6355786616

EKONOMIA zarys podstawowych problemów

gospodarce rynkowej wiązkę celów ekonomicznych winno stanowić: podtrzymywanie koniunktury oraz eliminowanie różnych dla niej zagrożeń; utrzymywanie wysokiego i stabilnego poziomu zatrudnienia; zwalczanie inflacji i dążenie do osiągnięcia względnie stałego poziomu cen; sprzyjanie kształtowaniu rosnącego poziomu życia, oraz zmniejszaniu nierówności podziału dochodów i bogactwa społeczeństwie.

W związku z rolą współczesnych stosunków ekonomicznych w wiązce celów ekonomicznych znaleźć musi się dążenie do umacniania konkurencyjności gospodarki narodowej wobec otoczenia zewnętrznego i zwiększenia udziału w międzynarodowym podziale pracy. Pochodną tych przedsięwzięć jest osiąganie satysfakcjonującego stanu bilansu płatniczego oraz rozwiązywanie problemów zadłużenia zagranicznego.

Osiągnięcie celów rozwojowych wymaga odpowiedniego ukształtowania celów niższego rzędu, pozwalających na stopniową konkretyzację działań polityki gospodarczej państwa. Do tego zbioru celów zaliczyć trzeba wzrost przedsiębiorczości, inicjatywności i innowacyjności wszystkich podmiotów funkcjonujących w gospodarce narodowej, przekształcenia strukturalne gospodarki i inne.

Ważną grupą obok celów polityki gospodarczej są te które wiążą się z celami obronnymi (inaczej celami militarno-obronnymi). Do ich zbioru zaliczyć trzeba przede wszystkim rozbudowę potencjału gospodarczo-obronnego państwa w którym upatrywać trzeba gospodarczych podstaw obronności państwa. Ich cechą charakterystyczną jest konkurencyjność wobec innych celów. W sytuacji zagrożenia wojennego lub wojny cele te zazwyczaj wysuwają się na plan pierwszy. Im większa jest ich dominacja, tym mniejszy jest stopień realizacji celów pozostałych. W warunkach pokojowego rozwoju realizacja celów obronnych może stać się czynnikiem pobudzającym koniunkturę tylko w warunkach dysponowania przez gospodarkę narodową dużymi rezerwami nie wykorzystanych mocy wytwórczych.

W grupie celów polityki gospodarczej znajdują się również cele społeczne. Wiążą się one z jednej strony z zapewnieniem bezpieczeństwa państwa, z drugiej strony z współtworzeniem dobrobytu społecznego (dodatkowe miejsca pracy, większe zatrudnienie, lepsze warunki życia). Ich rola i zakres jest jednak dalece ograniczona.

Grupą celów zyskujących coraz bardziej na znaczeniu są cele ekologiczne. Wynikają one z faktu, iż zagrożenia środowiska i jego elementów są w istocie także zagrożeniami dla ludzi, bowiem godzą w ich zdrowie i warunki życia oraz podważają na dalszą metę także gospodarcze podstawy obronności państwa.

Realizacja tego typu celów ma to do siebie, że wymaga wprowadzenia różnego rodzaju ograniczeń i uwarunkowań w prowadzeniu działań o charakterze gospodarczo-obronnym.

Schemat 1.8. Systematyka celów polityki gospodarczo-obronnej

Pochodnymi wskazanych celów polityki gospodarczo-obronnej państwa są wynikające z nich zadania.

Z celów ustrojowo-systemowych i politycznych wynikają zadania mające zapewnić respektowanie podstawowych wartości dla każdego narodu. Stanowi je zbiór działań na rzecz: zapewnienia interesu narodowo-państwowego, utrzymania suwerenności narodowej, zapewnienia bezpieczeństwa państwa i jego obrony przed zewnętrznymi zagrożeniami.

Z celów ekonomicznych wynikają zadania: pomnażania bogactwa kraju poprzez optymalne wykorzystanie zasobów narodowych; powiększania materialnych podstaw dobrobytu społeczeństwa drogą wzrostu dochodu narodowego i racjonalizacji jego podziału, które z kolei rodzą zadania niższego rzędu; oraz powiększania materialnych podstaw bezpieczeństwa państwa poprzez realizację wzrostu i rozwoju gospodarczego oraz podejmowanie wyborów pomiędzy potrzebami przyspieszenia i umocnienia wzrostu i rozwoju gospodarczego a potrzebami konsumpcji i dobrobytu. Zadania te mają charakter zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych. Do wewnętrznych zaliczyć trzeba takie jak: podtrzymywanie koniunktury i eliminowanie różnych dla niej zagrożeń; restrukturyzację gospodarki narodowej; utrzymywanie wysokiego

14