Trudno Jest wartościować zachowania człowieka, oceniać Je jednoznacznie (bo może coś zależało od sytuacji?), ale należy starać się rozumieć człowieka, akceptować go i starać się rozwiązać jego problemy.
ETYKA NORMATYWNA sugeruje jakie powinno być życie, przedstawia oceny moralne jak oceniamy?
filozofia -> religia/ światopogląd -> system wartości -> normy -> oceny Etyka normatywna, zajmuje się ustalaniem, co jest dobre moralnie a co złe oraz wytyczaniem zadań, dyrektyw - norm moralnie pozytywnego postępowania, prowadzących do osiągnięcia pożądanego z punktu widzenia religijnego, społecznego lub politycznego Ideału moralnego.
świat nie jest jednoznaczny, nie zawsze wszystko jest czarne I białe, nie zawsze jest jednoznaczne
METAETYKA (metodologia etyki) to ' wiedza' za pomocą której można opisać etykę, bada znaczenie pojęć stosowanych w etyce PRAWDA?
doświadczenia dotyczące naszej wiedzy faktycznej (rzeczy materialnych), prawda nie opisuje emocji, uczuć (np. Bóg Istnieje - to kwestia wiary a nie dowodów) => nie ma jednoznacznych odpowiedzi czy coś jest prawdą czy nie, bo nie da się zmierzyć dobra, uczuć, emocji...
GODNOŚĆ CZŁOWIEKA
1. GODNOŚĆ = CZŁOWIECZEŃSTWO
człowiek jest osobą, ma świadomość swojego istnienia, ma wyższość nad innymi stworzeniami, I dlatego że jest człowiekiem zasługuje na szacunek. Godność jest w tym przypadku cechą przypisaną na stałe do osoby, niezależnie od jego zawodu, stanu majątkowego itd. (zarówno ksiądz jak i morderca zasługują na taki szacunek ze względu na swoje człowieczeństwo).
Jak się przejawia? nie wolno nikogo poniżać, lżyć, poniewierać (chyba że ktoś pierwszy zaczął mną poniewierać)
2. GODNOŚĆ OSOBISTA (JEDNOSTKOWA)
trzeba na nią zapracować, zasłużyć, zrobić coś by zasłużyć na szacunek innych lub na własny szacunek. By nie stracić godności osobistej jesteśmy w stanie dokonywać heroicznych czynów (np. Korczak poszedł dziećmi do gazu, mimo iż nie musiał; Sokrates w sądzie) by móc sobie później spojrzeć w oczy.
3. GODNOŚĆ ZAWODOWA/ SPOŁECZNA (zdatność zawodowa)
skoro ma się wiedzę, kwalifikacje, to można pracować w zawodzie, ale powinno się mieć też kwalifikacje moralne. Mamy pewne oczekiwania wobec osób wykonujących dane zawody (np. że nauczyciel po pracy nie bywa w pubach)
TADEUSZ KOTARBIŃSKI - ETYKA NIEZALEŻNA
- etyk ekologiczny
- stworzył teorię etyczną - ETYKĘ NIEZALEŻNĄ
* nie może być tak, że wyznając np. jakąś wiarę uznaję że mój współrozmówca, któ®y wyznaje coś innego jest zły, źlw postępuje tylko dlatego że ma inną religię.
ETYKA NIEZALEŻNA
- łączy a nie dzieli
- chodzi o to, żebyśmy mieli szansę na porozumienie się w sprawach moralnych
- religia, system filozoficzny, światopogląd nie wpływają na moralność człowieka (bo na świecie jest ich wiele, a my żyjemy wśród nich, w jednej przestrzeni społecznej, więc musimy się jakoś porozumieć)
- priorytety niezależne od tych wartości to np. ochrona środowiska
- ocenia się czyn a nie np. system filozoficzny
- odpowiedź na pytanie DLACZEGO? leży poza zagadnieniami etyki -> szukamy jej w religii (teologii) JEST NIEZALEŻNA OD;
1. RELIGII WSZELKICH
2. ŚWIATOPOGLĄDÓW
3. FILOZOFII
PRZYKŁADY: - kobieta uratowała dzieci z pożaru a sama zginęła
- biedni ludzie przygarniają sierotą, mimo że mają swoje dzieci i nie żyją dostatnie
= > nikt nie pyta ich, w co wierzą czy jaki mają światopogląd, ponieważ jest to niepotrzebne do oceny tej sytuacji, czy zrobili dobrze czy źle