80080

Jan Kalwin: (1509-1564), teolog, prawnik i hellenista, byl podobnie, jak Luter zakoiuiikiem

augustiańskim.

poglądy Kalwina:

w jego teologii i polityce przeplatały się różne koncepcje (od augustianizmu. nauk Lutra, po

ideologię reformacji zUryc liski ej - Ulryka Zwingliego)

uważał, podobnie jak Luter, że ludzka natura jest z gruntu zła (zepsuta)

głosił wszechmoc Boga. któiy jest suwerencm uczestniczącym w podejmowaniu

państwowych decyzji

państwo, jego zdaniem. jest instrumentem Boga - władcy państw są więc otoczeni bożym majestatem

władza nie jest więc osobistym prawem monarchy, ani nie pochodzi od ludu absolutyzm i boskość to jedno i to samo

Kalwin był pizeciwny wszelkim rewolucjom (rewoltom), opór przeciw- władcy, pisał, jest dopuszczalny tylko, jeżeli w państwie istnieją organy wyraźnie do tego celu stworzone (np. parlament), których zadaniem jest pizeciwstawienie się złej w-ładzy - spizecznej z w-olą bożą był niechętny monarchistycznej strukturze państwa (monarcha to człowiek, który boryka się z wszystkimi ludzkimi „problemami” i przywarami)

równie ostro, jak Luter, występował przeciw- nierozważnemu i chciwemu ludowi modelem Kalwina była oligarcliiczna republika (np. Genewa pod jego rządami) uważał, w pizeciwieństwie do Lutra, że Kościół to siła samoistna, zdolna do wykonywania zadań duszpasterskich, religijnych i sprawowania w-ladzy ściśle politycznej i świeckiej (aparat kościelny organicznie związany z państwowym)

kalwińska koncepcja ..sklerykalizowala państwo" - prawo stanowione musi być zgodne z wartościami chrześcijańskimi

Kościół kalwiński cliarakteryzował się dość istotnym demokratyzmem (np. konsystorze), ale obok tego brutalnym interwencjonalizmern we wszelkie sprawy społeczności (np. kontrole „moralności” społeczeństw-a dokonywane przez kalwińskich duchownych, wysokie kary za łamanie dekalogu)

Kalwin był bardzo nietolerancyjny (z jego przyczyny zginął na stosie radykalny teolog i wybitny lekarz hiszpański Michel Servet)

obok głębokiego konserwatyzmu, kalwinizm reprezentował również postępowe wartości:

(a)    rehabilitował pracę i zysk z kapitału

(b)    bronił kredytu i zasad obrotu pieniężnego

(c)    głosił jednolitość (ale i surowość) norm prawa państwowego

(d)    umacniał mieszczański (komunalny) porządek prawny