48820

opłaty za naukę i za internat, pobierane nie tylko w szkołach prywatnych, lecz w szkołach państwowych. W państwowych gimnazjach i liceach państwowych normalne opłaty roczne wynosiły w latach trcydziestych od 200 do 300 zł. W gimnazjach i liceach prywatnych 700-800 zł. Opłaty roczne w internatach wynosiły 600zł w państwowych i 1000 w prywatnych. W przybliżeniu 1/3 mieszkańców internatu płaciła stawki ulgowe, a 1/6 była od opłat zwolniona. Koszty kształcenia w szkołach średnich nie ograniczały się do opłat za naukę i za internat Dochodziły do tego inne wydatki szkolne (za książki, pomoce, egzaminy, świadectwa, składki na komitet rodzicielski) oraz koszty odpowiednich ubrań - mundurki stroje gimnastyczne.

•    W tych warunkach ówczesna szkoła średnia miała, siłą rzeczy, charakter elitarny.

•    Szkołą średni po reformie jędrzejewicza zachowała także w zasadzie swój dawny, humanistyczny profil naukowy, pogłębiony dodatkowo jeszcze skreśleniem bądź przeniesieniem niektórych praktycznych i artystycznych do grupy przedmiotów nadobowiązkowych. Od dawnej szkoły średniej ogólnokształcącej wyraźnie różniła się pod względem kierunku wychowania.

3,    Rewolucja szkól zawodowych i dokształcających;

•    Przezwyciężenie kryzysu ekonomicznego i postęp gospodarki narodowej u schyłku II Rzeczypospolitej wzmogły zainteresowanie państwa i kół pizemysłowych rozwojem szkolnictwa zawodowego i szkół dokształcających zawodowych. W planach Obozu Zjednoczenia Narodowego położono pewien nacisk na rozbudowę szkół zawodowych w związku z perspektywnym programem przekształcenia Polski z kraju rolniczego w przemysłowy, co wymagało wykształcenia licznej kadiy fachowców różnej specjalności.

•    Organizację szkolnictwa zawodowego na podstawie ustawy z dnia 11 marca 1932. ustaliło rozporządźenie ministra WRiOP z 21 listopada 1933. na mocy tego rozporządzenia szkolnictwo zawodowe podzielono na 4 działy (szkolnictwo przemysłowe, handlowe, rolnicze i gospodarstwa domowego), rozbijając każdy dział na szereg grup branżowych, a poszczególne grupy na podgrupy specjalizacyjne.

•    W latach 1934-1938 odbywała się w szkolnictwie zawodowym proces stopniowego realizowania postanowień rozporządzenia wykonawczego z 21 listopada 1933. proces ten przebiegał w trcech formach: a) część szkół starego typu likwidowano i w ich miejsce otwierano szkoły nowego typu., b)część szkół dawnych przekształcono nadając im nowe nazwy i wprowadzając nowe zasady organizacyjne, c) w części szkół pozostawiono dawne nazwy, wprowadzając nowe programy.

•    W latach 1935/36-1938/39 nastąpił stopniowy i rytmiczny wzrost szkolnictwa zawodowego wszystkich typów i stopni. Wyjątek stanowiło szkolnictwo rolnicze, które nie wykazywało zupełnie tendencji wzrostu

•    W marcu 1937 Sejm uchwalił Ustawę o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół dokształcających.

Ustawa zobowiązywała gminy wiejskie i miejskie do zakładania szkół dokształcających, postanawiając równocześnie, że wydatki na utrzymanie szkół ponosić będą wspólnie skarb państwa i gminy. Zgodnie z rozporządzeniem z maja 1937 szkoły dokształcające zawodowe podzielono na ogól nożawodowe i specjalistyczne. Pierwsze przeznaczono dla młodzieży pracującej w różnych zawodach, drugie zaś - dla młodzieży jednego zawodu lub zawodów pokrewnych. Podbudową programową szkół ogólnozawodowych był pierwszy szczebel szkoły powszechnej, zaś specjalistycznych - drugi szczebel, aczkolwiek dopuszczano możliwość prcyjmowania do tych szkół absolwentów szkół I stopnia. Czas nauki wynosił 10-12 godzin tygodniowo. Utrzymano nadal krytykowany system zajęć wieczorowych i nie zakładano szkół dokształcających dla młodzieży chłopskiej pracującej w rolnictwie.

•    Wzrost liczby uczniów szkół zawodowych i dokształcających spowodowany był z jednej strony procesem uprzemysłowienia kraju, a z drugiej rosnącym wyżem demograficznym młodzieży w wieku 14-18 lat. Młodzieży tej było w 1933/34 roku szkolnym 2274 tys., a cztery lata później już 3342 tys., zatem wskaźnik wzrostu wynosił 47%. W tym samym czasie liczba uczniów szkół zawodowych wzrosła o 36% a szkół dokształcających o 30% a więc liczby uczniów rosły znacznie wolniej od liczebności odpowiednich roczników młodszych. Wyiukało to między innymi z braku miejsc w szkołach. W 1937 wobec rosnącego napływu młodzieży do szkół zawodowych część kandydatów nie mogła znaleźć w nich miejsca, np. do szkół technicznych przyjęto tylko 53%, a do szkół handlowych 54% zgłaszających się kandydatów. Szkolnictwo zawodowe, nie zaspokajało zatem rosnącego zapotrzebowania społecznego.

•    Łącznie w szkołach zawodowych i dokształcających uczyło się w ostamim przedwojennym roku szkolnym 227,5 tys. uczniów, podczas gdy do szkół średnich ogólnokształcących uczęszczało wówczas 230 tys. uczniów.

4.    Zmiany w Systemie kształcenia naiięzyclęli szkół powszechnych.

•    Po zlikwidowaniu seminariów nauczycielskich zostały otwarte w 1937r. 34etnie licea pedagogiczne, oparte na 4-lemich gimnazjach ogólnokształcących nowego typu. Program liceum pedagogicznego wprowadził nowy prcedmiot noszący nazwę: „Życie dziecka w środowisku i zagadnienia życia współczesnego”. Przedmiot ten występował we wszystkich klasach w wymiarze 3 godzin tygodniowo. Obejmował on trzy działy: poznawanie życia dziecka w środowisku: poznawanie środowiska lokalnego jako wstęp do szerszych rozważań nad polską rzeczywistością: rozpatrzenie najważniejszych zagadnień współczesnego życia Polski.

2