518
1936 R. - PRZEGLĄD BUDOWLANY
(M) W dążeniu do najwszechstronniejszego oświetlenia problematu cegły podjęliśmy próbę zobrazowania, możliwie wiernego, produkcji i rozlokowania źródeł produkcji cegły zarówno pełnej jak i dziurawki w' okręgu zwanym podwarszawskim.
Liczba cegielń rozlokowanych dookoła Warszawy w promieniu około 50 km, a znajdujących zbyt dla swej produkcji w stolicy i okręgu z nią ściśle związanym, przekracza 60.
Produkcja cegły pełnej i niewielkiej ilości dzurawki dokonana przez te cegielnie w roku 1936 osiągnęła około 270 milionów sztuk, co zaspokoiło rozmiary ruchu budowlanego, odpowiadające w przybliżeniu 3,5 milionom m3 budynków. Wskazuje to na fakt, że w r. b. Warszawa i okolice nie mogły się obyć bez sięgnięcia do dalszych również okręgów produkcji cegły.
Teoretyczna zdolność produkcyjna tych zakładów' jest znacznie większa, jednakże liczyć się należy z trudnościami praktycznymi, natury finansowej jak też i atmosferycznej, które stoją zwykle na przeszkodzie pełnemu wykorzystaniu tej teoretycznej zdolności produkcyjnej. W roku bieżącym niewątpliwą rolę czynnika hamującego odegrały dodatkowo niepokoje na rynku pracy i znane wypadki związane z reglamentacją ceny cegły.
Dla zorientowania czytcników w' t. zw. podwarszawskim okręgu podajemy obok mapkę zawierającą rozlokowanie cegielń, wielkość i rodzaj produkcji (w skali przestrzennej) cegły pełnej z uwzględnieniem cegły ręcznej (czarne pole) i maszynowej (białe).
Rejon produkcji podzielony jest ze względów komunikacyjnych na dwie części: prawy brzeg Wisły i lewy i kolejna, numeracja odnosi się oddzielnie do każej z tych części.
Czytelnicy, analizując mapę, mają możność zorientowania się w' możliwościach dostawy cegły i źródłach jej zakupu ze względu na miejsce budowy.
Załączony spis cegielń odpowiadający numeracji zaznaczonej na mapie wskazuje ponadto na liczbowe rozmiary ich produkcji.
Skróty oznaczają: pr — produkcja; m — milion; cr — cegła ręczna, cm — cegła mayszynowa.
Cegielnie lewego brzegu Wisły.
1. Koło — pr 3 m cr
2. Bliznę — pr 2 m cr
3. Odolany — pr 2 m cr
4. Jelonki — pr 3 m cr
5. Karolin — pr 2,2 m cr
6. Skorosze — pr 3,6 m cr
7. Szczęśliwice — pr 5 m cr
8. Zofiówrka — pr 3 m cr
9. Kopytów — pr 7 m (cr 4,6; cm 2,4)
10. Błonie — pr 3,25 cr
11. Kuznocin — pr 3 m (cr 1,8; cm 1,2)
12. Krosna-Paulina — Julianów' — pr 8,5 m (cr 3,5; cm 5)
13. Krosna — pr 3 m cr
14. Pruszków pr 4 m cr
15. Brwinów — pr 4 m cr
16. Henryków' — pr 3 m cr
17. Natolin — pr 3,75 m (cr 3,5; cm 0,25)
18. Władysławów — pr 3 m cr
19. Chlewnia — pr 4,3 m cr
20. Grodzisk — pr 2 m cr
21. Dąbrówka Wilanowska — pr 6 m cr
22. Chylice — pr 5 m (cr 3,8; cm 1,2)
23. Obory — pr 4 m cr
24. Gołków — pr 4,75 cr
25. Leścer (Baniocha) — pr 12 m (cr 7; cm 5)
26. Szumski — pr 3 m cr
27. Rozalin — pr 3 m cr
28. Marki Grójeckie —t pr 4,5 m (cr 1,8; cm 2,7)
29. Moczydło — pr 3 m cr
30. Kopana — pr 2 m cr
31. Żbików' — pr 3 m cm
Cegielnie prawego brzegu Wisły.
1. Kosewo — pr 3,5 m (cr 1,5; cm 2)
2. Wierzbica — pr 2.5 m (cr 2,3; cm 0,2)
3. Radzymin (Kotkowski) — pr 5 m cr
4. Różewo — pr 3 m cr
5. Lcopoldynów — pr 3 m cr
6. Wojciechów' — pr 3 m cr
7. Słupno — pr 4 m cr
8. Wawrzyna — pr 5 m cr
9. Słupko (Sowacki) — pr 5 m cr
10. Halberówka — pr 6 m cr
11. Rościszewo — pr 6 m cr
12. Pustelnik — pr 8 m cr
13. Podmiejska w' Pustelniku — pr 6 m cr
14. Osinki — pr 6 m cr
15. Mańk — pr 4 m cr
16. Henryków' — pr 6,4 m cr
17. Marki — pr 6 m cr
18. Ząbki (Pustelnik) — pr 2 m cr
19. Zielonka — pr 4,5 m (cr 2,5; cm 2)
20. Bargiel — pr 3 m cr
21. Nadarzyn — pr 1,5 m cr
22. Zródnik — pr 5 m (cr 3,2; cm 1,8)
23. Dyonizy — pr 4 m cr
24. Kawenczyn — pr 12,5 m (cr 7; cm 5,5)
25. Czaplowizna — pr 9,5 m (cr 6,5; cm 3)
26. Miłosna — pr 3 m cr
27. Miłosna (Pustelnik) — pr 2 m cr
28. Kobiel — pr 4 m cr
29. Teklin (w r. 1936 nieczynna)
30. Miętna — pr 1,5 m cr
Jak więc wynika z powyższych danych wymienione cegielnie reprezentują produkcję około 220 milionów cegły pełnej ręcznej i 50 milionów' pełnej maszynowej i dziuraw'-
Transport tej cegły na budowy w Warszawie jest bądź bezpośrednio kołowy, bądź też koleją, względnie kolejką z dowozem kołowym w obrębie Warszawy.
Z tych 270 milionów z bezpośredniej trakcji konnej, a w nielicznych wypadkach i samochodowej, korzysta około 30 milionów, około 135 milionów korzysta z kolejek, około 105 milionów z kolei normalnotorowej.
Cyfry te są, rozumie się, względne, gdyż istnieje w wielu w'ypadkach możliwość zastąpienia transportu kolejowego przze transport bezpośredni kołowy.
Nie klasyfikujemy podanej produkcji pod względem jej