3582308226

Początki filozofii - VI1/V1 wp.ae. Jońskafilozofia przyrody.

I. Na przełomie trzeciego i drugiego tysiąclecia (epoka brązu) istniały w Grecji 3 ośrodki kultury:

-    Kreta (najstarszy ośrodek) - kultura minojska — kultura pałaców, które stanowiły centra administracyjne. Ok. 1700 r p.n.e. nastąpił

pierwszy kryzys tej kultury (wybuch wulkanu), która jednak odbudowała się, wykształciła własne pismo (pismo linearne A — do

dziś nie

rozszyfrowane)

-    Kultura półwyspu Peloponez - Mykeny (XVI w p.n.e) wybuch wulkanu na wyspie Santori spowodował kryzys kultury kreteńskiej

(XV w), co zostało wykorzystane właśnie przez Mykeńczyków, którzy podbili Kretę

-    Cywilizacja Cykiadów powstała w tym samym czasie, co Mykeńska, jest jednak słabiej poznana

W Xtl w wszystkie cywilizacje greckie zostały zniszczone przez plemiona z wybrzeży Azji Mniejszej (Ludy Morza). Nastąpiły nzw. wieki ciemne, trwające do VTTI w p.n.e. objawiające się regresem poziomu życia i kultury.

Ok. 3000 r p.n.e. zaczęły się migracje Greków na wschód (do Tlrrcjr), Grecy założyli kolonię na wybrzeżu Azji Mniejszej — Jonię -miejsce powstania filozofii.

Połowa VIII w p.n.e. — ponowny rozwój Greków - epoka archaiczna trwająca do V w, zwiększyła się liczba miast i ludności, rozwój

kultury, pisma, architektury.

Powstały polis - miasta-państwa, Grecy stworzyli demokrację.

Solon — mędzrzęc, który w VI w przeprowadził w Atenach reformy, na podstawie której rolnicy, którzy popadli w niewolę za długi

odzyskiwali wolność i zakazano sprzedaży członków rodziny w niewolę, przez co zwiększyła się liczba obywateli i poszerzył się zakres

w demokracji. Grecka demokracja charakteryzowała się tym, że duża część obywateli brała udział w rządach a przedstawiciele często

się zmieniali.

Z Pierwsi filozofowie)^- dwoływano się do mitologii, filozofowie postanowili odwołać się do czynników naturalnych.

Tal es uważał, że najważniejszym pierwiastkiem warunkującym życie jest woda — twierdził, że z niej wszystko powstało.

Uczeń Talesa ANAKSYMANDER z Miletu jako pierwszy użył pojęcia ‘arche’ oznaczającego początek jak również naturę rzeczy,

istotę świata. Co jest owym arche? Uznawał, że wszystko, co powstało, powstało z APEIRONU — bezkresu, który zawiera w sobie

wszystkie możliwości

3.    HERAKL1T (VI/V w p.n.e.) doszedł do wniosku, że najważniejszą cechą świata jest zmienność, nie ma stałych właściwości bytu,

prócz zmienności. Proces zmian nigdy się nie kończy. PANTHA REI — wszystko płynie. Według Heraklita arche — istotę bytu oddaje

najlepiej ogień, (heraklityzm = warlabllizm)

4.    Pod koniec VI w p.n.e. powstało imperium Persów w dorzeczu Tygrysu i Eufratu, które rozpoczęło ekspansję podbijając Azję Mniejszą Jończycy zaczęli emigrować do Grecji lądowej jak również na półwysep apeniński, gdzie założyli nowe kolonie (Wielka Grecja).

Filozofia zaczęła się rozwijać w miasteczku ELEA w pobliżu Neapolu. Uczeń Ksenofianesa — PARMENTDES (rówieśnik Heraklita)

stworzył koncepcję całkowicie przeciwną Heraklitowl

Głosił, że zjawiska nie są prawdziwym bytem, ponieważ mogą przestać być, to co nieustannie się zmienia nie jest prawdziwym

bytem, który można poznać tylko poprzez rozum. Byt nie ma początku ani końca, jest wieczny i ciągły, nieruchomy i niezbędny, jest

niepodzielny, nie ma w sobie różnic, jest stały i jedyny. Niebyt (to co nie jest bytem) nie istnieje.

Dualizm w filozofii

-    poznanie wiedzy poprzez poznanie zmysłowe — Heraklit

-    poznanie prawdy wyłącznie poprzez rozum, gdyż zmysły tylko mylą człowieka

5.    Szkoła Eleatów zapoczątkowana przez Parmenidesa.

ZENON * Elei (uczeń Parmenidesa) przekonywał, że nawet jeśli człowiekowi wydaje się, że istnieje zmiana i ruch, to naprawdę ich

nie ma. Na poparcie tej tezy przedstawiał paradoksy, np. paradoks Achilles — ruch nie istnieje, gdyż gdyby istniał, to nawet najszybszy

biegacz nie mógłby dogonić najwolniejszego i go prześcignąć gdy cen wystartował wcześniej, gdyż odległość między nimi tylko by się

zmniejszała.

6.    DEMOKRYT (V w p-n.e.) z Abdery (na wschód od Salonik) próbował pogodzić stanowisko Parmenidesa i Heraklita Według niego istnieją elementy bytu — atomy, niezmienne i niezniszczalne, najmniejsze cząstki, które łączą: się, tworzą różne formy złożonego

bytu, które przekształcają się. Atomy różnią się wielkością, kształtem i położeniem. Tę teorię wyznawał też żyjący wcześniej Leukipos.

(acomizm)

7.    PITAGORAS (VT w p.n.e.) urodził się w Jonii, skąd wyemigrował do Italii, gdzie w mieście Kroton założył szkołę