36445

-    Bogumił powołuje się na autorytet bliskiego romantykom wiecznego-człowieka; Sokrates powoływał się na autoiytet wieszczki

-    Bogumił - wyraziciel mądrości powszechnej

-    tytułami dialogów są imiona rozmówców (ale u Platona są to główni partnerzy Sokratesa, u Norwida zaś ci, którzy mają rację)

-    w każdym z dialogów dominuje jeden temat („Bogumił” - docieranie do istoty sztuki, „Wiesław” - rozważanie nad relacją sztuki do dobra i prawdy)

-    autor solidaryzuje się z wypowiedziami Bogumiła i Wiesława (tak jak Plato solidaryzuje się z wypowiedziami Sokratesa)

Różnice:

-    metrum: Norwid posługuje się 11-zgłoskowcem 5+6, silnie obecnym w polskiej poezji, co uzasadnia upodobaniami i funkcją łagodzenia (odrealniania i obiektywizowania) wypowiadanych opinii

-    dialog nie odgrywa tu roli pierwszoplanowej - gospodarzem tekstu jest narrator Narrator:

-    komentujący i oceniający sprawozdawca-konferansjer

-    wiąże poszczególne wypowiedzi, sumuje i uogólnia

-    w „Bogumile” otwiera i zamyka utwór

-    narrator-ironista demaskuje zachowania uczestników

-    rzecznik prawdy, a tym samym sojusznik ideowy Bogumiła i Wiesława

Oba utwory zaczynają się sporem, który trwa aż do monologu głównej postaci.

„Bogumił”:

-    Konstanty: zwolennik muzyki żywej i prostej, powierzchownie narodowej i ludowej -zabawowe rozumienie muzyki, a więc i sztuki

-    Bogumił: pojmowanie, które akcentuje głębszy wymiar sztuki: poznawczy i moralny

-    Maurycy (zagadnienie obiektywności piękna)

-    Hrabia i Ambroży (ład artystyczny - ład społeczny)

-    ostra wymiana zdań zarysowuje główny problem: Czym jest sztuka? Czym może być dla człowieka?

„Wiesław”:

-    dialog rozpoczęty repliką protagonisty, wokół którego pozostali zgłaszają sprzeciw (Konstanty, Generał, Mąż stanu)

-    Wiesław: wskazuje na bliskie pokrewieństwo sztirki i prawdy, poezji i sumienia

Dialog - pełni funkcję pomocniczą: nie rozwija rozumowania, nie konstruuje wywodu -przygotowuje wypowiedź monologową

Dialog grecki sygnalizowany przez Norwida okazał się w praktyce - monologiem.

Brak tzw. heurystyki sokratejskiej (dowodzenie poprzez pytania do uczestników rozmowy -dialog pozorny) - Norwid potrzebował partnera, którego podda krytyce, ale rzadko przyznawał mu równorzędne racje (powód: skłonności pisarskie + romantyczne monologi o cliarakterze improwizacji)

2