6355786614

EKONOMIA zarys podstawowych problemów

Wszystkie te elementy jak i związki pomiędzy nimi tworzą strukturę funkcjonalną polityki gospodarczej państwa.

Schemat 1.6. Sfery i wymiary polityki gospodarczo-obronnej

Konkretyzując istotę polityki gospodarczej podkreślić trzeba jej ścisłe związki z systemem gospodarczym państwa oraz z koncepcjami gospodarczymi rządu (i partii politycznych go tworzących). One to bowiem w rzeczywistości narzuca rozumienie jej istoty. Jej bliższe określenie wymaga jednak wpierw spojrzenia na nią z metodologicznego punktu widzenia. Dlatego też, celowym wydaje się następujący tok dociekań:

- po pierwsze, przedstawienie istoty polityki gospodarczej z wyraźnym akcentem na kwestie celów, zadań, metod i narzędzi realizacji, oraz

- po drugie, przedstawienie podstawowych problemów polityki gospodarczej.

Przyjęcie takiego toku dociekań nie oznacza jednak, że ekonomia spełni wszystkie oczekiwania formułowane wobec niej ze strony rzeczywistości gospodarczej. Jej rola sprowadza się najczęściej do oszacowania ekonomicznych zasadności określonych polityk. To zaś wymaga określenia:

- skutków danej polityki, poprzez rozpoznanie jej wpływu na odpowiednie wielkości ekonomiczne, na sytuację poszczególnych grup społecznych i wskazaniu odpowiedzi kto korzysta i kto traci?

- wielkości wyników - o ile i co się zmieni?

- osądu wyników - czy są one pożądane czy nie, czy korzyści przewyższają ujemne konsekwencje które ona wywołuje?

2.1. Płaszczyzny polityki gospodarczej

Działalność państwa w obszarze gospodarczo-obronnym znajduje się w obrębie zainteresowań nauki jak również praktycznego jej urzeczywistniania. Stąd też nauka i praktyka stanowią dwie zasadnicze płaszczyzny występowania polityki gospodarczej.

2.1.1. Polityka gospodarcza jako nauka

W ujęciu polityki gospodarczej jako nauki mamy do czynienia z wiedzą o sposobach, celach i narzędziach oddziaływania organów państwowych na gospodarkę państwa. Jako taka opisuje i wyjaśnia działalność gospodarczą oraz formułuje jej zasady zgodnie z prawami ekonomicznymi. Oznacza to, że charakteryzuje ją trojakie podejście do przedmiotu dociekań.

Przy czym przez opis polityki gospodarczej należy rozumieć przede wszystkim odwoływanie się do zbioru faktów działań państwa w danym obszarze i w danym miejscu. Preferowanie takiego podejścia grozi jednak przekształceniem się jej w wykład historii gospodarczej ograniczonej do niedawnej przeszłości.

Natomiast wyjaśnianie polityki gospodarczej to podanie przyczyn faktów i działań polityki gospodarczej oraz wskazanie związków przyczynowych pomiędzy nimi. To zaś wymaga odwołania się do uogólnień, budowy pewnych generalizacji i dokonania typologii pewnych faktów.

Dopiero na podstawie zaobserwowanej powtarzalności pewnych procesów możliwym staje się sformułowanie pewnych prawidłowości i zasad polityki gospodarczej, które z kolei mogą zostać zastosowane do przewidywania nowych faktów i procesów.

Polityka gospodarcza jako nauka, chociaż sama nie formułuje praw, to w wyjaśnianiu działań gospodarczych posługuje się prawami wykrytymi przez ekonomię. Zaznaczyć trzeba jednak, że przy pełnym korzystaniu z teorii ekonomii, nie jest ona wystarczającą dla teoretycznego ujęcia polityki gospodarczej. Wymaga ona bowiem uwzględnienia nie tylko gospodarczych aspektów