4130649800

Powiedzieć zatem, iż jest pluralizm badawczy, to raczej mało; w zasadzie trudno powiedzieć, iż jest jeszcze jakaś jasna linia metodologii badań sztuki, w tym - literackiego dzieła sztuki. A jednak...

II. SZKOŁY I METODY

Tu jest clou problemu: szkoły i metody. Odpowiadając na to pytanie, odpowiadamy na wiele innych. Ale - najpierw trzeba zapytać o przedmiot nauki, za jaką przyjmujemy teorię literatury.

Najprościej powiedzieć, iż przedmiotem jest LITERACKIE DZIEŁO SZTUKI. Ale także

-    zbiór takich dzieł, czyli LITERATURA. Jednakże pozostaje inny problem: oto czy nauka ma charakter opisowy [tylko rejestrujemy różne dzieła], czy też normatywny [podajemy zasady/reguły tworzenia dzieł], a może opisowo-normatywny [zarazem - i opisujemy i podajemy zasady/reguły]. Niezależnie od przyjętego punktu widzenia możemy śmiało powiedzieć, iż przedmiotem teorii literatury są pewne rodzaje wypowiedzi językowych, które posiadają określone cechy. Cechami tymi są: po pierwsze

-    opis pewnych możliwości rozwiązania jakiejś konkretnej sytuacji [w odróżnieniu od tego, co się stało, bądź co zaszło], po drugie - wypowiedzi takie są celowe, a cele te mają charakter wielopłaszczyznowy - doradzająco-osądzająco-prezentujący, po trzecie -wypowiedzi takie są, wedle reguł gramatyki i retoryki, skonstruowane.

O szkołach wspomniałem; metody sa jednakże różne. Generalnie - albo skupiają uwagę na kwestiach formalnych, albo na problemach semantyki. Niektóre próbują łączyć oba spojrzenia.

Szkoły można podzielić, nieco od siekiery, na następujące:

szkoły [i metody] filologiczne, których podstawą jest tradycyjna filologia, w tym retoryka, w ujęciu Arystotelesa-Quintiliana-Hermogenesa,

-    - przy tym ujęciu historia literatury sprowadza się do rejestracji; staramy się opisać dzieje literatury POPRZEZ opis poszczególnych autorów, najczęściej w ujęciu chronologicznym;

19