1. Style myślenia liberalnego.
2. Główne nurty liberalizmu widziane poprzez
fazy rozwojowe.
Ad 1. Różnorodność myślenia liberalnego leżała u podstaw kształtowania się nurtów. Różnice te wynikają z różnej genezy liberalizmu Kolebkami liberalizmu są Anglia i Francja. Pierwszy styl nawiązuje zatem do rozwoju historycznego Wielkiej Brytanii, drugi zaś Francji. I tak np. liberałowie brytyjscy odwołują się do rewolucji 1688r i dynastii Stewardów. Świadectwa różnic myślenia liberalnego można upatrywać się w następujących nurtach:
• myślenie wigowskie (Wielka Brytania):
• nurt progresywist)rczny (Fr ancja) -progresja - postępować do przodu.
Nurt francuski jest mocno związany z nadziejami oświeceniowymi [deftnicja Kanta czym jest oświecenie] Cedry francuskiego oświecenia to racjonalizm, kierowanie się rozumem w ułożeniu świata, co racjonalne to niemal idealne. Wiara w postęp możliwy dzięki rozumowi, który rozwiąże takie problemy jak nędza i głód. Liberałowie nurtu wigowskiego takiej wiary nic mają, są bardziej sceptyczni.
• akcentowanie liberalizmu (nie mają złudzeń);
• popieranie naturalnego rozwoju społeczeństwa;
• sceptyczny stosunek do haseł demokratycznych;
• traktowanie demokracji jako prawdopodobnie nieuniknionej:
• odmienne od progresywistów odnoszenie się do elit które były dla nurtu
wigowskiego czymś naturalnym:
• negacja postrzegania zjawisk życia społecznego przez pryzmat etyki;
• traktowanie człowieka jako z natury skłonnego do zła, który gdyby był dobry to i
tak zniekształciłby własny obraz.
• człowiek jest z natury dobry' i będąc wolnym będzie się kierował rozumem
(wolnomy ślic ielstwo);
• postęp przejawiał w tym, że człowiek miał się wyzwalać z pewnych wzorców
obyczajowych;
• przekazanie większego zakresu roli państwa w społeczeństwie jako funkcję
wychodzącą poza tradycję czystej klasycznej formy;
• wrażliwość na zło. nędzę;
• postęp miał przybliżać zasadę elementu sprawiedliwości społecznej.
Nurty te cechuje brak jednej wykładni sprawiedliwości społecznej, silne upolityczniane, zidcalizowanic. Style te przewijają się przez ostatnie półtora wieku.
Ad 2. Liberalizm przeszedł przez 4 fazy rozwojowe: (główne nurty libaalizmu)
a. liberalizm klasyczny (schyłek XVII w. do poł. XIX w.). Przedstawi ci elan tej fazy był m. in..Jofot Locke (1632-1704). Napisał on .Dwa traktaty o rządzie" oraz „Listy o tolerancji", w których zawarł kwestie ustroju politycznego i gospodarczego. Twierdził, iż należy dążyć do
2