20
Wprowadzenie. Określenie elementów... | 4. Monitoring
W naturalny sposób monitoring koj arzy nam się z obserwowaniem zjawisk, czyli w pierwszym odruchu powinniśmy go zakwalifikować jako aktywność, podejmowaną, gdy rozpoczniemy już wdrażanie strategii. Jest to częsty sposób myślenia, prowadzący czasem nawet do uniemożliwienia efektywnego nadzorowania stopnia realizacji celów. Przygotowanie narzędzi monitorowania powinno być podejmowane równolegle z procesem wyznaczania celów, czyli powinno zacząć się wtedy, gdy zaczynamy prace nad strategią. Łatwo wyobrazić sobie bowiem sytuację, w której uświadomienie sobie uwarunkowań wynikających z konieczności monitorowania celów i działań prowadzi do redefinicji celów.
Monitorowanie oparte jest o system wskaźników, które wybieramy lub tworzymy w odniesieniu do postawionych celów, a następnie określamy wartości tych wskaźników - obecną i zakładaną, czy inaczej mówiąc - docelową. Wskaźniki mogą pochodzić ze statystyki publicznej, a mogą również opierać się na danych zbieranych przez urząd. Aby możliwe było ustalenie, jakiego rodzaju wskaźniki będziemy monitorować, należy odpowiedzieć na pytanie
0 zakres wpływu ustalanej strategii: czy strategia dotyczy zmian organizacji i jej najbliższego otoczenia, czy zmian społeczno-gospodarczych całej jednostki terytorialnej lub sektora. Dotychczas najczęściej w praktyce administracji mieliśmy do czynienia z sytuacją, w której wskaźniki wybrane do mierzenia poziomu realizacji celów pochodzą ze statystki publicznej, czyli dotyczą działań wszystkich aktorów zlokalizowanych w danej jednostce terytorialnej lub sektorze, natomiast strategia skupia się na działaniach administracji - nie zakłada szerokiego partnerstwa z innymi rodzajami organizacji. Luka między planem a jego wskaźnikami jest wtedy tak duża, że trudno oczekiwać bezpośredniego przełożenia działań administracji na zmiany wskaźników społeczno-gospodarczych. Nawet jeżeli te zmiany następują, związek między zmianami a działaniami administracji często budzi wątpliwości.
Istnieją dwa rozwiązania takiej sytuacji:
1) skonstruowanie takiego planu, który bierze pod uwagę zarówno działania administracji, jak i organizacji społecznych oraz biznesowych,
2) stworzenie wskaźników monitorujących bezpośrednio efekty działań administracji.
W pierwsze rozwiązanie należy wpisać narzędzia budowania współpracy. Z góry trzeba zaplanować metody mobilizacji partnerów społecznych oraz sposób monitorowania ich działań. Należy dbać o równowagę między założonymi celami a mobilizowanymi zasobami organizacyjnymi.
Rozwiązanie drugie obarczone jest koniecznością własnego zbierania i inwentaryzowania danych. Należy stworzyć system wskaźników, a następnie dbać o jego trwałość, stabilność
1 dopasowanie do przedmiotu zarządzania strategicznego.
Zakres oraz koszty zadania, jakim jest monitorowanie, różnią się w zależności od wielkości jednostki terytorialnej, dla której tworzony jest plan strategiczny. W naszym przekonaniu nie