÄ…c wprost (przewo-
dami) dwa układy, z których jeden pełni
rolę nadajnika a drugi odbiornika. Należy
w tym celu w obu układach zmieniać
Być może sensownym rozwiązaniem było- wości nośnej impulsów promieniowania
wartość kondensatorów, nie rezystorów.
by wykorzystanie zamiast układu TBA2800 podczerwonego równej 36kHz. Orienta-
Prawdopodobnie częstotliwość tę można
i fotodiody, kompletnego odbiornika cyjny schemat blokowy pokazany jest na
zmieniać w szerokich granicach. Dopiero
podczerwieni TFMS5360. Ale wtedy nale- rysunku wyżej. Prób takiego systemu nie
potem można sprawdzić, jak układ
żałoby przynajmniej czterokrotnie zmniej- przeprowadzaliśmy.
współpracuje z łączem podczerwieni przy
szyć częstotliwość oscylatora obu kostek
różnych częstotliwościach pracy.
UM3758 i zastosować generator częstotli- Cd. na str. 61
19
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96