Czynniki stymulujÄ…ce hematopoezÄ™
Hematopoeza
interleukina 1 (IL 1)
interleukina 3 (IL 3)
Miejsce: szpik kostny
interleukina 6 (IL 6)
Udział: trzy populacje komórek, różniące się potencjałem
czynnik wzrostu komórek macierzystych (Stem Cell
proliferacyjnym i stopniem zróżnicowania
Factor  SCF)
- granulocytarno-makrofagowy czynnik wzrostu (GM-CSF)
Komórka macierzysta  komórka posiadająca zdolność
- granulocytarny czynnik wzrostu (G-SCF)
do samoodnowy (replikacji) oraz różnicowania we
wszystkie linie komórkowe hematopoezy - monocytarny czynnik wzrostu (M-SCF)
interferony (IFN)
erytropoetyna (EPO)
Schemat hematopoezy Regulacja erytropoezy
Gly A CD41 CD14 CD33, 13 CD19/20 CD4, 7, 2, 8
65, 15, MPO
Badania laboratoryjne erytrocytów
Wskaz
niki czerwonokrwinkowe (1)
Ilościowa ocena krwinek czerwonych:
MCV  średnia objętość erytrocyta
liczba krwinek czerwonych (RBC)
stężenie hemoglobiny (HGB)
MCV (SOK) = HCT (l/l)/RBC (x1012/l)
hematokryt (HCT)
Jakościowa ocena krwinek czerwonych:
Norma: 80-100 fl
średnia objętość erytrocytów (MCV)
Przyczyny niskiego MCV:
średnia masa hemoglobiny w erytrocycie (MCH)
niedobór żelaza
średnie stężenie hemoglobiny w erytrocycie (MCHC)
niedożywienie kaloryczno  białkowe
talasemia Ä… i ²
Wskaz
nik anizocytozy (RDW) zatrucie ołowiem
atransferynemia
niedobór miedzi
Wskaz
nik anizochromazji (HDW)
wadliwy metabolizm żelaza (wrodzony)
choroby przewlekłe
Aktywność erytropoetyczna szpiku kostnego  retikulocytoza (Ret)
Rozmaz krwi obwodowej
Wskaz
niki czerwonokrwinkowe (2)
Wskaz
niki czerwonokrwinkowe (3)
MCH  średnia masa hemoglobiny w erytrocycie
Przyczyny podwyższonego MCV:
u zdrowych noworodków
MCH (SMH) = Hb (g/dl lub mmol/l)/RBC (x1012/l)
w niedoczynności tarczycy
w zaburzeniach funkcji wÄ…troby
Norma: 27-33 pg (lub 1.8  2.0 fmol)
w zespole Downa
w niedoborze witaminy B12 i kwasu foliowego (często)
MCHC  średnie stężenie hemoglobiny w erytrocycie
w stanach przedbiałaczkowych
w stanach po splenektomii
MCHC (SSH) = Hb (g/dl lub mmol/l)/HCT (l/l)
Norma: 30-37 g/dl (lub 19-24 mmol/l)
Wskaz
nik anizochromazji
Wskaz
nik anizocytozy
RDW  szerokość rozkładu objętości krwinek czerwonych
HDW  szerokość rozkładu stężenia hemoglobiny w
krwinkach czerwonych
RDW-CV  oceniamy na wysokości 1SD wartości MCV
HDW-CV  oceniamy na wysokości 1SD wartości
Norma: 12-14%
MCHC
RDW-SD  bezpośredni pomiar szerokości rozkładu
Norma: 2.2  3.2 g/dl
objętości erytrocytów mierzony na poziomie
obejmujÄ…cym 80% populacji krwinek
czerwonych
Norma: 42Ä…5µm
Aktywność erytropoetyczna szpiku  retikulocyty
UKA
AD CZERWONOKRWINKOWY
R  względna liczba retikulocytów  liczba retikulocytów
przypadająca na 100 erytrocytów
Wytwarzanie  szpik kostny
Czynniki niezbędne do prawidłowej erytropoezy:
Norma: 0.5-1.5%
erytropoetyna (EPO)
żelazo, miedz
, kobalt
RETC  bezwzględna liczba retikulocytów  liczba
kwas foliowy, witaminy B12, B1, B6, C, E
retikulocytów w jednostce objętości krwi
aminokwasy
androgeny, somatotropina, tyroksyna, glikokortykoidy
RETC = R (%) x RBC (x1012/l)/100
Norma: 20-100 (x109/l)
Erytropoeza
Schemat erytropoezy
Etap erytropoezy Synteza Zawartość Mikrośrodowisko Zaburzenia Morfologia erytrocytów
DNA hemoglobiny krwiotworzenia
Niedokrwistość aplastyczna MCV, RDW - prawidłowe
CFU-GEMM + - IL3, IL1, IL4, IL6
Niewydolność szpiku kostnego
Niedokrwistości hypoproliferacyjne MCV, RDW - prawidłowe
BFU-E + - IL1, IL3, IL4,
Niewydolność szpiku kostnego
GM-CSF
Zespoły mielodysplastyczne Nieprawidłowe RBC,
podwyższone RDW
Choroby nerek MCV, RDW - prawidłowe
CFU-E + - Epo
Wit B12,
Zaburzenia dojrzewania MCV > 115fl
Kwas foliowy
Zaburzenia dojrzewania - MCV, RDW - prawidłowe
Proerytroblast +/- -/+ Epo,
Wit B12
Niedobory folanów, wit B12 MCV > 115fl
Kwas foliowy
Niedobór żelaza MCV < 80fl
Erytroblast - + Epo
Niedokrwistości sideroblastyczne RDW podwyższone
zasadochłonny żelazo
Niedobór żelaza MCV < 80fl
Erytroblast - ++ Epo
Niedokrwistości sideroblastyczne RDW - podwyższone
wielobarwliwy żelazo
Erytroblast - +++ Epo,
kwasochłonny żelazo
Retykulocyt - ++++ Epo
Erytrocyt dojrzały - ++++
Metabolizm żelaza
całkowita zawartość żelaza w organizmie: 3.5-4.2 g (100%)
pula czynnościowa pula zapasowa pula transportowa
hemoglobina ferrytyna i hemosyderyna transferyna osoczowa i
2.18-2.76 g 0.5-1.0 g 14.3-28.06% pozaosoczowa
62.3-78.9% 0.005-0.007 g
mioglobina 0.14-0.2%
0.15-0.18 g
4.3-5.1%
cytochromy/enzymy
0.03 g 0.86%
katalaza leukocytów
mieloperoksydaza
reduktaza rybonukleotydowa
oksydaza cytochromowa
dehydrogenaza bursztynianowa
Laboratoryjna ocena niedokrwistości
Niedokrwistość mikrocytowa  wyniki badań
NIEDOKRWISTOŚĆ
laboratoryjnych (1)
Krew obwodowa
liczba erytrocytów, Hb, Ht, MCV, MCH, MCHC, RDW, histogram
RBC /N , HGB, HCT
MCV, MCH, MCHC , RDW, HDW
MCV <80 fl 80 fl< MCV > 100 fl
MCV > 100 fl
hipochromia niedokrwistości
mikrocytoza, hipochromia, anizocytoza, poikilocytoza z
niedokrwistości
owalocytami, czasem tzw.  pencil cells , krwinki tarczowate,
niedobór żelaza hipoproliferacyjne
megaloblastyczne
anulocyty
talasemia hemolityczne
utrata krwi
RET niskie
NEUT ilość i morfologia bez zmian
PLT nadpłytkowość, morfologia bez zmian
Różnicowanie niedokrwistości mikrocytowej
Niedokrwistość mikrocytowa  wyniki badań
Parametr Niedobór Niedokrwistość Niedokrwistość
laboratoryjnych (2)
chorób
żelaza syderoblastyczna
przewlekłych
Niedobór żelaza
Poziom Fe w N/
surowicy
obniżone stężenie żelaza w surowicy
Wysycenie
obniżone stężenie ferrytyny w surowicy
transferyny
< 10% < 10%
TIBC /N
wzrost całkowitej zdolności wiązania żelaza przez surowicę
Poziom
obniżone wysycenie transferyny żelazem
ferrytyny < 10 µg/l
zwiększone wchłanianie żelaza w przewodzie pokarmowym
Żelazo zapasowe w
obniżona ilość syderoblastów w szpiku kostnym
szpiku
Syderoblasty w brak nieliczne
wzrost stężenia rozpuszczalnego receptora dla transferyny
szpiku
w surowicy
S TRF N N
Niedokrwistość makrocytowa (1)
Niedokrwistość makrocytowa  wyniki badań
Wchłanianie witaminy B12
laboratoryjnych (2)
Krew obwodowa
RBC, HGB, /N HCT
MCV, MCH, RDW, HDW
duże, owalne makrocyty i megalocyty o prawidłowym stopniu
hemoglobinizacji, anizocytoza, poikilocytoza z owalocytami,
,go, pierścienie Cabota.
ciałka Howella-Jolly
RET  niskie
NEUT  często leukopenia, hipersegmentacja jąder
PLT  często trombocytopenia, obecność płytek olbrzymich
Niedokrwistość makrocytowa  wyniki badań
Niedokrwistość makrocytowa  wyniki badań
laboratoryjnych (4)
laboratoryjnych (3)
Choroba Addisona-Biermera:
Niedobór witaminy B12:
test Schilinga dodatni
obniżony poziom witaminy B12 w surowicy (<130 pg/ml)
- brak wchłaniania radioaktywnej wit. B12
podwyższony poziom kwasu metylomalonowego we krwi i
- prawidłowe wchłanianie radioaktywnej wit. B12 w obecności
moczu
IF
podwyższony poziom homocysteiny we krwi
badania immunologiczne
- przeciwciała przeciwko komórkom okładzinowym
- przeciwciała przeciwko IF
Niedokrwistość normocytowa (1)
Niedokrwistość makrocytowa - wyniki badań
laboratoryjnych (5)
Niedokrwistość hemolityczna
Niedobór kwasu foliowego
obniżony poziom kwasu foliowego w surowicy (<3 ng/ml) i
erytrocytach (<150 ng/ml)
podwyższony poziom kwasu formiminoglutaminowego
(FIGLU) we krwi i moczu, zwiększony po obciążeniu
histydynÄ…
podwyższony poziom homocysteiny we krwi i moczu
Niedokrwistość hemolityczna  wyniki badań laboratoryjnych
UKA
AD BIAA
OKRWINKOWY
(2)
Wytwarzanie: szpik kostny i tkanka limfatyczna
Parametry hematologiczne hemolizy
Funkcja: obrona ustroju przed mikroorganizmami
stężenia HGB, RBC, HCT
Badanie morfologiczne:
MCV, MCH, MCHC  norma
1. Ocena wstępna: oznaczenie liczby krwinek białych (WBC)
Zmiany wyglądu erytrocytów  w zależności od przyczyny:
2. Używane określenia:
- w niedoborze ²-lipoprotein  akantocyty
podwyższona leukocytoza  wzrost ilości leukocytów powyżej
- we wrodzonej sferocytozie  sferocyty
normy
- we wrodzonej owolocytozie - owalocyty
leukopenia  spadek liczby leukocytów poniżej 3x109/l
- w niedokrwistości sierpowatokrwinkowej  drepanocyty
- w niedokrwistościach immunologicznych i mechanicznych 
neutropenia  spadek liczby neutrocytów poniżej 1.5x109/l
schistocyty
- w hemoglobinopatiach i talasemiach  anizopoikilocytoza z przewagÄ…
agranulocytoza  spadek liczby granulocytów poniżej 0.5x109/l
mikrocytów, z obecnością owalocytów, krwinek tarczowatych, leptocytów
Schemat granulopoezy
Leukogram  rozmaz krwi obwodowej
(wzór Schillinga)
neutrocyty pałeczkowane 1-5% 0-0.48x109/L
neutrocyty segmentowane 40-70% 3.4-5.2x109/L
limfocyty 20-45% 1.2-2.7x109/L
monocyty 3-8% 0.24-0.48x109/L
eozynofile 1-5% 0.12-0.24x109/L
bazofile 0-1% 0.02-0.04x109/L
Typy przesunięć obrazu granulocytów we krwi obwodowej
Wartości prawidłowe morfologii krwi obwodowej
Kobiety Mężczyz
ni
Leukocyty (WBC)x109/l 4,8 1
- 0,8
Erytrocyty (RBC)x1012/l 4,2 5 4,7 6
- ,4 - ,1
Hemoglobina (HGB) g/dl 12,0 1 14,0 1
- 6,0 - 8,0
mmol/l 7,4 9 8,7 1
- ,9 - 1,1
Hematokryt (HCT) % 37 4 42 5
- 7 - 2
Średnia objętość erytrocytów (MCV) fl 81 9 80 9
- 9 - 4
Średnia zawartość hemoglobiny w erytrocytach (MCH) pg 27 3
- 1
Średnie stężenie hemoglobiny w erytrocytach (MCHC) g/dl 33 3
- 7
Wskaz
nik anizocytozy (RDW) % 11,5 1
- 4,5
PÅ‚ytki krwi krwi (PLT) x109/l 130 4
- 00
Retikulocyty (RET) x109/l 20 1
- 00