3703947867

20 ALEKSANDER POSACKI SJ i zniekształcone formy tych wielkich tradycji, będące ich zafałszowaniem i posługujące się ich autrotytetem¹⁸. Dobrym przykładem może być uproszczona joga jako sidhijoga - odrzucana w klasycznej jodze jako propagująca „myślenie magiczne” - występująca w spirytystycznej koncepcji Transcendentalnej Medytacji (TM)¹⁹.

Generalnie należy uświadomić ludziom, że religie Wschodu bardziej niż tradycja judeochrześcijańska tolerują magię i spirytyzm. Posiadają swoją ciemną stronę. Mamy na Zachodzie do czynienia z orientalnym okultyzmem, który ma niewiele wspólnego z re-ligiami Wschodu, choć posługuje się podobną terminologią o zmienionym znaczeniu, której laik nie jest w stanie rozpoznać. Kontakt z taką formą okultyzmu często prowadzi do opętania²⁰.

Przykładem orientalnego okultyzmu jest uzdrowicielska praktyka reiki, potępiona ostatnio przez Episkopat amerykański²¹. Jest to zarazem praktyka inicjacyjna. Nieprzypadkowo A. Crowley napisał książkę Joga i magia, H. Bławatska także napisała dużą pracę na temat jogi. Terminologię oraz uproszczoną ideologię orientalną propagowały na Zachodzie organizacje teozoficzne.

3.6. Filozofia rosyjska i ezoteryzm

Istnieje wyraźna obecność - już naukowo potwierdzona, ale wymagająca dalszych badań — ideologii ezoterycznych w rosyjskiej filozofii (W. Sołowjow, M. Bierdiajew), teologii (S. Bułgakow, P. Florenski), sztuce i literaturze rosyjskiej (co widać szczególnie u symbolistów rosyjskich, jak A. Bieły, W. Iwanow czy W. Briusow, ale też u M. Bułhakowa, szczególnie w Mistrzu i Małgorzacie). Wzajemne związki pomiędzy tymi obszarami są typowe dla myśli rosyjskiej, nie tylko od czasów Dostojewskiego i Tołstoja, co tym bardziej obrazuje znaczenie podobnych badań²². Chodzi tu o inspiracje gnostyckie, kabalistyczne, wolnomularskie, teozoficzne, antropozoficzne, spirytystyczne, a nawet sekciarskie (sekta Chłystów, tołstojowcy, rerichowcy). Te ideologie obecne w myśli rosyjskiej były nierzadko negatywnie oceniane przez ortodoksyjną myśl prawosławną (G. Florowski). Ocena tych rzeczywistości z punktu widzenia teologii chrześcijańskiej (nie tylko prawosławnej) też jest wielce pouczająca i nie może być pomijana.

Wpływy gnostyckie widoczne są także w myśli sowieckiej, która dla niektórych (A. Besanęon) ma ścisły związek z mistycyzującą tradycją myśli rosyjskiej, taką jak sło-wianofile, opartą na teologii prawosławnej. Tym bardziej że sowiecki marksizm wykazuje

¹⁸    Por. List do Biskupów Kościoła Katolickiego o niektórych aspektach medytacji chrześcijańskiej Orationis formas, w: W trosce o pełnię wiary, Tarnów 1995.

¹⁹    Por. A. Posacki, Neospirytyzm, s. 165 n.

²⁰    Por. A. Posacki, Egzorcyzmy, opętanie, demony, Radom 2005.

²¹    Zob. pełny tekst angielski: A. Posacki, Ezoteryzm, s. 470 n.

²²    Por. A. Posacki, „Humanizm sataniczny” u E Dostojewskiego - na przykładzie postaci Wielkiego Inkwizytora, w: Philosophia rationis magistra Vita, red. J. Bremer, R. Janusz, Kraków 2005, s. 318-344.