5. Wychowanie jako fakt kulturowy określony przez teraźniejszość.
Dzisiejsze spory o wychowanie jako świadectwo typowych dla teraźniejszości konfliktów ideologii i światopoglądów. Kryzys edukacyjny w perspektywie sporów o teraźniejszość jako czas kryzysu, czyli - kryzys edukacji jako zjawisko kulturowe wytwarzane przez: kryzys wartości norm moralnych, niedobór sensu i motywacji, próżnię egzystencjalną i utratę klarownych wizji świata, konflikt dwóch racjonalności i dominację racjonalności instrumentalnej nad komunikacyjną, zmierzch idei postępu, upadek totalitarnych wizji świata. Osobliwości kryzysu wychowania w społeczeństwie postkomunistycznym.
6. Różne odmiany myślenia o wychowaniu (różne pedagogiki) jako odpowiedzi na różne diagnozy teraźniejszości. Pedagogika humanistyczna a teraźniejszość rozumiana jako czas neurotyzmu. Pedagogika krytyczna a teraźniejszość rozumiana jako czas świadomości zniewolonej i czas dominacji rozumu instrumentalnego. Różne odmiany pedagogiki konserwatywnej a teraźniejszość rozumiana jako czas kryzysu norm i wartości, czas próżni egzystencjalnej i czas niedoboru sensu i motywacji. Antypedagogika jako przykład autodestrukcji i degeneracji myśli edukacyjnej i jako przykład jej bezsilności wobec różnych odmian kryzysu teraźniejszości.
7. Współczesny dyskurs edukacyjny. Nurt liberalny, konserwatywny,
metadyskurs pedagogiczny (wybrane stanowiska pedagogiki krytyczno -hermeneutycznej).
Literatura:
■ Edukacja wobec zmiany społecznej, red. J. Brzeziński, L. Witkowski, Poznań -Toruń 1994.
■ Ewolucja tożsamości pedagogiki, red. H. Kwiatkowska, Warszawa 1994.
■ Holówka T., Myślenie potoczne, Warszawa 1988.
■ Wprowadzenie do pedagogiki, Wybór tekstów, red. T. Jaworska, R. Leppert, Kraków 1996.
■ Kwaśnica R., Dwie racjonalności. Od jilozofii sensu ku pedagogice ogólnej, Wrocław 1987.
■ Kwaśnica R., Ku dialogowi w pedagogice, [w]: Prace Pedagogiczne CVIII, Wrocław 1995.
2