PODSTAWOWE STOPY %

Stopa referencyjna -5,25%

Kredyt lombard. - 6,75%

Stopa depozytowa NBP - 3,75

Redyskonto weksli - 5,75

Stopa rezerwy obowiązkowej - 3,5%

• od wkładów zł. i obcych płatnych na żądanie - 4,5 %

• od terminowych zł. i obcych - 4,5%

STOPA REFERENCYJNA - jest to oprocentowanie lokat BK w BC na okres 14 lub 28 dni

STOPA DEPOZYTOWA - jest to oprocentowanie lokat BK w BC na okres 1 dnia

KREDYT LOMBARDOWY - jest to oprocentowanie kredytów BK zaciągniętych w BC na okres 1 dnia

REDYSKONTO WEKSLI - jest to oprocentowanie kredytów BK w BC na dłuższy okres

STOPA REZERW OBOWIĄZKOWYCH - środki zdeponowane w BC, nie są oprocentowane.

POLITYKA PIENIĘŻNA

Jest to operowanie rozmiarami podaży podaży i popytu dla osiągnięcia pewnych celów. Polega na użyciu podaży pieniądza jako instrumentu realizacji ogólnych celów pol. gosp.

Pol. pien. prowadzi Bank Centralny

3 funkcje BC

1) emituje pieniądz gotówkowy

2) bank banków - działa jako bankier dla banków komercyjnych zapewniając sprawne funkcjonowanie całego systemu bankowego

3) jest bankiem państwa - czyli sprawuje kontrolę nad podażą pieniądza oraz czasami finansuje deficyt państwa, obsługuje rachunki rządowe

MECHANIZM DZIAŁANIA POL. PIENIĘŻNEJ

BC >> Banki Komercyjne >> Rynek kapitałowy i pieniężny

^ (przy restryk. polit.)

• stopa dyskontowa

PNB (spadnie produkcja. eksp.,imp.)

• operacje otwartego rynku

Zatrudnienie

• rezerwy obowiązkowe Inflacja (zmniejszy się

podaż, pieniądz

• stopa % i dostępność kredytu będzie droższy, ceny spadną)

Zagregowany popyt ( spada)

^

^

Zagregowana podaż (spada)

CELE POL. PIENIĘŻNEJ

I ) zapewnienie stabilności cen

** BC może i powinien wspierać ogólną pol. gosp. i sprzyjać realizacji celów pol. gosp. ale tak by nie podważać głównego swojego celu - stabilności cen

** BC powinien działać zgodnie z zasadą gosp. wolnorynkowej i wolnej konkurencji, sprzyjając efektywnemu podziałowi zasobów

II ) BC nie jest w stanie bezpośrednio wpływać na realizację ogólnych celów pol. pien. tylko w sposób pośredni poprzez regulację:

• podaży pieniądza ( dostosowanie wzrostu podaży pieniądza do poziomu przewidywanej aktyw. gosp. oraz nie dającego się uniknąć wzrostu poziomu cen)

• stopy procentowej (kształtowanie stopy % na poziomie pozwalającym na efektywną alokację zasobów finansowych kraju)

• kursu walutowego (stabilizacja kursu walut.)

Cele pośrednie muszą spełniać 3 warunki:

1. reagować na instrumenty pol. pien.

2. pozostawać w realizacji z celami ogólnymi

3. muszą być łatwe do zaobserwowania - czyli ilościowe informacje o nich muszą być dostępne w krótkich odstępach czasu

REGULOWANIE PODAŻY PIENIĄDZA

Władze publiczne usiłują dostosować wzrost podaży pieniądza do poziomu przewidywanej akt. gosp. oraz do wzrostu cen.

Podaż - jest to dopływ pieniądza do obiegu lub ilość pieniądza oferowana na rynku ( masa pieniężna)

Do WZROSTU podaży pieniądza prowadzi:

*) wzrost bazy monetarnej

*) spadek stopy rezerw systemu bankowego

*) spadek stopy gotówki w obiegu

SPADKEK podaży wywołują:

*) wzrost stopy rezerw systemu bankowego

*) wzrost stopy gotówki poza systemem bank.

*) Zdarzenia, które pociągają za sobą spadek bazy monetarnej

RÓWNOŚĆ FISHERA - jest to mechanizm obliczania podaży pieniądza, jest to prognozowanie podaży

MV = PT (PT - PKB realny gdyż zawiera inflację)

M- masa pieniężna

V - prędkość cyrkulacji pieniądza

P - przeciętny poziom cen ( odzwierciedlenie inflacji)

T - wolumen transakcji (aktywna gosp. będzie odzwierciedleniem T)

Monetaryści twierdzą, że w danym okresie wydatki lub dochody ogółem powinny być równe przeciętnej masie pieniężnej pomnożonej przez prędkość cyrkulacji pieniądza

V - jest relatywnie stały w czasie, zapewniają że BC przez zarządzanie podażą rezerw bankowych może skutecznie kontrolować wzrost masy pieniężnej

PODAŻ PIEN. JEST REGULOWANA PRZEZ BC (pytanie z książki, instrumentyBC)

1. który emituje pieniądz M1,M2,M3

2. poprzez kontrolę bazy monetarnej (bezpośrednio)

3. operacje otwartego rynku

4. poziom stopy % (pośrednio)

ad1) M1 - gotówka oraz depozyty płatne na żądanie. BC spełniając funkcje emisyjne może regulować ilość pieniądza gotówkowego tzn. zmniejszać lub zwiększać jego emisję.

Wszystkie problemy związane z emisją pien. gotówk. rozwiązuje polityka emisyjna. Agregaty szersze (quasi pieniądz)

M2 - M1(gotówka oraz depozyty płatne na żądanie) + depozyty terminowe w B. Komerc.

M3 - M2 + depozyty terminowe niebankowych instytucji finansowych

Ad2) BAZA MONETARNA

Jest to zasób pieniądza wielkiej mocy = obejmuje ** gotówkę w obiegu pozabankowym ** rezerwy gotówkowe B.Komer.

Podaż pien. jest powiązana z bazą monetarną za pomocą mnożnika kreacji pieniądza (mnożnik kredytowy)

MNOŻNIK - obrazuje wielkość zmiany ilości pieniądza wywołanej zmianą bazy monetarnej

Podaż pien. = wskaźnik kreacji pien. * baza monetarna

++ na dostępność wpływa stopa dyskontowa

++ nie jest to wielkość stała

++ jego wartość zależy od współczynnika rezerw B. Komer. i od preferencji ludności co do form pieniądza

++ mnożnik ten jest większy im niższa jest planowana stopa rezerw gotówkowych banków oraz im niższy jest stosunek gotówki w obiegu do depozytów płatnych na żądanie

ad3) OPERACJE OTWARTEGO RYNKU

są to operacje kupna i sprzedaży przez BC. Wywierają bezpośredni wpływ na rezerwy gotówkowe B. Komer. Rodzaje

a) warunkowe - repo - zakup papierów wart. przez BC od BK, ustala się termin z późniejszą odsprzedażą

zalety: bezpośrednio wpływają na podaż pieniądza, mogą być dokonywane w dowolnej skali odpowiednio do założeń polityki, dokładność b) bezwarunkowe

ad4) STOPA %

polega na ustalaniu przez BC stopy % a następnie na dostarczaniu takiej ilości pieniądza w formie kredytu udzielanego Bankom Komer. jaka wynika z popytu występującego na rynku

OPEROWANIE ZMIANAMI STOPY PROCENTOWEJ

Stopa % jest ceną płaconą przez pożyczkobiorcę posiadaczowi kapitału pożyczkowego lub oszczędzającemu, który zdeponował w banku swój pieniądz

Stopa % powinna się kształtować na poziomie pozwalającym na efektywną alokację zasobów finansowych kraju. Chodzi o wybór najbardziej efektywny, (wysoka st.% hamuje wzrost gosp)

Funkcje:

1. wskaźnik - informator o pol. pien., informuje o intencjach rządu np. o tym jaką politykę bezie prowadził ekspansywną czy restrykcyjną

2. bodziec - może wpływać na zachowania przedsiębiorstw i gosp. dom.

Wpływ stopy % na procesy gospodarcze jest ograniczony ponieważ:

1) poszczególne sektory inaczej reagują na zmianę stopy %

2)pewne inwestycje prowadzone są niezależnie od zmian oprocentow. kredytu (np.

modernizacyjny, inwestycyjny)

3) wysoka st. % teraz nie musi oznaczać że za rok będzie taka sama

4) przedsięb. może akceptować wysoką st.% gdy ma możliwość przerzucenia kosztów na

cenę bez utraty rynków zbytu

5) restrykcyjne oddziaływanie st.% zależy od stopy inflacji. Inflacja osłabia restrykcyjność

st.%

6) system podatkowy - np. w USA fundusze przeznaczone na spłatę odsetek od kredytów są odliczane od podstawy opodatkowania , co daje że koszt oprocentowanie netto (po opodatkowaniu) jest niższy od nominalnej stopy %

7) na możliwość oddział. za pomocą st.% wpływa międzynar. rynek finansowy oraz łatwość przepływu kapitału między krajami tzn. jeżeli wzrośnie st.% w kraju istnieje możliwość uzyskania kredytu w innych krajach gdzie stopa jest niższa

ODDZIAŁYWANIE NA KURS WALUTOWY

Celem pośrednim pol. pien. jest stabilizacja kursu walutowego, zwłaszcza w krajach w których udział handlu zagran. w produkcie nar. jest bardzo duży

Kurs walut ma wpływ na:

• eksport, import, poziom cen krajowych

Spadek płynnego kursu walutowego wskazuje że pol. pien. jest zbyt liberalna i że nadmierny popyt wywołuje nadwyżkę importową oraz deprecjację waluty krajowej. Natomiast nadmierna restrykcyjna pol. pien. powoduje nadwyżkę eksportową i aprecjację waluty krajowej

** restrykcyjna pol. - spadek kursu wal. - podaż zmniejszy się - spadnie popyt globalny ( produkcja, konsumpcja, inwestycje) wtedy eksport wzrośnie bo przedsięb. szukają nowych rynków zbytu lub zmaleje bo przedsięb. zaczynają mniej produkować, towary przetrzymywane są w magazynach a import spadnie.

Kurs wal. nie w pełni wyraża zmiany w pol. pien. gdyż

1) kurs wal. wpływa na poziom cen oraz przez ceny jest determinowany

2) wahania kursu wal. zwłaszcza w krótkich okresach są wywołane przez:

• zmianę stopy inflacji w kraju i za granicą

• przez przepływ kapitału

• interwencje walutowe władz

• koniunkturalne zmiany w gospo. świat.

INSTRUMENTY POL. PIENIĘŻNEJ ( pyt. z książki , w jaki sposób władze oddział. stabiliz. na gosp.)

I ) instrumenty za pomocą których BC oddziałuje na płynność bankową tj. na podaż kredytów oraz na ich koszt

II ) instrumenty typu administracyjnego związane z bezpośr. kontrolą BC nad działalnością kredytową systemu bankowego i racjonowaniem kredytów

111) oddziaływanie na płynność bankową

• stopa dyskontowa

• operacje otwartego rynku

• rezerwy obowiązkowe

222) racjonowanie kredytów

333) selektywna pol. kredytowa

ad 111) oddziaływanie na płynność bankową

BC oddziałuje na płynność bankową kontrolując sumę rezerw stawianych do dyspozycji B.Komer. oraz wpływając na koszt korzystania z tych rezerw

Czyni to za pomocą 3 instrum: stopa dyskontowa, operacje otwartego rynku, ustalanie poziomu rezerw obowiązkowych.

STOPA DYSKONTOWA

Polega na ustalaniu przez BC poziomu st.% stosowanej przy udzielaniu pożyczek BK np. redyskonto weksli, kredyt lombardowy

Zmiany stopy dyskontowej powinny zapewniać kontrolę płynności bankowej przez BC ale nie jest to skuteczne ponieważ:

1. BC nie może często zmieniać stopy dysko. Bo nie byłoby zaufania

2. BC udziela kredyty preferencyjne (dla rolnictwa) co zmienia ustaloną stopę

3. BK często są niezależne i są w stanie wkalkulować zwyżkę stopy w koszt udzielanych kredytów

4. Międzynarod. ruchy kapitałów krótkoterm. osłabiają oddziaływanie stopy na płynność bankową

OPERACJE OTWARTEGO RYNKU

Są najbardziej efektywne bo szybko działają i w sposób ciągły

To działania polegające na kupowaniu i sprzedawaniu przez BC publicznych pap. wart.

Transakcje te wywołują bezpośr. wpływ na wielkość rezerw BK, na rozmiary dostępnego kredytu oraz na ilość pieniądza w obiegu

Jeżeli BC skupuje emitowane przez rząd pap. wart. to zwiększają się rezerwy gotów. BK, jeżeli BC sprzedaje publiczne pap. wart. to powoduje spadek rezerw BK i spadek podaży

Rodzaje:

Warunkowe - repo - zakup pap. wart. przez BC od BK ( ustala się termin z późniejszą odsprzedażą) zalety: bezpośrednio wpływa na podaż pieniądza, mogą być dokonywane w dowolnej skali, dokładność, odpowiednio do założeń polityki

REZERWY OBOWIĄZKOWE

Są to środki zdeponowane w BC, jest to część rezerw całkowitych znajdujących się w dyspozycji banku, chronią one depozyty i gwarantują wypłacalność banku ( dziś funkcję tę pełnią firmy ubezpiecz)

Wada: nie można zmieniać zbyt często wskaźnika gdyż zostałaby zachwiana stabilność monetarna i ekonom. - nie można zmieniać w dużej skali

Przy restrykcyjnej pol. podwyższenie wskaźnika zmusza BK do zwiększenia swoich rezerw a tym samym do zmniejszenia podaży kredytów

Przy ekspansywnej pol. obniżenie wskaźnika powoduje wzrost potencjału kredytowego BK choć nie muszą zwiększać rozmiarów udzielonego kredytu

BC ZWIĘKSZA PODAŻ PIENIĄDZA TO:

( polityka ekspansywna, miękka)

**obniża stopę dyskontową w celu zwiększenia rozmiarów pożyczek udzielanych BK

**zakupuje wyemitowane przez rząd pap. wart.

**obniża poziom wskaźnika rezerw obowiązkowych

BC ZMNIEJSZA PODAŻ PIENIĄDZA TO:

(polityka restrykcyjna, twarda)

**ogranicz ogólną sumę pożyczek udzielanych BK przez podwyższenie stopy dyskontowej

** sprzedaje wyemitowane przez rząd papiery wartościowe

**podwyższa poziom wskaźnika rezerw obowiązkowych

ad222) racjonowanie kredytów

polega na ograniczaniu sposobami administracyjnymi wzrostu podstawowego źródła pieniądza tzn. wzrostu kredytów banków i innych instytucji finansowych

zalety: umożliwia skuteczną kontrolę

wady: * szkodzi konkurencji między bankami

• różnicuje przedsiębiorstwa w sytuacji ograniczeń kredytowych

• utrudnia rozwój nowych przedsiębiorstw

• szkodzi utrzymaniu równowagi za pomocą st. % i przeszkadza w ukształtowaniu się jej na poziomie zapewniającym efektywną selekcję inwestycji

ad333) selektywna polityka kredytowa

polega na uruchamianiu instrumentów których zastosowanie modyfikuje zachowanie instytucji pożyczkowych lub ułatwia dostęp do kredytu pewnej kategorii pożyczkobiorców

przykładem są: kredyty o preferencyjnej stopie % czyli państwo udziela kredytu z bonifikatą dla wskazanych grup, udziela subwencji.

Aby ułatwić dostęp do kredytu władze publ. mogą udzielać gwarancji kredytowych całkowitych lub częściowych, bezpośrednio lub pośrednio, a także popierać tworzenie i rozwój instytucji i funduszy gwarancyjnych

Selektywną politykę prowadzi sieć wyspecjaliz. instytucji finans.

Zadaniem sieci jest wspomaganie określonych kierunków finansowania np. rozwoju regionalnego i lokalnego, budownictwa mieszkal., promocji eksportu, tworzenie i rozwój przedsiębiorstw.

Selektywna pol. kredytowa musi uwzględniać pewne warunki:

1 - nie może naruszać zasad globalnej polityki pieniężnej

2 - musi być jasno zdefiniowana w celu zapewnienia dobrej alokacji zasobów

KOORDYNACJA POL. PIENIĘŻNEJ

( pyt. z książki,)

Pol. pien. musi być prowadzona w sposób powiązany z polityką dochodową i budżetową ponieważ wpływa na poziom cen i powinna zapewnić ich stabilizację

restrykcyjna pol .pien.- może powodować spadek zatrudnienia,

ekspansywna pol. pien. - sprzyja inflacji, może powodować żądania płacowe

ekspansywna pol. budżet. - może być sprzeczna z zadaniami pol. pien. powodując napięcia między resortem finansów a BC lub uległość władz banku wobec władz budżetowych

W ostatnich latach XX w. następuje umiędzynarodowienie pol. pien. Wiąże się to z globalizacją gospodarki. Dlatego powstaje potrzeba międzynarodowej koordynacji pol. pien. i tworzenie nowych wspólnych rozwiązań.

Może ona być prowadzona w formie koordynacji dyskrecjonalnej ( dla każdego przypadku oddzielnie) lub na trwałych porozumieniach w sprawie reguł pol. pien. zainteresowanych krajów.

Obecnie w krajach UE wprowadza się unię walutową i wspólną politykę pien., która prowadzi Europejski Bank Centralny

Jednolita waluta ma zapewnić:

-- zniesienie kosztów konwersji walut na poziomie 0,3-0,4% PKB

-- zlikwidować ryzyko destabilizacji kursu wal.

-- zapewnić wzrost pozycji waluty europejskiej

-- lepszą koordynacje polityki poszczególnych krajów i lepszą realizację wspólnej polityki

Koszty unii walutowej

-- utrata zależności w dziedzinie monetarnej (oznacza to, że kraje w przypadku szoków zewnętrznych nie będą mogły odwołać się do modyfikacji kursu walutowego lub też nie będą mogły korzystać z ekspansywnej polityki w pewnym okresie)

-- utrata dochodów z emisji ( BC finansuje deficyt rządu przez interwencje na rynku pieniężnym, oznacza to, że Minist. Fin. Wystawia czek na BC zaciągając pożyczkę. Lub też BC kupuje krótkotermin. weksle skarbowe. Obydwie procedury dają dochód z emisji zwany senioratem;

POLITYKA BUDŻETOWA

= pol. fiskalna

Budżet państwa = jest to roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów

1. organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa

2. sądów i trybunałów

3. administracji rządowej

Jest to pewien zespół rachunków przedstawiających wszelkie stałe wpływy i obciążenia państwa

Jest to zespół narzędzi i środków służących do realizacji świadomie określonych zadań społ-gosp. państwa

Uchwalany jest w formie ustawy budżetowej na 1 rok kalendarzowy

Polityka budżetowa - zajmuje się sposobami wykorzystania dochodów i wydatków publicznych w celu realizacji zadań stojących przed państwem

Dochody i wydatki są wykorzystywane:

-- do zapewnienia wykonania określonych usług publicznych

-- do ochrony instytucji polityczno-ustrojowych

-- do zapewnienia rozwoju i ochrony określonych dziedzin i form dział. gosp.

-- do realizacji określonych przemian w gospodarce

Udział budżetu państwa w PKB jest uważany za ważny wskaźnik ingerencji państwa w gospodarkę. W Polsce dochody budżetu państwa w 1995 - 29,3% PKB

FUNKCJE

1. alokacyjna

2. redystrybucyjna

3. stabilizacyjna

ad1) FUNKCJA ALOKACYJNA ( pyt. z ksiązki)

polega na kształtowaniu podziału czynników wytwórczych miedzy sektor prywatny i publiczny.

W sektorze publicznym proces alokacji następuje przez bezpośrednie określenie wielkości środków przeznaczonych na konkretne zadania co przesądza o zakresie i formie wytwarzania poszczególnych rodzajów usług publicznych

Niektóre usługi sektora publicz. zwłaszcza bezpieczeństwo, oświata, administracja wpływa znacząco na efektywność produktu społecznego.

Niektórzy twierdzą, że ekspansja sektora publ. powoduje nienadążanie wzrostu dochodów publicznych za wzrostem wydatków i stały brak równowagi finansowej w tym sektorze. Inni twierdzą że sektor publiczny w wielu krajach osiągnął rozmiary zagrażające możliwością wzrostu gospod. a kontrola przez państwo tego sektora staje się coraz trudniejsza

W sektorze prywatnym proces alokacji dokonuje się pośrednio przez korygowanie cen dóbr, usług i czynników produkcji za pomocą dotacji, subsydiów i podatków

Ad2) FUNKCJA REDYSTRYBUCYJNA ( pyt. z książki)

Polega na świadomym oddziaływaniu przez państwo na ostateczny podział dochodów indywidualnych ( przez podatki, transfery socjalne0

3 płaszczyzny oddziaływania budżetu na podział dochodów w społeczeństwie

1) bezpośrednia redystrybucja doch. za pomocą systemu podatków i pieniężnych transferów socjalnych

2) bezpłatne (lub częściowo płatne) zaspokajanie potrzeb np. oświata, ochrona zdrowia

3)pośredni wpływ, oddziaływanie na warunki w jakich się kształtuje pierwotna dystrybucja dochodów np. wydatki na szkolenie zawodowe

INSTRUMENTY

Podatek - dokonywane przez władzę publiczną przymusowe pobranie, którego podstawowym celem jest pokrycie obciążeń publicznych

Jest on: przymusowy, nieodpłatny, publiczno-prawny, bezzwrotny

Cel podatku - konieczność zapewnienia środków finansowych na pokrycie wydatków publicznych oraz cele społeczne

System podatkowy - zespół podatków pobieranych w danym państwie

Rodzaje: bezpośrednie ( podatek doch od osób fiz) pośrednie ( VAT, akcyza, podatek od gier) ten podatek ma cele fiskalne i dlatego jest stosunkowo pewnym i wydajnym źródłem doch. budżetowych

Ad3 ) FUNKCJA STABILIZACYJNA

Polega na wykorzystywaniu dochodów i wydatków budż. do osiągnięcia celów gosp. (ograniczenie bezrobocia, stabilności poziomu cen, stabilności bilansu płatniczego, zrównoważonego tempa wzrostu gosp.)

Teoria Keynesa

- przyjęcie rozmiarów globalnego popytu za podstawowy czynnik wyznaczający perspektywy wzrostu gosp.

- państwo oddziałuje na ukształtowanie popytu efektywnego przy uwzględnieniu występujących skłonności do konsumpcji i inwestowania

- gdy istniejący popyt ogranicza dział. gosp. i nie jest wykorzystany potencjał wytwórczy to polit. gosp. powinna stymulować wzrost popytu przez obniżkę podatków i wzrost wydatków budżet. ( wystąpi deficyt budżetowy) ale wzrośnie konsumpcja, inwestycje a efekt mnożnikowy spowoduje dodatkowy wzrost wydatków ludności.

KRZYWA LAFFERA ( pyt. z książki)

Wielkość doch. jest iloczynem stopy opodatkowania i podstawy wymiaru podatku. Podstawa ta jest bezpośrednio związana z poziomem aktywności gospodarczej. Dopóki wzrost stopy podatkowej wiąże się ze wzrostem produktu społ. dopóty dochody budżetowe rosną więcej w stosunku do obciążeń podatkowych. Po przekroczeniu przez stopę pewnego poziomu wyższa stopa opodatkowania zaczyna być neutralizowana przez spadek podstawy wymiaru; dochody budżetowe zaczynają maleć i w końcu zanikają.

Rzeczywisty kształt jest nieco inny; pnie się ostro w górę i dopiero przy stopie podatkowej około 80% zaczyna spadać

PASYWNA POLITYKA BUDŻETOWA

Oparta na założeniu, że określone elementy doch. i wydatków budżetowych cechuje tendencja do automatycznego reagowania na zmiany sytuacji gosp. w celu wyzwalania impulsów kompensujących będących przeciwwagą wahań koniunktury. Opiera się na koncepcji działania automatycznych stabilizatorów, które oddziałują na popyt globalny.

STABILIZATORY ( PYT. Z KSIĄZKI)

Oddziałują na popyt globalny, uruchomienie ich nie wymaga żadnych decyzji, moment wejścia wynika z rozwoju sytuacji gosp.

W okresie ekspansji automat. stabiliz. wywołują tendencję do powstania nadwyżki budżetowej, w okresie recesji przyczyniają się do powstania deficytu.

+ zaletą jest szybkość reakcji na cykliczne wahania popyty

- wadą jest mechaniczny charakter ich reakcji na zmiany popytu glob.

- nie tworzą one dochodu w czasie recesji lecz hamują jedynie spadek już istniejących

AKTYWNA (DYSKRECJONALNA) POL. BUDŻ ( PYT. Z KSIĄŻ)

Ma miejsce wówczas gdy rząd stosuje wybrane środki w celu przeciwdziałania cyklicznym fluktuacjom oraz w celu stabilizacji cen czy ograniczenia bezrobocia

Aktywne posunięcia:

1. zmiany stawek podatków

2. zmiany podziału transferów z budżetu państwa (np. zwiększenie subwencji rządu dla władz lokalnych z tytułu udziału w pomocy społ)

3. zmiany wydatków na roboty i inwestycje publiczne

FAZY PROWADZ. AKT.( DYSKRECJONALNEJ) POL. BUDŻ.

Faza rozpoznania - okres od powstania zakłóceń do jego ujawnienia się a więc okres potrzebny do analizy sytuacji i oceny, czy podejmowanie działań w ramach pol. budż. jest niezbędne

Faza decyzyjna - ustala formę i zakres niezbędnych zmian w pol. budż

Faza instrumentalna - obejmuje postępowanie administracyjne i legislacyjne związanych z realizacją zamierzonych zmian w pol. budż.

DEFICYT BUDŻETOWY

Gdy wpływy są mniejsze od wydatków to saldo jest ujemne

Cechy:

* deficyt zaciągany jest m.in. przez zaciąganie kredytów ( wzrasta więc st. %)

* prowadzi do wzrostu zadłużenia zagr.

* deficyt zwiększa rozmiary eksportu

* wymusza przeprowadzenie dewaluacji

* utrudnia kontakty wymiany z zagranicą

* hamuje tempo wzrostu

deficyt budżetowy - to nadwyżka wydatków nad dochodami związanymi z funkcjonowaniem budżetu państwa jako kasy państwa ( bez środków z tytułu prywatyzacji, sprzedaży papierów wart., i innych zobowiązań Skarbu Państwa , udział 5% w PKB

dług publiczny - to zobowiązania sektora publicznego względem podm. gosp., osób prywatnych i zagranicy ( udział 51-53% w PKB)

---