całym globie na niespotykaną dotąd skalę i PR są obecnie praktykowane w regionach, gdzie jeszcze kilka dekad temu pojęcie takie nie istniało. Specjaliści PR będą pełnić coraz istotniejszą rolę w budowaniu harmonii, umożliwiając efektywną współpracę wielu podmiotom na tle globalnej mozaiki kultur. W sytuacji, gdy wydarzenie w jednej części świata może błyskawicznie i znacząco wpłynąć na wizerunek organizacji w miejscach oddalonych o tysiące kilometrów, teoretycy i praktycy poddają w wątpliwość, czy wyłącznie lokalne public relations są jeszcze w ogóle możliwe.3 Postępująca w różnych regionach świata demokratyzacja sprzyja tworzeniu się wpływowej opinii publicznej, której sądy coraz realniej i dotkliwiej warunkują istnienie i działalność licznych organizacji działających na skalę międzynarodową. Praktycy PR muszą być wobec tego wyposażeni w zestaw szczególnych umiejętności, które pozwolą im efektywnie komunikować się z publicznościami z innych kręgów kulturowych. Podsumowując, możemy stwierdzić, cytując F. Seitela, że „public relations stało się w XXI wieku zjawiskiem globalnym”1 2. To strategiczne znaczenie działalności public relations, w szczególności na skalę międzynarodową, sprawia, że jest to temat godny rozważania, a wnioski z tych rozważań mogą mieć doniosłe skutki dla dalszego funkcjonowania organizacji ponadnarodowych, a w tym korporacji transnarodowych.
Pośród wyżej opisanych dynamicznych zmian o wymiarze globalnym podobne zmiany zachodzą także i w Polsce. Rosnące od początku lat 90-tych znaczenie public relations w świecie biznesu, a także pogłębienie powiązań międzynarodowych związanych z urynkowieniem gospodarki i przystąpieniem do struktur europejskich sprawiają, że temat międzynarodowych działań public relations staje się aktualny także dla Polaków żyjących na przełomie wieków. Aktorami, którzy odgrywają szczególną rolę na drodze polskiej transformacji stały się korporacje międzynarodowe. „Zaszczepiały” one dojrzałe praktyki PR stosowane w krajach zachodnich, a w szerszym kontekście przemieniły życie Polaków w wielu sferach, przeprowadzając inwestycje bezpośrednie, tworząc miejsca pracy, czy zmieniając styl życia konsumentów. Uznając tę wiodącą rolę korporacji w metamorfozie polskiego życia gospodarczego, niniejsza praca będzie dotyczyć zagadnień międzykulturowych praktyk PR, prowadzonych przez te właśnie korporacje obecne w Polsce.
Tezą niniejszego opracowania jest, iż kultura narodowa stanowi czynnik, który w najbardziej dobitny sposób wywiera piętno na działaniach public relations na arenie międzynarodowej. Wiąże
5
The Global Public Relations Handbook..., K. Sriramesh (red.) i D. Verćić (red.), Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, 2003, wstęp.
Sprawozdanie z przemówienia Mpho Chaka w czasie konferencji “Globalization: Challenges & Opportunities for Public Relations” z 11-14 marca 2004 w South Miami, str. 5.