4558206829

508

1936 R. - PRZEGLĄD BUDOWLANY

URZĄDZENIE ANTEN .CENTRALNYCH

Wbrew dawniej niestety aż nazbyt często głoszonym zasadom, stwierdzono ostatnio niezbicie, że nieodzonwnym warunkiem dobrego odbioru za pomocą jakiegokolwiek odbiornika począwszy od najprostszego aparatu detektorowego, a skończywszy na luksusowych odbiornikach super-heterodynowych jest dobra antena.

Winna ona odpowiadać szeregowi warunków.

Przede wszystkim powinna być umieszczona w takim miejscu, któreby gwarantowało jej dużą wydajność jeśli mowa o przyjmowaniu fal elektromagnetycznych. Dalej powinna być możliwie izolowana od źródeł wszelkiego rodzaju zakłóceń, czy to przemysłowych w postaci motorów, szumów pochodzących od aparatów elektrycznych, silników, tramwajów i t.p. lub od wzajemnego oddziaływania poszczególnych odbiorników, pracujących w sąsiedztwie. Oddziaływanie to objawia się bądź to we wzajemnym osłabieniu odbioru wskutek osłabiającego działania pobliskich antę*, czy to gwizdów od odbiorników reakcyjnych.

Jeśli chodzi o stronę zewnętrzną, antena powinna być prosta w obsłudze, estetyczna i łatwa w konserwacji.

Wszystkim tym warunkom odpowiada — stosowana już zagranicą od kilku lat — t.zw. antena centralna (nie należy jej identyfikowa.* z t.zw. antenami zbiorowymi).

Zasada anteny centralnej jest następująca:

Na dachu budynku, na możliwie wysokich masztach zostaje zainstalowana jedna tylko antena. Antena ta połączona jest z umieszczonym gdzieś — przeważnie na strychu, t.zw. wzmacniaczem aperiodycznym, który w jednakowym stopniu wzmacnia wszystkie sygnały, które dotarły z przestrzeni do anteny, następnie za pomocą specjalnego kabelka t.zw. małopojemnościowego, wzmacniacz ten jest połączony ze wszystkimi mieszkaniami w danym domu i zakończony gniazdkiem, podobnie jak normalna sieć oświetleniowa (kształtgniazdek i wtyczek jest jednak odmienny). Całość sieci przebiega pod tynkiem, jest więc dla oka niewidoczną. Włączenie odbiornika odbywa się za pomocą sznura zakończonego odpowiednią wtyczką dwubiegunową, w której bieguny są umieszczone koncentrycznie: wewnętrzny — łączy się z anteną, zaś okalający go ekran — stanowi uziemnienie.

Oczywiście zastosowanie podobnej instalacji bjz wspomnianego wyżej wzmacniacza jest niemożliwem z następujących powodów:

1. Energia otrzymana ze zwykłej anteny jest zbyt mała, aby mogła zasilić jednocześnie kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt odbiorników;

2.    straty w doprowadzeniach prowadzonych pod tynkiem są b. duże;

3.    ponieważ umieszczone na wspólnym przewodzie antenowym odbiorniki oddziaływałyby na siebie wzajemnie, każde gniazdko odbiorcze winno być zaopatrzone w odpowiedni filtr elektryczny (opór i kondensator stały) zmniejszającą do minimum wpływ danego odbiornika na resztę sieci; filtr taki zmniejsza jednak również i natężenie sygnałów, przedostających się do odbiorniku z anteny.

Dla skopensowania tych wszystkich strat, powstających przy tego rodzaju instalacji, zastosowany jest właśnie wyżej wspomniany wzmacniacz aperiodyczny, dający odpowiednio duże wzmocnienie, aby w dołączonych odbiornikach wyw-ołać ten sam efekt, co dobra, indywidualna, bezpośrednio dołączona antena. Wzmacniacz taki zaopatrzony bywa również w odpowiedni eliminator stacji lokalnej, dzięki czemu stosowanie eliminatorów w poszczególnych odbiornikach staje się zbędne.

Instalacja anteny centralnej ma poza tym jeszcze jedną cechę dodatnią: mianowicie przestaje istnieć zagadnienie konieczności uzieniniania anten przez poszczególnych ra-dioabonamentów, gdyż antena posiada jedno centralne urządzenie odgromnikowe, dzięki czemu przestaje istnieć zagadnienie indywidualnego uzieniniania anten podczas burzy.

Dla zaoszczędzenia lamp we wzmacniaczu aperiodycznym do całości może być dołączone urządzenie zegarowe, wyłączające automatycznie urządzenie na okres nocny.

Urządzenia tego rodzaju są również wyrabiane u nas w kraju przez Państwowe Zakłady Tele i Radiotechniczne w Warszawie i kilka takich instalacyj jest już zainstalowanych.

Dzięki zainstalowaniu na dachu — w wypadku anteny centralnej — jednej tylko anteny, może ona być wykonana odpowiednio starannie i solidnie, i zabepieczona od wszelkich szkodliwych wpływów pól eketromagnetycznych przez odpowiedni wybór kierunku, zastosowanie ekranowanego odprowadzenia i inne podobne ulepszenia, na które poszczególny lokator — ze względu na ich koszt — rzadko może sobie pozwolić. Ponadto zyskuje wygląd zewnętrzny budynku. Zamiast całej sieci, drutującej niebo, zainstalowana jest tylko jedna — przemyślana co do swej konstrukcji — antena.

INfc. HENRYK WAGNER Gdynia.

O WSPÓŁCZESNYCH WARUNKACH PRACY INŻYNIERA

Referat wygłoszony w Związku Zawodowym Inżynierów Lądowych i Wodnych w Gdyni (P. Z. I. B.).

Praca inżyniera jest jednym z wielu ogniw dzisiejszych skomplikowanych stosunków społecznych. Powaga stanu inżynierskiego i związana z tym obrona jego praw, może tylko wtedy osiągnąć odpowiednie pożądane rezultaty, gdy kwestie naszej pracy zostaną przez inżynierów zanalizowane pod kątem powiązania jej z całością. By możliwie dokładnie i szczegółowo rozpatrzeć warunki, w^r jakich pracują obecnie inżynierowie, najistotniejszym jest możliwie szczegółowe zanalizowanie samego środowiska ich pracy, oraz stosunków w tym środowisku panujących.

Niejednokrotnie słyszymy lub sami wyrażamy daleko posunięte wątpliwości, odnoszące się do zamierzeń, względnie realizacji technicznych lub związanych z nimi faktami.

Bezpośrednim skutkiem tego rodzaju głosów winno być poszukiwanie możliwości unikania błędów, lub odnalezie-