2835363562

NOTATKI

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XLVIII, z. 1, 1976

ANTONI KUKLIŃSKI, MICHAŁ NAJGRAKOWSKI

Struktura procesów inwestycyjnych a rozwój regionalny

The structure of investment processes and regional development

Zarys treści. Autorzy przedstawiają wstępny zarys studiów analizujących proporcje procesu inwestycyjnego, a mianowicie relacje, między inwestycjami przymysłowymi i społecznymi. Opierają się na doświadczeniach polskich z lat 1961—1970.

Wstęp

Wydaje się, że w naszych badaniach nie poświęcono dotychczas należytej uwagi fundamentalnemu problemowi wzajemnych uwarunkowań, wiążących różne typy rozwoju regionalnego z określonymi proporcjami w strukturze procesów inwestycyjnych. Klasyczne ujęcia analizujące odrębnie rozmieszczenie inwestycji w zakresie przemysłu, rolnictwa, transportu oraz infrastruktury społecznej, są wyraźnie niewystarczające.

Trzeba rozwinąć nowy kierunek studiów analizujący wpływ struktury procesów inwestycyjnych na rozwój regionalny.

W niniejszej notatce chcielibyśmy przedstawić wstępną hipotezę studiów nad jedną z fundamentalnych proporcji w strukturze procesów inwestycyjnych, a mianowicie nad proporcjami pomiędzy nakładami na inwestycje przemysłowe a nakładami na szeroko pojętą infrastrukturę społeczną, obejmującą gospodarkę mieszkaniową i komunalną, obrót towarowy, oświatę, naukę i kulturę oraz ochronę zdrowia. Tak zdefiniowane inwestycje w zakresie infrastruktury społecznej będziemy następnie nazywali inwestycjami społecznymi.

Nowe spojrzenie na współzależności w procesach industrializacji

i urbanizacji

Badanie proporcji pomiędzy inwestycjami przemysłowymi i inwestycjami społecznymi rzuci nowe światło na problematykę współzależności w procesach industrializacji i urbanizacji. Dotychczas nie bez słuszności podkreślano, że przyspieszona industrializacja kraju jest głównym motorem procesów urbanizacyjnych. Nie ulega bowiem wątpliwości, że we wczesnych stadiach rozwoju gospodarki socjalistycznej w Polsce industrializacja była głównym instrumentem strategicznym przekształceń struktury gospodarki i społeczeństwa. W tych warunkach najwyższy priorytet dla inwestycji przemysłowych był koniecznością historyczną. Trzeba jednak pamiętać, że ta historyczna konieczność realizowała się m. in. przez ograniczenia w zakresie inwestycji społecznych. Znane są dwie główne formy tych ograniczeń: