117829813

7

1 (8. PFK, tom 7.) Zaburzenia funkcji poznawczych w schizofrenii...

Zaburzenia funkcji poznawczych w schizofrenii i ChAD

Choć profil zaburzeń poznawczych w schizofrenii i ChAD wydaje się być odmienny, to wyniki badań świadczą o jego częściowym podobieństwie. W pracy Dickersona i współpracowników (2001) wskazano na brak różnic między grupą osób ze schizofrenią i ChAD typu I w przypadku 36 spośród 41 zmiennych (m.in.: funkcje wzrokowo - przestrzenne, język, uwaga, pamięć odroczona, inteligencja słowna). Badania wskazały na podobny wzór funkcjonowania poznawczego u pacjentów ze schizofrenią i ChAD. Zmienną, która różnicowała dwie grupy pacjentów była natomiast krótkotrwała pamięć werbalna. We wcześniejszych badaniach (Van Gorp i in. 1999, za: Dickerson i in. 2001) nie wykazano jednak tej zależności.

Eksploracje tego obszaru przeprowadzone przez Pradhana i współpracowników (2008) wskazały na zaburzenie funkcji wykonawczych, pamięci, IQ oraz funkcji motorycznych zarówno u osób ze schizofrenią, jak i ChAD. Brak różnic między grupami zaobserwowano jedynie w przypadku jednej zmiennej - uwagi. Pacjentów ze schizofrenią, w porównaniu z osobami z ChAD, charakteryzował niższy poziom wykonania testów poznawczych, jednak różnice te nie były istotne statystycznie.

Badania własne

W przeprowadzonych badaniach podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy w schizofrenii i ChAD występuje deficyt funkcji poznawczych. Hipoteza jaką postawiono zakładała, że taka zależność istnieje. Ponadto celem badań było zweryfikowanie hipotezy o odmiennej głębokości deficytów poznawczych. Przyjęto założenie, że w schizofrenii występują większe deficyty.

Metody badawcze

Do oceny poziomu funkcji poznawczych wykorzystano wybrane testy z baterii testów neuropoznawczych CANTAB (Cambridge Neuropsychological Test Automated Battery): Test MOT (Test Motor Screaning, PRM (Pattem Recognition Memory), SOC (The Stocking of Cambridge). Bateria testów CANTAB postała w 1980 roku na Uniwersytecie w Cambridge. Składa się z 22 testów oceniających różne zdolności poznawcze. CANTAB jest jednym z najlepiej wystandaryzowanych oraz zwalidowanych narzędzi komputerowych. Ponadto testy nie wykorzystują kompetencji językowych (interpretacji semantycznej) osób badanych. Rozwiązanie zadań jest niezależne zarówno od kultury, jak i od języka, gdyż bodźce prezentowane w kolejnych testach mają charakter niewerbalny.

Test MOT (Rys 1.1) służy do oceny szybkości psychomotorycznej. Na ekranie dotykowym, w różnych lokalizacjach pojawia się wzór przypominający literę „x”. Osobę badaną instruuje się, aby jak najszybciej dotykała miejsc, w których wyświetla się ten wzór. Test PRM (Rys 1.2) służy do oceny zdolności pamięciowych. Test składa się z dwóch etapów - etapu prezentacji bodźców i rozpoznawania. Osobie badanej prezentuje się serię 12 wzorów zaprojektowanych w taki sposób, by uniemożliwić przypisywanie im werbalnych etykiet. Bodźce pojawiają się po sobie, w centrum ekranu. W fazie rozpoznawania prosi się osobę badaną o wskazanie tego wzoru, który widziała wcześniej, a zignorowanie nowego wzoru, który pojawił się w parze