34924

4.    Podstawą progresywnego rozwoju staje się więc jakość kontaktu dziecka:

❖    Ze światem (interakcje dydaktyczne - dziecko przy pomocy dorosłych kieruje uwagę i działania na zewnątrz, na przedmioty)

❖    Z ludźmi (ten typ to wg M. H Bernsteina to interakcje społeczne - dziecko zwraca się ku ludziom, grupie)

❖    Zależąca od osób znaczących z otoczenia dziecka - rodziców, nauczycieli

❖    Wszelkie czyiuiiki zakłócające ten proces zarówno w wymiarze społecznym, jak i dydaktycznym, lub tylko w jednym z nich nazywamy czynnikami ryzyka

5.    Różnice indywidualne czy zaburzenia w rozwoju?

Charakterystyki rozwoju psychoruchowego u dzieci w poszczególnych okresach rozwoju stanowią wzorce prawidłowego rozwoju, z którymi można porównywać badane dziecko, aby stwierdzić czy prezentuje poziom rozwoju typowy dla większości dzieci w tym wieku, a więc czy rozwija się normalnie. Nie wszystkie odchylenia od normy traktujemy jako zaburzenia.

Ponieważ dzieci różnią się między sobą tempem i rytmem rozwoju, dlatego uwzględnia się szeroki mar gines tolerancji wobec stwierdzanych odchyleń od przyjętych norm.

Interpretacja odchyleń od normy zależy od informacji o:

-    dotychczasowym rozwoju i życiu dziecka

-    aktualnej sytuacji życiowej dziecka

-    stanie fizycznym dziecka

-    rozmiarach odchyleń

W przypadku niewielkich odchyleń mówimy o różnicach indywidualnych.

6.    Szczególną grupę stanowią dzieci, które można określić mianem osób z „układu ryzyka zaburzeń”. Zasadniczym problemem w fimkcjonowaniu tej grupy jest specyficzny układ czyiuiików ryzyka, na które składają się:

-    etap rozwoju dziecka

-    faza w cyklu rozwoju

-    zgromadzone zasoby

-    aktualny kontekst rozwoju

-    interakcje z osobami znaczącymi

Trudności w funkcjonowaniu dzieci z układem ryzyka zaburzeń determinowane są nie tylko przez czynniki biologiczne, ale i niekorzystne uwarunkowania środowiska edukacyjnego, z jednej strony nie umiejącego dopasować się do indywidualnych potrzeb i możliwości rozwojowych tych dzieci, z drugiej me uwzględniającego specyfiki środowiska rodzinnego i kulturowego determinującego ich funkcjonowanie.

7.    Dzieci z układu ryzyka to:

❖    Osoby cliarakteryzujące się specyficznym zespołem właściwości indywidualnych detenninującym poziom ich aktywności

❖    U niektórych z nich można zauważyć opóźnienie lub minimalne dysfunkcje rozwojowe związane z procesami orientacyjnymi czy wykonawczymi przy często wysokim poziomie intelektualnym

❖    Czasem dzieci, które cechuje aktualnie niższy potencjał intelektualny

❖    Dzieci pochodzące ze środowisk de faworyzowanych (patologie, bezrobocie, brak potencjału pedagogicznego, rodzice niewydolni wychowawczo...)

❖    Dzieci o wysokim potencjale intelektualnym określane często mianem zdolnych, funkcjonujące jednak w otoczeniu niedopasowanym do ich możliwości, doświadczające braku stymulacji rozwojowej, albo obciążone takimi wymaganiami, których nie są w stanie zrealizować. W odniesieniu do tej grupy wymagania otoczenia są więc albo poniżej rzeczywistych możliwości dziecka, albo znacznie je przewyższają