103558

innych. Rozwija socjologiczną teorię społecznie konstruowanej jaźni (piętno tradycji interakcjonizmu symbolicznego). Tożsamość może być konstruowana w oparciu o przyjmowanie i trzymanie się ról społecznych, jednak jednostka jest twórczym i refleksyjnym podmiotem działania, który podejmuje decyzje zarówno co do sposobu odegrania owej roli. jak i przedstawienia owej roli na scenie, a tym samym konstytuuje własną tożsamość. Jaźń jest teatralnym efektem wyłaniającym się niezauważalnie z odgrywanej sceny, a zasadniczą kwestią i główną troską jest tutaj to, czy zyska uznanie i wiarygodność. „Dystans wobec roli” - środek, za pomocą którego jednostka daje wyraz rozziewowi istniejącemu pomiędzy rolą a jaźnią Może sprzyjać utwierdzeniu własnej wiarygodności w danej roli. Starając się przedstawić taki wizerunek własnego siebie, który byłby do przyjęcia w danym kontekście interakcji, jednostki zmuszone są dokonać rozróżnienia na to, co Goffman zwie „sceną” i „kulisami” (rola „twarzy"). Odpowiedzi-wykrzyknik - stosujemy dla pokazania innym, ze bacznie obserwujemy i kontrolujemy samych siebie (kobieta wchodząca do muzeum).

Refleksyjność i jaźń: Giddens

\ndionv Giddens (1938*?) - swój opis jaźni wiąże z siłami instytucjonalnymi i globalnymi (książki: Nowoczesność i tożsamość. Przemiany intymności). Refleksyjność - proces samodefiniowaiua. opierający się na obserwowaniu, kontrolowaniu i poddawaniu refleksji psychologicznej i społecznych informacji dotyczących możliwych wyborów i dróg życiowych. W innym znaczeniu refleksyjność jest czymś, co wykracza poza sferę kulturową czy subiektywną i jest głęboko zakorzenione w instytucjonalnym życiu społecznym. Niewiele instytucji życia społecznego oddziałuje silniej na jaźń tuż małżeństwo i rodzina. Jednak obecnie w wielu wysoko rozwiniętych społeczeństwach niemal połowa małżeństw kończy się rozwodem. Dla przedstawicieli konserwatywnej krytyki społecznej rozpad małżeństwa stanowi najważniejszą oznakę moralnego upadku społeczeństwa. Dla Giddensa rozwód stanowi bez wątpienia pewną sytuację kryzysową dla tożsamości, wiążącą się ze znacznym cierpieniem, poczuciem utraty i pracą żałoby. Mimo to wielu ludzi dokonuje pozytywnych zmian. Oddziela przeszłość od przyszłości. Dostrzega szansę odnowy, rysującą się przed tożsamością Według krytyków, refleksyjny projekt tworzenia i realizowania samego siebie ma nazbyt indywidualistyczne zabarwienie, a jego teoria społeczna ogranicza znaczenie walki o władzę i polityczne wpływy, skupiając się przede wszystkim na osobistych interesach. Jednak refleksyjna tożsamość jest zatem nie tyle samosterowna, co refleksyjnie i emocjonalnie zaangażowana w życie społeczne.

G. H. Mead - jaźń jest projektem symbolicznym, aktywnie wypracowywanym i rozwijanym przez jednostkę za pomocą dostępnych zasobów symbolicznych dla zbudowania poczucia tożsamości w kontekście odniesienia do postaci rodzinnych i figur „uogólnionego innego”. W ścisłym związku z materialnymi uwamnkowaniami życia codziennego i siłami kulturowymi wpływającymi na społeczne interakcje.

E. Goffman - podmiotowe dysponowanie wiedzą powiązane jest w sposób zasadniczy z całą masą drobnych międzyosobowych kontekstów, sytuacji i scenerii wewnątrz i za pośrednictwem których organizacje się nasze życie codzienne. Jego teoria jaźni opisuje wysoce umorałniony świat społecznych interakcji Fakt nieustannego przeplatania się tożsamości i struktury społecznej.