Wykład 1
23.2.2005
SOCJOLOGIA
Twórcą socjologii jest August Comte (1798-1857), pierwsze myśli socjologiczne narodziły się na początku ery nowożytnej, ale dopiero pod koniec XIX w powstały pierwsze katedry socjologii.
Socjologia - jest nauką o zbiorowościach ludzkich. Przedmiotem jej badań są zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego.
Zbiór - kategoria osób wyróżniona ze względu na jakąś cechę (płeć, wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania)
Zbiorowość - pojawi się wtedy kiedy pojawia się więź społeczna między jednostkami zbioru. Podstawą więzi społecznej może mieć charakter:
Terytorialny
Osobisty
Rzeczowy
Prawny (związki małżeńskie)
Jak istnieje więź społeczna mamy świadomość istnienia tych innych ludzi, gotowość d działania pro i kontra i określony stosunek do siebie.
Grupa społeczna - pojawia się w wyniku interakcji (komunikacji). Wtedy też pojawia się cel a później i struktura
Rożnie sytuacje obserwowane mogą powodować wyciąganie różnych wniosków gdyż nasze postrzeganie nie jest doskonałe
Istniej wiele socjologii szczegółowych. Interesuje ją:
Kultura
Sztuka
Formy zbiorowości
Procesy zachodzące w życiu społecznym
Np. socjologia wsi, socjologia miasta, socjologia prawa
Funkcje socjologii
Poznawcza
Humanistyczna - wyniki badań wpływają na społeczeństwo, kształtuje świadomość społeczną
Socjotechniczna - dostarcza wiedzy jak zmienić życie społeczne
Zaś w ocenie moralnej:
Apologetyczna - potwierdza słuszność decyzji
Demaskatorska - obnażanie zła
Metody badań - socjologia jest nauką empiryczna i wiąże się to się specyficznymi metodami badań. Przedmiot i podmiot badań są tożsame gdyż badacz obserwuje rzeczywistość ale też jest elementem tej rzeczywistości.
Zbiorowości możemy widzieć jako sumę jednostek(jak rzeczy)- widzenie redukcjonistyczne lub traktujemy je jako sumę jednostek ale z doświadczeniami, wnętrzem, cechami, interakcjami - widzenia holistyczne. Stąd mówimy i socjologii scjentycznej (redukcjonizm) i humanistycznej (holistycznej.
Jak można poznawać rzeczywistość społeczną:
Ankiety(sondaże)
Wywiad
Obserwacja - może być zewnętrzna kiedy zbiorowość wie że jest obserwowana lub uczestnicząca - kiedy nie wie o tym.
Źródła pisane ( dokumenty osobiste : pamiętniki, dzienniki; podręczniki, książki, prasa) i audiowizualne
Eksperyment - laboratoryjny lub w warunkach naturalnych.
Metody badań możemy podzielić na:
Ilościowe - zgromadziliśmy duża liczbę informacji (dużo respondentów, wiele pytań) np. ankieta
Jakościowe - wczytujemy się nie tylko w wyniki ale i w intencje respondenta. Przyglądanie się zjawiskom z 2 różnych stron.
Polacy w socjologii:
Bronisław Malinowski - socjolog kultury z UJ, rozpropagował funkcjonalizm (patrzenie na zbiorowości nie tylko z punktu obserwatora ale też szukał przyczyn dziwnych zachowań
Maria Osowska - stworzyła kierunek „socjologia moralności”