5020057935

R.3 Cechy jako składniki osobowości

Psychologia cech G.W. Allporta

•    Cechy jako podstawowe jednostki strukturalne osobowości

•    Definiował cechy jako predyspozycje do reagowania w określony sposób

•    Uważał, że cechy rzeczywiście istnieją i są osadzone w „systemie neuropsychicznym"(cechy wynikają z fizycznych i biologicznych różnic między ludźmi)

•    Klasyfikował cechy

-klasyfikacja iwmotetyczno-idiografkzna (opis cech charakterystycznych dla -wszystkich ludzi i takich które są charakterystyczne dla jednostek)

-Dyspozycje dominujące-cechy które tak silnie wpływają na zach. człowieka, że praktycznie każde zach. można do niej odnieść -Dyspozycje centralne (uczciwość, uprzejmość, itćL)

-Dyspozycje wtórne - to cechy najmniej wyraziste

•    Przedkładał badania idiograficzne nad nomotetyczne

Psychologia cech osobowości R.B. Cattella

•    Stosował analizę czynnikową

•    Najpierw wyróżnił 15 potem 16 a na końcu 21 cech(czynników podstawowych)

•    Przy pomiarze osobowości stosował obserwację, kwestionariusze i pomiar laboratoryjny

•    Interesował się dziedziczeniem cech (1/3 dziedziczenie, 2/3 środowisko)

•    Interesował się ewolucją cech-stwierdził stabilność cech, zwiększającą się jeszcze w miarę upływu lat

Psychologia cech osobowości Eysencka (PEN):

•    Wyróżnił trzy podstawowe wymiary osobowości - ekstrawersja/introwersja, neurotyzm/stabiłność emocjonalna i psychotyzm/kontrola impulsów

•    Różnice w osobowości odzwierciedlają różnice w budowie biologicznej

•    Dziedziczymy cechy

•    Ewolucyjne uwarunkowania cech

•    Stworzył Kwestionariusz EPQ do pomiaru osobowości

Pięcioczynnikowy Model Osobow ości (NEOAC) (Costa i McCrae)

•    Wymienili 5 podstawowych wymiarów osobowości (ekstrawersja/introwersja, neurotyczność, otwartość na doświadczenia, ugodowość, sumienność)

•    Kwestionariusz Osobowości NEO (NEO-PI)

•    Wymienili następujące dowody na poparcie swojej tezy o istnieniu pięciu podstawowych wymiarów osobowości:

1.Podobieństwo międzykulturowe - analiza określeń oznaczających cechy osobowości w różnych językach wykazuje ich wielkie podobieństwo, pięć głównych czynników wyodrębniono w językach większości kultur (podstawowa hipotez leksykalna Goldberga — najważniejsze różnice między ludźmi mają swoje określenia w językach wszystkich kultur).

1