400

HISTORIA FILOZOFII STAROŻYTNEJ

B_e;p^ed njjjęiniowi e Plotyna

1.    Amellusz

•    Ameliusz wahał się pomiędzy filozofią Plotyna a filozofią Numeniosa. Uzna), że Umysł, drugą plotyriską hipostazę, należy podzielić na trzy częśd - królów: istniejącego, posiadającego i kontemplującego. Kladl nacisk, z kolei, na jedność i niepodzielność Duszy.

2.    Porfiriusz

•    Porfiriusz umieścił na szczycie swojej teologii enneadę - trzy hipostazy, z których każda podzielona jest na iriadę momentów. Triady różniły się nie samymi składnikami, ale kolejnością ich usytuowania. Na poziomie Ojca (Jednego) Umysł sprowadza się do czystego bytowania; życie i umysł mieszają się z pierwszym składnikiem. Wychodząc z bytu, Umysł staje się życiem. Naprawdę sobą jest dopiero w trzeciej triadzie, w której dominuje nad życiem i nad bytowaniem.

•    Porfiriusz pojaj filozofię jako zbawienie duszy. Cnoty podzielił na cztery rodzaje: polityczne (polegające na miarkowaniu namiętności), katarktyczne (polegające na odrywaniu się od ciała), cnoty duszy działającej umysłowo oraz cnoty paradygmatyczne. Na każdym z poziomów mądrość, umiarkowanie, męstwo i sprawiedliwość mają inny sens.

Jamblich i szkoła syryjska

1.    Jamblich i nowy kurs filozofii neoplatoriskiej

•    Jamblich nie poprzestał na krytyce chrześcijan, ale dążył do uzasadnienia na poziomie pojęciowym politeizmu świata greckiego.

2.    Metafizyka i teologia Jamblicha

•    Spekulatywne uzasadnienie politeizmu wiąże się ze złożonym zabiegiem mnożenia hipostaz. Jamblich uznał, że pomiędzy Jednym a kosmosem inteligibilnym należy wprowadzić jeszcze drugie Jedno. Chciał w ten sposób pogodzić absolutną transcendencję Jednego z jego funkcją mocy wytwarzającej. Dalej: przekształcił plotyriski Umysł w enigmatyczny kompleks hipostaz i momentów, rozgraniczając to, co łnteligibilne od tego, co umysłowe i wprowadzając sferę pośrednią (również podzielną). Następnie poziom intełigibilny został podzielony jeszcze na trzy triady. Również sfera Duszy podzielona została na trzy porządki.

3.    Jamblich a teologia

•    Według Jamblicha, teurgia miała być praktyką pozaracjonalną i wynikającą bardziej z inicjatywy bogów niż z inicjatywy ludzi. Eksponowanie teurgii nieuchronnie pociąga za sobą depretjonowanie filozofii.

4.    Reguły interpretowania tekstów klasycznych

•    Zasługą Jamblicha miało być jeszcze wprowadzenie kanonów i reguł interpretowania tekstów klasycznych. Po śmierci filozofa, jego szkoła rozpadła się.