4047

Marczak -finanse lokalne - wykład/egzamin

element demokratyzacji państwa. Samorząd terytorialny zwiększył możliwość współdziałania współdecydowania. Wymagał on zmiany regulacji państwowej.

Aby jednostki samorządu terytorialnego moałv funkcjonować to musza mieć;

1.    Zadnia

2.    Kompetencje - pozwalają realizować zadania.

3.    Środki finansowe - są dostosowane do zadań i kompetencji.

a)    Własne

b)    Transferowane - w postaci subwencji i dotacji; udziały w podatkach państwowych - te środki są dysponowane w całości.

Te trzy powyższe elementy powinny ze sobą współgrać. W największym zakresie zostały przekazane zadnia, w mniejszym stopniu kompetencje, a w najmniejszym środki finansowe.

Istotne problemy samorządu terytorialnego;

1.    Zaspokajanie zróżnicowanych potrzeb - zbiorowych i indywidualnych.

2.    Decentralizacja administracji - przekazanie uprawnień na szczeble niższe.

3.    Federalizm i federalizm fiskalny ( podział dochodów podatkowych między państwo a jednostki samorządu terytorialnego).

4.    Kwestia autonomii, - kto ją posiada i w jakim zakresie. Oznacza pewien zakres swobodnego dysponowania w odniesieniu do zadań, kompetencji i środków finansowych.

Powiaty i województwa nie posiadają własnych źródeł podatkowych (tylko gminy posiadają). Podatki można wprowadzić tylko za pomocą ustaw.

Tendencje:

1.    Brak układu hierarchicznego - jednostki są niezależne, dąży się do tworzenia większych jednostek(małymi trudno zarządzać).

2.    Regionalizacja (regiony mają być podobne do siebie) - dąży się do tego, aby rozwój finansowy, kulturalny był zbliżony, co ułatwia rozwiązywanie problemów.

3.    Dekoncentracja ( rozproszenie)- np. rozproszenie instytucji w różnych miastach.

4.    Problemy ekonomiczne - zarządzanie ograniczonymi zasobami.

5.    Ma miejsce wzrost potrzeb publicznych.

Geneza samorządu terytorialnego - charakterystyka

Metoda kompleksowa - śledzimy wszystkie etapy rozwoju samorządu terytorialnego. Przeprowadzenie kompleksowej (historycznej) maksymalistycznej, pełnej analizy JST odnosi się do rzeczywistych korzeni JST. Osadza samorząd na solidnych korzeniach, fundamentach, może zawierać pewne niuanse w historii JST. Metoda kompleksowa nie ma charakteru historycznego, gdyż nie posługuje się narzędziami, metodami właściwymi dla historii. Ma ona na celu określenie skutków pewnego stanu Ma udzielić nam odpowiedzi na pytanie, czy samorząd terytorialny powstał przypadkowo, czy był to przemyślany efekt działania.

Metoda pragmatyczna - odnosi się do momentu wyłonienia sformalizowanych struktur samorządu terytorialnego. Metoda ta mieści się w metodzie kompleksowej.

Inaczej minimalistyczna. odwołuje się do momentu gdy samorząd terytorialny stał się elementem sytemu publiczno-prawnego, gdy nadano mu w tym systemie odpowiednią rangę. W Polsce momentem reaktywacji ST był 1990 rok. Zastosowanie metody pragmatycznej ujawnia pewne ograniczenie, gdyż w pewnym momencie okazuje się, że nie mamy się, do czego odwołać, albo, że zaczynamy od złego momentu. Sens tej metody polega na tym, że podchodzi się do zagadnień w sposób operacyjny. Stosowane są praktyczne rozwiązania. Nie objaśnia się przyczyn stosowania określonych rozwiązań. Rozwiązania te obejmują ilość szczebli w ST. ilość jednostek na danym szczeblu.

Xix w. szerokie przemiany na szczeblu państwowym. Samorząd terytorialny nie może powstać z niczego, dlatego ważne jest określenie jego genezy. Samorządy terytorialne są różne w różnych krajach.

Niegdyś występowała wspólnota prywatna środków i narzędzi pracy.

Gospodarka naturalna - produkcja w celu zaspokojenia własnych potrzeb.

2