19372

Pod wpływem Kartezjusza pozostawał Pascal. Był matematykiem, filozofia kaitezjańska stanowiła dla niego wzorzec, zauważył on jednak, że brakuje w niej problemów egzystencjalnych, postanowi! stw^rorzyć filozofię uzupełniającą filozofię kartczjańską. Tę filozofię Kartezjusza (porządek rozumu) należało uzupełnić o porządek serca (metafora zakładająca, że pewne problemy można rozwiązać odwołując się do uczuć - czynników irracjonalnych). Według Pascala człowiek może rozwinąć w sobie pewną zdolność - mistyczną intuicję, która pozwoli mu dotrzeć do prawd wiecznych, jest to irracjonalny sposób poznawania. Człowiek może rozwinąć tai dar, jeżeli:

uwierzy

podporządkuje się autorytetowi kościoła

Pascal jako pierwszy zajął się człowiekiem jako jednostką, inywiduum, był prekursorem cgzystaicjalizmu. Potrzeba też postarać się na drodze racjonalnej analizy odpowiedzieć na pytanie, czy wiazyć w Boga. Należy odw^rołać się do dwu możliwości:

Bóg istnieje Boga nic ma

Założaiie ( Teza: wartość rzeczy wiecznych jest nieskończaiie większa niż rzeczy doczesnych. Musimy dokonać wyboru.

1.    Jeżeli wierzymy, że Bóg jest i żyjemy cnotliwie i umieramy, to rachunek zysków i strat może przybrać dwie możliwości:

1)    Bóg jest

Strata: życie doczesne Zysk: życie wieczne

2)    Boga nie ma Strata: życie doczesne

Zysk: nic

2.    Wierzymy, ję Boga liję ma i żyjemy, tak. jakby go nie było i umieramy:

1)    Bóg jest:

Strata: życie wieczne Zysk: życie doczesne

2)    Boga nie ma:

Strata: nic

Zysk: życie doczesne

W pierwszym przypadku mamy pewny zysk i niewielką stratę, w drugim pewny, za to niewielki zysk. Bardziej zatan opłaca się przyjąć, że Bóg jest. strata jest niewielka a zysk olbrzymi.

Pascal pozostawił po sobie krótkie aforysty czne myśli zebrane w dziele “Myśli*.

‘Człowiek jest trzciną najsłabszą w przyrodzie, ale to trzcina myśląca (...) cała godność nasza leży w myśli*