56177

POCZĄTKI FILOZOFII SCHOLASTYCZNEJ, ŚW. ANZELM-OJCIEC SCHOLASTYKI

Św. Anzelm stoi u źródeł scholastyki (nr. 1033 rok, Italijczyk z rodziny rycerskiej). W wieku 24 lat wstąpił do Benedyktynów. Zostai opalem, potem biskupem. Zmari w 1109 roku). W okresie jego życia trwał spór między dialektykami, których przedstawicielem byl również Anzelm i antydialektykami, których przedstawicielem był Piotr Damiani (radykalnie odrzucał filozofię).

Dialektyka - czysto rozumowe dochodzenie prawdy. Zderzyły się krańcowe poglądy, jedni byli za wyłącznym posługiwaniem się dialektyką, inni odmawiali jej wszelkiej wartości. Dialektyka stosowana do kwestii teologicznych pozbawiona była możności sprawdzenia wyników, łatwo stawała się rozumowaniem wolnym i solistycznym. Dialektyka, gdy zaczęli posługiwać się nią teologowie podważała nieraz prawdy wiary. To wywoływało reakcje i doszło do powstania antydialektyzmu (ocalenie wymiaru tajemnicy w wierze).

"Zasady dialektyki dotyczą wyłącznie rzeczy ludzkich, nie boskich" - św. Piotr Damiani Św. Anzelm wybrał na przewodnika św. Augustyna, który w filozofii w yróżniał dw a źródła poznania: rozum i w iarę. Według Anzelma „chrześcijanin pow inien przez w iarę dojść do zrozumienia, a nie przez zrozumienie do wiary”. Hasiem scholastyki było: I kles quaerens inlellectum - wiara poszukująca zrozumienia. Dla Anzelma wlara była punktem w yjścia, który nie potrzebuje dowodu, gdyż daje pew ność przekraczającą rozum opartą na praw domów nym Bogu. Wiara ma być punktem wyjścia i dojścia w rozumow aniu, ale z operacji jego nia być eliminow ana; nie może służyć jako argument. Pismo św ięte podaje co jest prawdą, ale nie podaje dlaczego nią jesL Rozum jest wolny i samodzielny, ale- w granicach dogmatu. W myśl Anzelma już i przed nim działała teologia i filozofia chrześcijańska, ale on sformułow ał jej zadanie, które odtąd spełniała św iadomie. W tym sensie był pierw szym scholastykiem.