Rozpad Jugosławii:
- dochodzneie do głosu sił centroprawicowych w republikach SFRJ
- 1991 - proklamacja niepodległości przez Chorwację i Słowenię
- Słowenia - jednolita etnicznie
- Chorwacja - enklawy z ludnością serbską, ponadto antagonizm serbsko-chorwacki z czasów II wś
- rząde SFRJ nie uznał niepodległości republik, i Jugosławiańska Armia Ludowa podjęła działania w celu utrzymania jedności Jugosławii
- szybka reakcja EWG, zgoda obu republik na 3-miesięczne zawieszenie broni
- wkrótce ponowny wybuch walk zbrojnych, EWG wbrowadza embargo na handel bronią
- VII 1991 -wycofanie wosjk federalnych ze Słowenii i zawarcie rozejmu
- odmowa wycofania wojsk federalnych z Chorwacji - wybuch wojny serbsko-chorwackiej
-próby mediacji lorda Carringtona
- XI 1991 - sankcje EWG wobec Jugosławii
Plan Vance'a - utworzenie 3 stref zdemilitaryzowanych stref ochronnych i rozmieszczenie tam oddziałów pokoowych ONZ
- warunek: natychmiastowy i bezwarunkowy rozejm - zgoda stron - utw. Siły pokojowe ONZ (UNPROFOR) - 14 tys. ludzi
- praktyczne wygaśnięcie wojny serbsko-chorwackiej
Wojna w Bośni i Hercegowinie
- decyzja złożonego z Chorwatów i Muzułmanów Prezydemiu Republiki o wyznaczeniu referndum w sprawie niepodległości (II-III 92)
- bojkot przez Serbów, jeszcze przed ogłoszenie wyników proklamacja „Serbskiej Republiki Bośni i Hercegowiny” w Bania Luce (2/3 powierzchni BiH)
- nie została uznana, całą BiH przyjęto do ONZ
- Serbia i Czarnogóra połączyły się tworząc FRJ - „Nową Jugosławię”
- VII 1992 - ogłoszenie chorwackiej Herceg-Bośni ze stolicą w Mostarze
- utworzono stałą konferencję pokojową w Genewie (IX 92)
- ustanowienie strefy zakazów lotów nad BiH (X 92), blokada morska Adriatyku
Plan Vance'a - Owena - podział BiH na 7-10 okręgów autonomicznych - zaakceptowany tylko przez bośniackich Chorwatów, później przez Muzułamanów, odrzucony przez Serbów
- RB ONZ utworzyła międzyanrodowy trybunał do sądzenia zbrodniarzy wojennych w byłej Jugosławii
- utworzenie stref bezpieczeństwa dla Muzułamanów
- projekty utworznie państw etnicznych (spory co do podziału ziem)
Projekt Owena -Stoltenberga - utw. Związku Zjednoczonych Republik Bośni i Hercegowiny, rotacyjna prezydentura - plan odrzucony
- ultimatum NATO wobec Serbów bośniackich (1994) - wycofanie ciężkiego sprzętu spod Sarajewa
- 1994 - porozumienie chorwacko-muzułmańskie - utworzenie fedracji chorwacko-muzułmańskiej
- 1994/1995 - podpisanie porozumień rozejmowych - przewidziano uruchomienie akcji „Wspólny Wysiłek”, mocarstwa atomowe NATO przejmą kontrolę nad strzema sektorami, a oddziały innych państw przyporządkowano do poszczególnych sektorów. Zgodzono się na wysłanie 20 tys. żołnierzy z USA w ramach IFOR
- Plan Juppe (I 1995)- plan zwołania pod egidą UE, USA i Rosji konferencji międzyanrodowej w sprawie BiH z udziałem przezydentów tzrech republik b. Jugosławii
- przedłużono madat UNPROFOR - w Chorwacji od tej pory pod nazwą UNCRO, a w Macedonii pod nazwą UNPREDEP
- IV 1995 Chorwaci atakują Slawonią, Serbowie stosują działania odwetowe a Serbowie bośniaccy atakują enklawy muzułamńskie
- VIII 1995 chorwacka ofensywa i zajęcie Krainy
- porozumienie w Nowym Jorku (IX 1995) - ustalono przeprowadzenie wolnych wyborów
- Porozumienie z Dayton (XI 1995) w sprawie pokoju w BiH (BiH miała składac się z Federacji Muzułmańsko-Chorwackiej 51% i Republiki Serbskiej - 49%, wyłączenie zbrodniarzy z życia publicznego). Porozumienie miało nadzorować 60 tys. żołnierzy IFOR
- tuż po podpisaniu stopniowe znoszenie embarga
- XI 1995 - urcuhomienie akcji „Wspólny wysiłek”
- XII 1995 - podpisanie traktatu paryskiego - zwycięstwo idei wielonardowej i wielokulturowej BiH
- IX 1996 - wybory w BIH
- SFOR - siły stabilizacyjne