13
2. METODA SYMPLEKSOWA
Twierdzenie 2.8 (o istnieniu punktów ekstremalnych). Niech X = {x £ Rn; Ax = b, x > 0}, gdzie A £ Mmxn(R), b £ Rm, rz (A) = m. Jeśli X ^ I),to zbiór X posiada co najmniej jeden punkt ekstremalny.
Dowód. Ustalmy x £ X. Niech x — [x\, £2, • • • , £&, 0,0,..., 0]T, gdzie Xi > 0, i = 1,2,..., k. Rozpatrzmy kolumny aą, 02,..., a*, macierzy A. Gdy są one liniowo niezależne, to punkt x jest ekstremalny. Załóżmy, że a\, 02,..., są liniowo zależne, to znaczy istnieją liczby Ai, A2,..., A* £ R, J2i=i Af 7^ 0 oraz Yli=i = 0. Niech r = minj=i)2,...,fc{fi; A* > 0} = Możemy założyć, że zbiór i £ {1,2,..., A:} takich, że A* > 0 jest niepusty. Niech x' £ Rn, gdzie
,_[xi — r\i dla i = 1,2,...,A:
\ 0 dla i = k + l,k + 2, ...,n
1. x' > 0, bo inaczej dla pewnego j £ {1,2,,k} mielibyśmy Xj — r\j < 0, a stąd r > ^ i otrzymujemy sprzeczność z minimalnością.
2. Ax' = b, rzeczywiście Ax' = Yli=i(xi~r^i)ai = Si=i xiai~r12i=1 ^iai = Ax = b. Zatem x' £ X.
3. x'iQ = 0 dla pewnego indeksu żo £ (1,2,..., A;}. Wiemy, że istnieje «o € {1,2,..., A;} taki, że r = Zatem x'io = Xi0 — rAj0 = 0.
Jeśli kolumny a!,a2, ...,afe bez aio są liniowo niezależne, to punkt x' jest ekstremalny. □
Lemat 2.9. Niech X = {x £ Rn; Ax = 6, x > 0}, gdzie A £ Mmxn(R), b £ Rm, rz (A) = m. Wektor v £ Rn jest wektorem kierunkowym niepustego zbioru X wtedy i tylko wtedy, gdy Av = 0iv>0,v^0.
Dowód. Niech v £ Rn będzie wektorem kierunkowym zbioru X. Weźmy x £ X, wtedy x+v £ X. Mamy Av = A(x+v—x) = A(x+v)—Ax = b—b = 0, bo v > 0 jest wektorem kierunkowym.
Załóżmy teraz, że Av = 0, v > 0. Niech x £ X, A > 0. Mamy A(x + \v) = Ax + AAv = Ax = b. Ponieważ x > 0, A > 0, v > 0, to x + Au > 0 czyli x + Au £ X. □
Twierdzenie 2.10 (o charakteryzacji kierunków ekstremalnych). Niech X = {x £ Rn; Ax = b, x > 0}, gdzie A £ MTOXn(R), b £ RTO, rz (A) = m. Wektor v jest kierunkiem ekstremalnym zbioru X wtedy i tylko wtedy, gdy istnieją B £ C(A), kolumna aj macierzy A nie występująca w macierzy B oraz A > 0 takie, że